KEIMENO 1 Θουκυδίδου 3. 81,
3-5
Oἱ δὲ πολλοὶ τῶν ἱκετῶν, ὅσοι οὐκ ἐπείσθησαν,
ὡς ἑώρων τὰ γιγνόμενα, διέφθειρον αὐτοῦ ἐν τῷ ἱερῷ ἀλλήλους, καὶ ἐκ τῶν δένδρων
τινὲς ἀπήγχοντο, οἱ δ᾽ ὡς ἕκαστοι ἐδύναντο ἀνηλοῦντο. Ἡμέρας τε ἑπτά, ἃς ἀφικόμενος ὁ Εὐρυμέδων ταῖς
ἑξήκοντα ναυσὶ παρέμεινε, Κερκυραῖοι σφῶν αὐτῶν τοὺς ἐχθροὺς δοκοῦντας εἶναι ἐφόνευον,
τὴν μὲν αἰτίαν ἐπιφέροντες τοῖς τὸν δῆμον καταλύουσιν, ἀπέθανον δέ τινες καὶ ἰδίας
ἔχθρας ἕνεκα, καὶ ἄλλοι χρημάτων σφίσιν ὀφειλομένων ὑπὸ τῶν λαβόντων· πᾶσά τε ἰδέα κατέστη θανάτου, καὶ οἷον φιλεῖ ἐν
τῷ τοιούτῳ γίγνεσθαι, οὐδὲν ὅτι οὐ ξυνέβη καὶ ἔτι περαιτέρω. Καὶ γὰρ πατὴρ παῖδα
ἀπέκτεινε καὶ ἀπὸ τῶν ἱερῶν ἀπεσπῶντο καὶ πρὸς αὐτοῖς ἐκτείνοντο, οἱ δέ τινες
καὶ περιοικοδομηθέντες ἐν τοῦ Διονύσου τῷ ἱερῷ ἀπέθανον.
KEIMENO
2 Θουκυδίδου 3. 82, 2-5
Οι εμφύλιες συγκρούσεις έφεραν μεγάλες
κι αμέτρητες συμφορές στις πολιτείες, συμφορές που γίνονται και θα γίνωνται
πάντα όσο δεν αλλάζει η φύση του ανθρώπου, συμφορές που μπορεί να είναι
βαρύτερες ή ελαφρότερες κ' έχουν διαφορετική μορφή ανάλογα με τις περιστάσεις.
Σε καιρό ειρήνης και όταν ευημερή ο κόσμος και οι πολιτείες, οι άνθρωποι είναι
ήρεμοι γιατί δεν τους πιέζουν ανάγκες φοβερές. Αλλ' όταν έρθη ο πόλεμος που
φέρνει στους ανθρώπους την καθημερινή στέρηση, γίνεται δάσκαλος της βίας κ'
ερεθίζει τα πνεύματα του πλήθους σύμφωνα με τις καταστάσεις που δημιουργεί. O εμφύλιος πόλεμος, λοιπόν, μεταδόθηκε
από πολιτεία σε πολιτεία. Κι όσες πολιτείες έμειναν τελευταίες, έχοντας μάθει
τι είχε γίνει αλλού, προσπαθούσαν να υπερβάλουν σ' επινοητικότητα, σε ύπουλα
μέσα και σε ανήκουστες εκδικήσεις. Για να δικαιολογούν τις πράξεις τους άλλαζαν
ακόμα και την σημασία των λέξεων. Η παράλογη τόλμη θεωρήθηκε ανδρεία και
αφοσίωση στο κόμμα, η προσωπική διστακτικότητα θεωρήθηκε δειλία που κρύβεται
πίσω από εύλογες προφάσεις και η σωφροσύνη προσωπίδα της ανανδρείας. Η παραφορά
θεωρήθηκε ανδρική αρετή, ενώ η τάση να εξετάζωνται προσεκτικά όλες οι όψεις
ενός ζητήματος θεωρήθηκε πρόφαση για υπεκφυγή. Όποιος ήταν έξαλλος γινόταν
ακουστός, ενώ όποιος έφερνε αντιρρήσεις γινόταν ύποπτος. Όποιον επινοούσε
κανένα τέχνασμα και πετύχαινε, τον θεωρούσαν σπουδαίο, κι όποιον υποψιαζόταν
σύγκαιρα και φανέρωνε τα σχέδια του αντιπάλου, τον θεωρούσαν ακόμα πιο
σπουδαίο. Ενώ όποιος ήταν αρκετά προνοητικός, ώστε να μην χρειαστούν τέτοια
μέσα, θεωρούσαν ότι διαλύει το κόμμα και ότι είναι τρομοκρατημένος από την
αντίπαλη παράταξη. Με μια λέξη, όποιος πρόφταινε να κάνη κακό πριν από άλλον,
ήταν άξιος επαίνου, καθώς κ' εκείνος που παρακινούσε στο κακό όποιον δεν είχε
σκεφτή να το κάνη.
(Διατηρήθηκε
η μετάφραση του σχολικού βιβλίου)
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
1.
Να
μεταφράσετε το κείμενο 1 στα νέα ελληνικά.
Μονάδες 30
2. α) Ποιες είναι οι ευθύνες που φαίνεται
ότι αποδίδει ο ιστορικός στον Ευρυμέδοντα για τις σφαγές, σύμφωνα με το κείμενο
1; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας (60-70 λέξεις).
Μονάδες 10
β)
Να γράψετε τους ρηματικούς τύπους και τις φράσεις του κειμένου 1 που συγκροτούν
το σκηνικό θανάτου. Πώς συντελούν στη διαμόρφωση του ύφους του κειμένου; (60-80
λέξεις)
Μονάδες 10
γ) «συμφορές που γίνονται … όσο δεν αλλάζει η φύση του ανθρώπου»: Ποια
άποψη εκφράζει ο ιστορικός για τον πόλεμο; Να τη σχολιάσετε αξιοποιώντας
στοιχεία και των δύο κειμένων που σας δόθηκαν. (100-120 λέξεις)
Μονάδες
10
δ) Συμφωνείτε με την άποψη του
ιστορικού ότι ο πόλεμος «γίνεται
δάσκαλος της βίας»; Να απαντήσετε με βάση όσα αναφέρονται στα δύο κείμενα
που σας δόθηκαν.
Μονάδες
10
3.
Στο
κείμενο 1 να εντοπίσετε έναν τύπο που
συγγενεύει ετυμολογικά με καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: σύλληψη, διάσπαση, συμφορά, αγχώδης, σύστημα, δογματικός, θανατηφόρος,
δυνατότητα, άφιξη, βήμα.
Μονάδες 10
4.
α)
ἀπέθανον: να γράψετε το απαρέμφατο
του ίδιου χρόνου.
Μονάδες 2
β) παρέμεινε: να κλίνετε την οριστική του
μέλλοντα στην ίδια φωνή.
Μονάδες 6
γ) ναυσί: να γράψετε τη γενική πτώση του
ενικού αριθμού και την ονομαστική πτώση του πληθυντικού αριθμού.
Μονάδες 2
5. α) «ἃς ἀφικόμενος ὁ Εὐρυμέδων ταῖς ἑξήκοντα ναυσὶ παρέμεινε»: να
αναγνωρίσετε συντακτικά τη δευτερεύουσα
πρόταση.
Μονάδες 6
β) ὁ Εὐρυμέδων, ἰδίας, γίγνεσθαι, πατήρ:
ποιος είναι ο συντακτικός ρόλος των παραπάνω τύπων του κειμένου 1;
Μονάδες 4
Σόνια Σιούτη
Σχόλια