Λεξιλογικές ασκήσεις αρχαίων ελληνικών για τη Β' Γυμνασίου

1. Να αναλύσετε τις επόμενες σύνθετες λέξεις των κειμένων στα συνθετικά τους

φιλόπατριν →

συμμισεῖν →

ἀναλαμβάνῃ →

ὑποδεικνύωσιν →

καταλειπόμενον →

ἐκβάλλοι →

συγγραφεύς →

ἀδέκαστος →

ἄπολις → →

αὐτόνομος →

2) Να συμπληρώσετε τις επόμενες φράσεις με την κατάλληλη λέξη κάθε φορά τοποθετώντας τες στον σωστό τύπο (πτώση, αριθμό, γένος):

κοσμηματοπώλης - κοσμοϊστορικός – διακοσμητής -

κοσμικός – κοσμοναύτης -απόκοσμος – υπόκοσμος -

κοσμηματοθήκη – κόσμιος - κοσμογυρισμένος –

κοσμοκράτορας - κοσμητικός – κοσμοπλημμύρα -

κόσμημα – κοσμιότητα - μαθητόκοσμος – κοσμοθεωρία -

κοσμοκαλόγερος – κοσμογονία - κοσμήτορας

- Ο μαίανδρος αποτελεί το πιο χαρακτηριστικό……………………………της αρχαίας

ελληνικής τέχνης.

- Όλη η παρέα διασκέδασε σε …………………...........κέντρο της περιοχής.

- Η μελέτη της δημιουργίας των ουράνιων σωμάτων είναι το αντικείμενο της επιστήμης

της…………………………….

- Ο παππούς του ήταν άνθρωπος πολύξερος και …………………………………..

-Η γέννηση του Χριστού αποτελεί …………………………………….γεγονός.

-Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης θεωρείται ο…………………………………………των

ελληνικών γραμμάτων.

-Τα επίθετα που τονίζουν την ιδιότητα ή την ποιότητα των ουσιαστικών τα

λέμε……………………………

-Έζησε έξω από το χωριό μόνος και ……………………………….έως τον θάνατό του.

-Αυτή η καφετέρια είναι το στέκι του…………………………………….της περιοχής.

-Η μπιζουτιέρα στα ελληνικά λέγεται ……………………………………………

3. Να αναλύσετε τις λέξεις στα συνθετικά τους:

ἀείμνηστος: ……………………. + ……………………..

εὐγενής: ………………………… + ……………………..

εἰσάγω: ………………………… + ………………………

ἀνάξιος: ……………………….. + ……………………….

4. Σχηματίστε σύνθετες λέξεις:

ἀνά + τρέφω: η …………………..

παρά + μένω: η ………………….

ἀντί + λέγω: η ……………………

ὑπό + στέγη: το …………………

ἡμί + όροφος: ο …………………

ἀνά + καλύπτω: η ……………...

ἀνά + γράφω: η …………………

παρά + λαμβάνω: ο ………………….

5. Συμπληρώστε με τη σωστή λέξη στην παρένθεση:

(καλολογικά, καλοήθης, καλοπέραση, καλλιέπεια, καλλίφωνος)

α. Η ανησυχία του ασθενούς έληξε, όταν έμαθε ότι ο όγκος ήταν ………………. .

β. Τον πρότειναν για το διαγωνισμό τραγουδιού, γιατί είναι εξαιρετικά ………………. .

γ. Του αρέσει η ……………………. και η ξεγνοιασιά.

δ. Πρέπει να αναζητήσουμε τα …………………… στοιχεία του κειμένου.

ε. Επηρέαζε και έπειθε τα πλήθη με την ……………………….. του.

6. Να αντιστοιχίσετε τις λέξεις της α.ε. με την ερμηνεία τους:

α. καλλίκομος

β. καλλίπαις

γ. καλλιπάρῃος

δ. καλοήθης

ε. το καλλιστεῖον

1. ενάρετος

2. αυτός που έχει ωραία μαλλιά

3. αυτός που έχει ωραία μάγουλα

4. αυτός που έχει όμορφα παιδιά

5. διαγωνισμός ομορφιάς

7. Να αντιστοιχίσετε τις αντίθετες λέξεις:

α. καλοκαιρία

β. καλλίφωνος

γ. καλοήθης

δ. καλοσύνη

1. κακία

2. κακοήθης

3. κακοκαιρία

4. παράφωνος

8. Να φτιάξετε σύνθετες λέξεις με πρώτο συνθετικό το επίθετο «μόνος»:

μάχη: ________________

οφθαλμός: _________________

σανδάλι: ___________________

ψηφίο: _____________________

πλευρά: ____________________

9. Να συμπληρώσετε τον πίνακα:

	Συνθετικά	α’ συνθετικό ουσιαστικό	β’ συνθετικό επίθετο
μεγαλόκαρδος
αξιόμαχος
λογοκρίνω
βιβλοφάγος
καλόψυχος

10.Συμπληρώστε με τη σωστή λέξη:

 απόκοσμη, φοιτητόκοσμο, κοσμογυρισμένος, κοσμοπλημμύρα, κόσμια, καλοτάξιδο

α. Ο θείος μου είναι ναυτικός και δικαιολογημένα θεωρείται από όλους ………………….. .

β. Οι δρόμοι της Αθήνας γέμισαν από τον …………………….., που διαμαρτυρόταν για την κατάσταση των Πανεπιστημίων.

γ. Η συμπεριφορά του χαρακτηρίστηκε ……………………. και γι’ αυτό απαλλάχτηκε από την τιμωρία.

δ. Κατά την περίοδο των εκπτώσεων παρατηρήθηκε ………………………….. στην αγορά.

ε. Συγχαρητήρια για το καινούργιο σου αυτοκίνητο. Σου εύχομαι ……………………. .

στ. Η μορφή της φαινόταν ………………….., σαν να ήταν φάντασμα.

11. Αντιστοιχίστε τις λέξεις με τη σημασία τους:

α. κοσμογονία                      

β. κόσμιος

γ. κοσμοθεωρία

δ. απόκοσμος

ε. διακοσμώ

1. θεωρία σχετική με τον κόσμο

2. η δημιουργία του κόσμου

3. ευπρεπής

4. στολίζω

5. αυτός που ανήκει σε άλλον κόσμο

12. Σχηματίστε σύνθετες λέξεις:

α. βίος           

β. αγαθός

γ. ήθος

δ. κομψός

ε. παρά

1. έργο

2. φωνή

3. γράφω

4. πορίζω

5. τέχνη

13. Να βρείτε τα συνθετικά των λέξεων:

1. ὑλοτόμος: ………………….. + …………………………….. .

2. κοσμοϊστορικός: …………………… + ……………………………. .

3. λαμπαδηδρομία: …………………….. + ……………………………. .

4. ἐλαιοτριβεῖον: …………………… + …………………………….  .

5. κρεοπώλης: …………………. + ……………………………. .

6. μεγάθυμος: ………………….. + ……………………………. .

7. νικηφόρος: ……………………. + ……………………………. .

14. Συμπληρώστε με τη σωστή λέξη από τον κύκλο:
λεξικό, λογομαχώ, αντίρρηση, παράλογος, πολυλογία, τιμολόγιο, λογοθεραπεία, πρόλογος

α. Η θεραπεία διαταραχών του λόγου ονομάζεται ……………………………. .

β. Ποτέ δε συμφωνούν μεταξύ τους και συνεχώς ………………………………. .

γ. Αυτό που ζητάς είναι ……………………….. . Δεν μπορεί να γίνει.

δ. Το αρχικό τμήμα μιας έκθεσης ιδεών ονομάζεται …………………………. .

ε. Δεν κατάλαβα τι σήμαινε η λέξη και συμβουλεύτηκα το ……………………… .

στ. Πάνω στο …………………………….. πρέπει να αναγράφεται η διεύθυνση του πελάτη.

ζ. Με κουράζει η ………………………….. . Προτιμώ λίγα λόγια και σαφή.

η. Σταμάτα να φέρνεις ……………………….. και κάνε ότι σου λέω!

15. Αντιστοιχίστε τις αντίθετες λέξεις:

Α

α. λογοφέρνω

β. άρρητος

γ. απόρρητος

δ. μονολεκτικός

ε. επίλογος

στ. πολυλογία

Β

1. ρητός

2. πρόλογος

3. συμφωνώ

4. κοινός

5. λακωνικότητα

6. φλύαρος

16. Αντιστοιχίστε τη σωστή σημασία:

Α

α. φιλόλογος

β. λογεῖο

γ. λογοτέχνης

δ. αερολογία

ε. προλέγω

Β

1. μιλώ εκ των προτέρων

2. ο φίλος του λόγου

3. απερίσκεπτα λόγια

4. ο τεχνίτης του λόγου

5. μέρος του θεάτρου

17. Να βρείτε τα συνθετικά των λέξεων:

1. ἀπράγμων: ………………….. + …………………………….. .

2. ἀνώμαλος: …………………… + ……………………………. .

3. φιλονικῶ: …………………….. + ……………………………. .

4. ἀκρόπολις: …………………… + ……………………………. .

5. παιδαγωγός: …………………. + ……………………………. .

6. ἀποκρύπτω: ………………….. + ……………………………. .

7. νικηφόρος: ……………………. + ……………………………. .

8. εἰσάγω: ………………………. + …………………………….. .

18. Συμπληρώστε με τη σωστή λέξη στην παρένθεση:

(αγώνισμα, φορτηγό, εξάγω, σύναξη, παιδαγωγός, άγημα)

α. Ο στρατηγός επιθεώρησε το ………………………. και έδωσε το σύνθημα για επίθεση.

β. Η χώρα μας ……………………… φρούτα και λαχανικά.

γ. Ο δάσκαλος ονομάζεται και ……………………….. .

δ. Ο Πέτρος βγήκε πρώτος στο …………………….. της πάλης.

ε. Απουσίαζε από τη …………………………. των καθηγητών, λόγω οικογενειακών προβλημάτων.

στ. Ο πατέρας του φίλου μου λείπει συχνά από το σπίτι. Είναι οδηγός ……………………. και κάνει μακρινά ταξίδια.

19. Να αντιστοιχίσετε τις συνώνυμες λέξεις:

α. κοπάδι

β. ανατροφή

γ. διαβιώνω

δ. επιτυγχάνω

ε. συγκεντρώνω

στ. τμήμα στρατού

1. άγημα

2. συνάγω

3. αγέλη

4. διάγω

5. κατάγω

6. αγωγή

20. Να σχηματίσετε σύνθετες λέξεις:

α. ἒχω + ἐγγύς: ………………………………

β. ἒχω + μῦθος: ……………………………...

γ. ἒχω + φρήν: ……………………………….

21. Να αναλύσετε τις παρακάτω λέξεις στα συνθετικά τους:

α. φερέγγυος: …....................+……………………..

β. φιλάνθρωπος: ……………………+………………………

γ. κρυψίνους: ………………………..+……………………….

δ. φυγόδικος: ………………………..+……………………….

ε. μισογύνης: ……………………….+………………………..

στ. φέρελπις: ……………………….+…………………………

Πηγή: διαδίκτυο