Λατινικά: Μετατροπή κύριας πρότασης σε μετοχική

Έστω ότι πρέπει να μετατρέψω σε μετοχικές τις προτάσεις:

        i.            Hostes vicerununt Romanos et urbes eorum everterunt.

      ii.            Sulpicius Gallus legatus Luci Aemili Pauli erat, qui bellum adversus Persen regem gerebat.

Ακολουθούμε την εξής διαδικασία:

      Γράφω την κύρια πρόταση και συμπληρώνω τους όρους που λείπουν (και εννοούνται) και ταυτόχρονα αντικαθιστώ τις αντωνυμίες από τα ουσιαστικά στα οποία αναφέρονται:

          i.            Hostes urbes Romanorum everterunt αντί urbes eorum everterunt.

        ii.            Sulpicius Gallus legatus Luci Aemili Pauli erat, Lucius Aemilius Paulus bellum adversus Persen regem gerebat.

      Εξετάζω αν η προς μετατροπή πρόταση δείχνει το σύγχρονο (οπότε χρειάζομαι μετοχή ενεστώτα), το προτερόχρονο (οπότε χρειάζομαι μετοχή παρακειμένου) ή το υστερόχρονο (οπότε χρειάζομαι μετοχή μέλλοντα) σε σχέση πάντα με την παρακείμενη πρόταση, δηλαδή:

        i.            Hostes vicerunt Romanos = προτερόχρονο, άρα μετοχή παρακειμένου

      ii.            Lucius Aemilius Paulus bellum adversus Persen regem gerebat = σύγχρονο, άρα μετοχή ενεστώτα

      Μετατρέπω το ρήμα της προς μετατροπή πρότασης σε μετοχή (ονομαστικής πτώσης αρχικά). Άρα:

        i.            Hostes vicerunt Romanos = δεν υπάρχει μετοχή ενεργητικού παρακειμένου Επειδή δεν υπάρχει μετοχή ενεργητικού παρακειμένου, μετατρέπω την ενεργητική σύνταξη σε παθητική, δηλαδή:

Romani victi sunt a hostibus

Στη συνέχεια μετατρέπω το ρήμα σε μετοχή:

Romani victi sunt a hostibus  = Romani victi a hostibus.

      ii.            Lucius Aemilius Paulus bellum adversus Persen regem gerebat = Lucius Aemilius Paulus bellum adversus Persen regem gerens.

      Ενώνω την παρακείμενη πρόταση με την μετοχική και ελέγχω αν το υποκείμενο της μετοχικής υπάρχει σε οποιαδήποτε πτώση στην κύρια πρόταση:

        i.            Hostes urbes Romanorum everterunt + Romani victi a hostibus = το υποκείμενο της μετοχής, το “Romani” υπάρχει στην κύρια πρόταση και μάλιστα σε γενική: “Romanorum”.

      ii.            Sulpicius Gallus legatus Luci Aemili Pauli erat + Lucius Aemilius Paulus bellum adversus Persen regem gerens = το υποκείμενο της μετοχής, το «Lucius Aemilius Paulus” υπάρχει στην κύρια πρόταση και μάλιστα σε γενική: “Luci Aelili Pauli”.

      Αν υπάρχει το υποκείμενο της μετοχής ως όρος της παρακείμενης πρότασης,  τότε παραλείπω το υποκείμενο της μετοχής και μεταφέρω τη μετοχή και τις άλλες ονομαστικές της μετοχικής πρότασης (Δηλαδή το υποκείμενο της μετοχής και το κατηγορούμενό του ή τους ομοιόπτωτους προσδιορισμούς του, αν υπάρχουν βέβαια) στην πτώση του όρου της παρακείμενης πρότασης:

        i.            Hostes urbes Romanorum everterunt + Romani victi a hostibus = Hostes urbes Romanorum everterunt victorum a hostibus.

      ii.            Sulpicius Gallus legatus Luci Aemili Pauli erat + Lucius Aemilius Paulus bellum adversus Persen regem gerens = Sulpicius Gallus legatus Luci Aemili Pauli erat bellum adversus Persen regem gerentis.

      Αν το ποιητικό αίτιο της μετοχής είναι υποκείμενο του ρήματος της παρακείμενης πρότασης, τότε παραλείπεται, δηλαδή:

                    i.            Hostes urbes Romanorum everterunt victorum a hostibus = Hostes urbes Romanorum victorum everterunt.

      Αν το υποκείμενο της μετοχής δεν υπάρχει στην παρακείμενη πρόταση, τότε η μετοχή και όλες οι ονομαστικές τίθενται σε αφαιρετική πτώση. (βλ. θεωρία σύμπτυξης σε αφαιρετική απόλυτη μετοχή)

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ: Αν η προς μετατροπή πρόταση έχει το ρήμα sum και φανερώνει  το σύγχρονο, τότε γίνονται οι ανωτέρω διαδικασίες χωρίς όμως να θέσουμε τη μετοχή, αφού δεν υπάρχει μετοχή ενεστώτα του sum.

π.χ. Cicero erat consul = δείχνει το σύγχρονο, άρα μετοχή ενεστώτα

ΑΡΑ: Cicero consul

π.χ. Catilina coniuravit contra rem publicam + Cicero consul

ΑΡΑ: Catilina coniuravit contra rem publicam Cicerone consule