Πανελλαδικές εξετάσεις 2017: Κριτήριο αξιολόγησης στο αδίδακτο κείμενο

Επιμέλεια: Σόνια Σιούτη

Ὁ μὲν Νικίας τοιάδε παρακελευόμενος ἅμα ἐπῄει τὸ στράτευμα, καὶ εἴ πῃ ὁρῴη διεσπασμένον καὶ μὴ ἐν τάξει χωροῦν ξυνάγων καὶ καθιστάς, καὶ ὁ Δημοσθένης οὐδὲν ἧσσον τοῖς καθ’ ἑαυτὸν τοιαῦτά τε καὶ παραπλήσια λέγων. τὸ δὲ ἐχώρει ἐν πλαισίῳ τεταγμένον, πρῶτον μὲν ἡγούμενον τὸ Νικίου, ἐφεπόμενον δὲ τὸ Δημοσθένους· τοὺς δὲ σκευοφόρους καὶ τὸν πλεῖστον ὄχλον ἐντὸς εἶχον οἱ ὁπλῖται.καὶ ἐπειδή [τε] ἐγένοντο ἐπὶ τῇ διαβάσει τοῦ Ἀνάπου ποταμοῦ, ηὗρον ἐπ’ αὐτῷ παρατεταγμένους τῶν Συρακοσίων καὶ ξυμμάχων, καὶ τρεψάμενοι αὐτοὺς καὶ κρατήσαντες τοῦ πόρου ἐχώρουν ἐς τὸ πρόσθεν· οἱ δὲ Συρακόσιοι παριππεύοντές τε προσέκειντο καὶ ἐσακοντίζοντες οἱ ψιλοί.

ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ, ΙΣΤΟΡΙΑΙ 7.78.1-3

Παρατηρήσεις

1. Να μεταφράσετε το παραπάνω κείμενο στα νέα ελληνικά. (Μονάδες 20)
2. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται:

• τὸ στράτευμα: τη δοτική πτώση του πληθυντικού αριθμού
• τάξει: την αιτιατική και την κλητική πτώση του ίδιου αριθμού
• ἧσσον: τον υπερθετικό βαθμό
• Δημοσθένους: την κλητική πτώση
• ἑαυτὸν: τη γενική πτώση του πληθυντικού αριθμού στο θηλυκό γένος
• ἐπῄει: τους ονοματικούς τύπους του ενεστώτα
• ὁρῴη: το β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής του αορίστου β΄ στις δύο φωνές
• ἐφεπόμενον: το β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής του αορίστου β΄ και το α΄ πληθυντικό πρόσωπο της ευκτικής του μέλλοντα
• ηὗρον: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του παρακειμένου στην ίδια φωνή
• ἐσακοντίζοντες: τον ίδιο τύπο στον μέλλοντα.

(Μονάδες 10)

     3. α. Να χαρακτηρίσετε συντακτικά τους υπογραμμισμένους τύπους του κειμένου. (Μονάδες 4)

     β. "καὶ ἐπειδή [τε] ἐγένοντο ἐπὶ τῇ διαβάσει τοῦ Ἀνάπου ποταμοῦ, ηὗρον ἐπ’ αὐτῷ παρατεταγμένους τῶν Συρακοσίων καὶ ξυμμάχων, καὶ τρεψάμενοι αὐτοὺς καὶ κρατήσαντες τοῦ πόρου ἐχώρουν ἐς τὸ πρόσθεν" : Να μεταφέρετε το απόσπασμα σε πλάγιο λόγο με εξάρτηση: Θουκυδίδης εἶπεν (απαρεμφατική σύνταξη)

(Μονάδες 6)