Πλάτωνος Πρωταγόρας: ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Επιμέλεια: Σόνια Σιούτη

Ενότητα 2^η

1.     εἱμαρμένος, μείξαντες: Να γράψετε για καθέναν από τους παραπάνω τύπους δύο ομόρριζα ουσιαστικά (απλά ή σύνθετα) της αρχαίας ελληνικής γλώσσας).

2.     προσέταξαν: Να γράψετε ένα συνώνυμο στα αρχαία ελληνικά.

3.     πειθήνιος: Να εντοπίσετε στο πρωτότυπο κείμενο έναν ετυμολογικά συγγενή τύπο. Στη συνέχεια, να σχηματίσετε με τη λέξη που σας δόθηκε ένα ονοματικό σύνολο στα νέα ελληνικά.

4.     Να αντιστοιχίσετε τις λέξεις της στήλης Α΄ με τις ετυμολογικά συγγενείς τους στη στήλη Β΄. Τρεις λέξεις της στήλης Β΄ περισσεύουν.

ΣΤΗΛΗ Α΄	ΣΤΗΛΗ Β΄
α) διδούς	i) επαφή
β) ἰοῦσιν	ii) ένδυμα
γ) προσῆπτεν	iii) προσηλυτισμός
	iv) πρόσοψη
	v) δωροδοκία
	vi) πτήση

5.     βορά: Να υπογραμμίσετε τους ετυμολογικά συγγενείς τύπους:

βρόγχος, βωμός, βόρειος, σαρκοβόρος, διάβρωση, βάθρο.

Ενότητα 3^η

1.     Να εντοπίσετε στο κείμενο έναν ετυμολογικά συγγενή τύπο:

·       λειψυδρία

·       παρανάλωμα

·       λαθροκυνηγός

·       ενδεής

2.     κτητήν: Να γράψετε το ρήμα από το οποίο προέρχεται ετυμολογικά ο τύπος.

3.     ἐνεχώρει: Να συμπληρώσετε τις ακόλουθες περιόδους με ομόρριζα του παραπάνω ρήματος.

·       Ο στρατηγός έδωσε εντολή για ............................. των στρατευμάτων.

·       Το πλοίο θα .................................... εντός ολίγων λεπτών.

·       Στα κέντρα διασκέδασης κατά τη διάρκεια των εορτών γίνεται το ...............................

Ενότητα 4^η

1.     νουνεχής: Να αναλύσετε τον τύπο στα συνθετικά του μέρη. Με καθένα από αυτά να σχηματίσετε δύο σύνθετες λέξεις (ουσιαστικά ή επίθετα) της νέας ελληνικής γλώσσας.

2.     ιαματικός, μισθοδοσία, θεσμός, ελευθερία: Να εντοπίσετε στο κείμενο έναν ετυμολογικά συγγενή τύπο.

3.     ἀρετή: Να γράψετε το ρήμα από τον οποίο προέρχεται ο τύπος και να σχηματίσετε πέντε ομόρριζα ουσιαστικά, απλά ή σύνθετα, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας.

4.     θῶ: Να συμπληρώσετε τις ακόλουθες περιόδους με ομόρριζα του παραπάνω ρήματος:

·       Ο ............................ της δικαιοσύνης είναι πολύ σημαντικός για την πολιτεία.

·       Ο επιθεωρητής ανέλαβε να διαλευκάνει την ............................................

·       Τα ............................................... του μουσείου είναι πολύ εντυπωσιακά.

Ενότητα 5^η

1.     έπηλυς, περιούσιος, επιεικής, προφήτης: Να εντοπίσετε στο κείμενο έναν ετυμολογικά συγγενή τύπο.

2.     ἴσασιν: Να υπογραμμίσετε τους ετυμολογικά συγγενείς τύπους:

είσοδος, ανιστόρητος, ειδικός, είδηση, είδωλο, ιδέα, ισθμός.

3.     λαβέ: Να σχηματίσετε μία παράγωγη λέξη, απλή ή σύνθετη, της νέας ελληνικής γλώσσας που να δηλώνει:

·       Το πρόσωπο που ενεργεί:

·       Την ενέργεια:

·       Το αποτέλεσμα της ενέργειας:

4.     πειράσομαι: Να σχηματίσετε παράγωγα στα νέα ελληνικά με τις ακόλουθες καταλήξεις:

-μα:

-τής:

-τήρι:

-τεία:

-ία:

Ενότητα 6^η

1.     δόξαν: Να σχηματίσετε τρία ομόρριζα επίθετα της νέας ελληνικής γλώσσας, απλά ή σύνθετα.

2.     τοῦ παρεληλυθότος, ἱκανῶς, οὐδείς, τοὺς ἀδικοῦντας, ἐπιμελείας, φαίνεται: Να γράψετε ένα αντώνυμο της αρχαίας ελληνικής για καθεμιά από τις παραπάνω λέξεις (εκεί όπου βρίσκονται οι τύποι).

3.     ἔχων: Με το θέμα του μέλλοντα (ἑξ-) να σχηματίσετε τρεις ομόρριζες λέξεις, απλές ή σύνθετες, της νέας ελληνικής γλώσσας.