ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ: Σόνια Σιούτη
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Ἠθικὰ Νικομάχεια
Ἔτι ὅσα μὲν φύσει ἡμῖν παραγίνεται, τὰς δυνάμεις
τούτων πρότερον κομιζόμεθα, ὕστερον δὲ τὰς ἐνεργείας ἀποδίδομεν (ὅπερ ἐπὶ τῶν αἰσθήσεων
δῆλον· οὐ γὰρ ἐκ τοῦ πολλάκις ἰδεῖν ἢ πολλάκις ἀκοῦσαι τὰς αἰσθήσεις ἐλάβομεν, ἀλλ’
ἀνάπαλιν ἔχοντες ἐχρησάμεθα, οὐ χρησάμενοι ἔσχομεν)· [..]οἱ γὰρ νομοθέται τοὺς
πολίτας ἐθίζοντες ποιοῦσιν ἀγαθούς, καὶ τὸ μὲν βούλημα παντὸς νομοθέτου τοῦτ’ ἐστίν,
ὅσοι δὲ μὴ εὖ αὐτὸ ποιοῦσιν ἁμαρτάνουσιν, καὶ διαφέρει τούτῳ πολιτεία πολιτείας
ἀγαθὴ φαύλης. Ἔτι ἐκ τῶν αὐτῶν καὶ διὰ τῶν αὐτῶν καὶ γίνεται πᾶσα ἀρετὴ καὶ
φθείρεται, ὁμοίως δὲ καὶ τέχνη· ἐκ γὰρ τοῦ κιθαρίζειν καὶ οἱ ἀγαθοὶ καὶ κακοὶ
γίνονται κιθαρισταί. [...]Οὕτω δὴ πᾶς ἐπιστήμων τὴν ὑπερβολὴν μὲν καὶ τὴν ἔλλειψιν
φεύγει, τὸ δὲ μέσον ζητεῖ καὶ τοῦθ’ αἱρεῖται, μέσον δὲ οὐ τὸ τοῦ πράγματος ἀλλὰ
τὸ πρὸς ἡμᾶς. [...] Ἔστιν ἄρα ἡ ἀρετὴ ἕξις προαιρετική, ἐν μεσότητι οὖσα τῇ πρὸς
ἡμᾶς, ὡρισμένῃ λόγῳ καὶ ᾧ ἂν ὁ φρόνιμος ὁρίσειεν.
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
1. Ποια
είναι τα αντιθετικά ζεύγη αριστοτελικών εννοιών τα οποία υπάρχουν στο παραπάνω
κείμενο; Να τα επισημάνετε και να προσδιορίσετε το φιλοσοφικό τους περιεχόμενο
αναφορικά με την αριστοτελική ηθική.
2.
ἐθίζοντες: Να εξηγήσετε τι επιτυγχάνει ο φιλόσοφος με τη
συγκεκριμένη γλωσσική επιλογή.
3.
Πώς
συσχετίζεται ο ἐπιστήμων με την ακόλουθη φράση από τον αριστοτελικό ορισμό της
αρετής: «ὡρισμένῃ λόγῳ καὶ ᾧ ἂν ὁ
φρόνιμος ὁρίσειεν»;
4.
Να
εντοπίσετε στο αρχαίο κείμενο έναν ετυμολογικά συγγενή τύπο για κάθε μία από
τις ακόλουθες νεοελληνικές λέξεις:
·
εγγενής:.................................................
·
ανηθικότητα:.........................................
·
αφθαρσία:.............................................
·
καχεκτικός:..........................................
·
διαμεσολαβητής:.................................
Σχόλια