Α. Κείμενο 1: Θουκυδίδου, 3.75, 3-4
Καὶ ὁ μὲν ταῦτα πράξας ἔμελλεν ἀποπλεύσεσθαι˙
οἱ δὲ τοῦ δήμου προστάται πείθουσιν αὐτὸν πέντε μὲν ναῦς τῶν ἑαυτοῦ σφίσι
καταλιπεῖν, ὅπως τι ἧσσόν τι ἐν κινήσει ὦσιν οἱ ἐνάντιοι, ἴσας δὲ αὐτοὶ
πληρώσαντες ἐκ σφῶν αὐτῶν ξυμπέμψειν. Καὶ ὁ μὲν ξυνεχώρησεν, οἱ δὲ τοὺς ἐχθροὺς
κατέλεγον εἰς τὰς ναῦς. Δείσαντες δὲ ἐκεῖνοι μὴ ἐς τὰς Ἀθήνας ἀποπεμφθῶσι
καθίζουσιν ἐς τὸ τῶν Διοσκόρων ἱερὸν. Νικόστρατος δὲ αὐτοὺς ἀνίστη τε καὶ
παρεμυθεῖτο. Ὡς δὲ οὐκ ἔπειθεν, ὁ δῆμος ὁπλισθεὶς ἐπὶ τῇ προφάσει ταύτῃ, ὡς οὐδὲν αὐτῶν ὑγιὲς διανοουμένων τῇ
τοῦ μὴ ξυμπλεῖν ἀπιστίᾳ,τά τε ὅπλα αὐτῶν ἐκ τῶν οἰκιῶν ἔλαβε καὶ αὐτῶν τινὰς οἷς
ἐπέτυχον, εἰ μὴ Νικόστρατος ἐκώλυσε, διέφθειραν ἄν.
Κείμενο
2. Θουκυδίδου, 82 (επιλεγμένα αποσπάσματα
σε μετάφραση Άγγ. Βλάχου)
Σε καιρό ειρήνης και όταν ευημερή ο
κόσμος και οι πολιτείες, οι άνθρωποι είναι ήρεμοι γιατί δεν τους πιέζουν
ανάγκες φοβερές. Αλλ’ όταν έρθη ο πόλεμος που φέρνει στους ανθρώπους την
καθημερινή στέρηση, γίνεται δάσκαλος της βίας και ερεθίζει τα πνεύματα του
πλήθους σύμφωνα με τις καταστάσεις που δημιουργεί.[...] Η παράλογη τόλμη
θεωρήθηκε ανδρεία και αφοσίωση στο κόμμα, η προσωπική διστακτικότητα θεωρήθηκε
δειλία που κρύβεται πίσω από εύλογες προφάσεις και η σωφροσύνη προσωπίδα της
ανανδρείας. [...] Γενικά είναι ευκολότερο να φαίνονται επιδέξιοι οι κακούργοι,
παρά να θεωρούνται τίμιοι όσοι δεν είναι δόλιοι. Οι περισσότεροι άνθρωποι
προτιμούν να κάνουν το κακό και να θεωρούνται έξυπνοι, παρά να είναι καλοί και
να τους λένε κουτούς. Αιτία όλων αυτών ήταν η φιλαρχία [...]
Β. Παρατηρήσεις
1.
Να
μεταφράσετε το κείμενο 1 στα νέα ελληνικά.
ΜΟΝΑΔΕΣ 30
2.
α.
«Καὶ ὁ μὲν ταῦτα πράξας ἔμελλεν
ἀποπλεύσεσθαι», «πείθουσιν αὐτὸν»,
«Καὶ ὁ μὲν ξυνεχώρησεν»: σε
ποιο πρόσωπο αναφέρονται οι υπογραμμισμένοι τύποι; Να επισημάνετε το όνομά του
και στη συνέχεια να καταγράψετε τις ενέργειες στις οποίες προέβη, σύμφωνα με
όσα αναφέρει ο ιστορικός στο κείμενο 1.
ΜΟΝΑΔΕΣ 5
β.
Με ποιο τρόπο ο ιστορικός δείχνει την επίπονη και επίμονη προσπάθεια του
Νικόστρατου να σηκώσει τους ικέτες από το ναό των Διοσκούρων; Να τεκμηριώσετε
την απάντησή σας με συγκεκριμένα στοιχεία του κειμένου 1.
ΜΟΝΑΔΕΣ 5
γ.
«οἱ δὲ τοὺς ἐχθροὺς κατέλεγον εἰς τὰς ναῦς»
(κείμενο 1): σε τι αποσκοπούσε η συγκεκριμένη τακτική των Κερκυραίων
δημοκρατικών;
ΜΟΝΑΔΕΣ 5
δ.
Ποια είναι τα ψυχολογικά αίτια που οδήγησαν τους ολιγαρχικούς στην ικεσία; Να
τεκμηριώσετε την απάντησή σας με συγκεκριμένα στοιχεία του κειμένου 1.
ΜΟΝΑΔΕΣ 5
3.
α.«γίνεται δάσκαλος της βίας και ερεθίζει τα
πνεύματα του πλήθους» (κείμενο 2): ποια αντίληψη για τον πόλεμο εκφράζει ο
Θουκυδίδης με αυτά τα λόγια; Να σχολιάσετε το περιεχόμενο της παραπάνω φράσης
(100-120 λέξεις).
ΜΟΝΑΔΕΣ 10
β.
Στο κείμενο 2 ο ιστορικός παραθέτει δύο φράσεις γνωμικού (δηλ. αποφθεγματικού) χαρακτήρα.
Να τις καταγράψετε και στη συνέχεια να σχολιάσετε μία από αυτές ως προς το
περιεχόμενο.
ΜΟΝΑΔΕΣ 10
4.
α.«διέφθειραν ἄν» (κείμενο 1): να γράψετε
την υπόθεση στην οποία αντιστοιχεί η απόδοση αυτή και στη συνέχεια να
αναγνωρίσετε τον υποθετικό λόγο που σχηματίζεται.
ΜΟΝΑΔΕΣ 5
β.«ὅπως τι ἧσσόν τι ἐν κινήσει ὦσιν οἱ ἐνάντιοι»
(κείμενο 1): να αναγνωρίσετε πλήρως τη δευτερεύουσα πρόταση (είδος, εισαγωγή,
εκφορά, συντακτική θέση).
ΜΟΝΑΔΕΣ 5
5.
α.
καταλιπεῖν, ἔλαβε: να γράψετε τις
μετοχές του ίδιου χρόνου στο θηλυκό γένος, στην ονομαστική του ενικού αριθμού.
ΜΟΝΑΔΕΣ 5
β. ναῦς: να κλίνετε τον τύπο στον
πληθυντικό αριθμό.
ΜΟΝΑΔΕΣ 2.5
γ. ὑγιὲς: να γράψετε τους υπόλοιπους
βαθμούς.
ΜΟΝΑΔΕΣ 2.5
6.
α.
αμύθητος, εξοπλισμός, καθιερωμένος,
παραπεμπτικό, σύλληψη: για κάθε λέξη που σας δόθηκε να εντοπίσετε στο
κείμενο 1 έναν ετυμολογικά συγγενή τύπο.
ΜΟΝΑΔΕΣ 5
β.
πράξας, πείθουσιν, κατέλεγον, ἀνίστη,
διέφθειραν: για κάθε τύπο που σας δόθηκε να γράψετε μία ομόρριζη λέξη στα
νέα ελληνικά. Στη συνέχεια με καθεμιά λέξη που θα γράψετε να σχηματίσετε μία
φράση.
ΜΟΝΑΔΕΣ
5
Σόνια Σιούτη
