Δευτέρα 5 Μαρτίου 2012

ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΣΕ ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΣΤΑ ΛΑΤΙΝΙΚΑ

Για την διαδικασία αυτήν ακολουθούμε τα εξής βήματα:

  1. Το υποκείμενο της ενεργητικής γίνεται ποιητικό αίτιο (δοτική) στην παθητική σύνταξη.
  2. Το άμεσο αντικείμενο της ενεργητικής σύνταξης γίνεται υποκείμενο στην παθητική. Το έμμεσο αντικείμενο δεν υφίσταται καμία μεταβολή.
  3. Ο χρόνος του ρήματος παραμένει σταθερός, το ίδιο και η έγκλιση και θα μεταφέρουμε τον ρηματικό μας τύπο στην παθητική φωνή.
  4. Τα υπόλοιπα στοιχεία της πρότασης δεν αλλάζουν.

π.χ. Quidam Lusitanus cervam albam eximiae pulchritudinis (=ελάφι άσπρο σπάνιας ομορφιάς) Sertorio dederat.

dederat το ρήμα (οριστική υπερσυντελίκου Ε.Φ.)
Lusitanus το υποκείμενο, quidam ο επιθετικός προσδιορισμός στο Lusitanus
cervam το άμεσο αντικείμενο, albam επιθετικός προσδιορισμός στο cervam
Sertorio το έμμεσο αντικείμενο

Συνεπώς η μετατροπή θα γίνει ως εξής:

Cerva alba eximiae pulchritudinis
Sertorio data erat a Lusitano quodam .

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ
Όταν έχουμε debeo +απαρέμφατο στην ενεργητική σύνταξη, στην παθητική θα βάλουμε Παθητική Περιφραστική Συζυγία που θα πάρουμε από το απαρέμφατο εκείνο.
Ο τύπος του debeo που θα συναντήσουμε θα μας βοηθήσει στο να επιλέξουμε τον σωστό χρόνο της παθητικής περιφραστικής συζυγίας.
Τέλος το υποκείμενο του ρήματος θα γίνει δοτική προσωπική του ενεργούντος προσώπου

π.χ. Murenam laudare debemus (=οφείλουμε να επαινούμε τον Μουρήνα).

debemus το ρήμα, nos το Υποκείμενο, laudare το Αντικείμενο και τελικό απαρέμφατο (ταυτοπροσωπία), Murenam το αντικείμενο του απαρεμφάτου

· Το nos που εδώ παραλείπεται θα γίνει nobis

· To debemus laudare θα γίνει laudandus est ( το laudandus est λόγω του τύπου debemus που είναι σε χρόνο Ενεστώτα)

· Το Murenam θα γίνει υποκείμενο: Murena

Άρα: Murena laudandus est nobis (=o Μουρήνας πρέπει να επαινεθεί από μας)

Προτεινόμενο διαγώνισμα στο αδίδακτο κείμενο Γ' Λυκείου


 ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
δκει δ μοι κα ες τ δοκιμζειν φλους ποους ξιον κτσθαι φρενον τοιδε λγων· Επ μοι, φη, Κριτβουλε, ε δεομεθα φλου γαθο, πς ν πιχειροημεν σκοπεν; ρα πρτον μν ζητητον, στις ρχει γαστρς τε κα φιλοποσας κα λαγνεας κα πνου κα ργας; γρ π τοτων κρατομενος οτ’ ατς αυτ δναιτ’ ν οτε φλ τ δοντα πρττειν. Μ Δ’ ο δτα, φη. Οκον το μν π τοτων ρχομνου φεκτον δοκε σοι εναι; Πνυ μν ον, φη. Τ γρ; φη, στις δαπανηρς ν μ ατρκης στν, λλ’ ε τν πλησον δεται, κα λαμβνων μν μ δναται ποδιδναι, μ λαμβνων δ τν μ διδντα μισε, ο δοκε σοι κα οτος χαλεπς φλος εναι; Πνυ γ’, φη. Οκον φεκτον κα τοτου; φεκτον μντοι, φη. Τ γρ; στις χρηματζεσθαι μν δναται, πολλν δ χρημτων πιθυμε, κα δι τοτο δυσσμβολς στι, κα λαμβνων μν δεται, ποδιδναι δ μ βολεται; μο μν δοκε, φη, οτος τι πονηρτερος κενου εναι.
Ξενοφῶντος Ἀπομνημονεύματα, 2.6.1-3
Λεξιλόγιο
φρενόω,-ῶ: καθοδηγώ
δῆτα: βέβαια
δυσσύμβολος: ο δύσκολος στις συναλλαγές

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
1.      Να μεταφράσετε το κείμενο στα νέα ελληνικά.
ΜΟΝΑΔΕΣ 20
2.      φλου, δαπανηρς, χαλεπς: να γράψετε τους υπόλοιπους βαθμούς.
ΜΟΝΑΔΕΣ 3
3.      πολλν χρημτων: να κλίνετε τη συνεκφορά στον ίδιο αριθμό, θέτοντας το επίθετο στον συγκριτικό βαθμό.
ΜΟΝΑΔΕΣ 2
4.      γαστρς:να γράψετε την κλητική του ενικού.
ΜΟΝΑΔΑ 1
5.      φη, λαμβνων: να κλίνετε την προστακτική του αορίστου.
ΜΟΝΑΔΕΣ 2
6.      χρηματζεσθαι: να κλίνετε την οριστική του μέλλοντα στην άλλη φωνή.
ΜΟΝΑΔΕΣ 2
7.      ζητητον, φεκτον (στ.6): να αναλύσετε τα ρηματικά επίθετα.
ΜΟΝΑΔΕΣ 6
8.      «στις ρχει … κα ργας»: να αναγνωρίσετε πλήρως την πρόταση.
ΜΟΝΑΔΕΣ 4
Σόνια Σιούτη, φιλόλογος