Ο φθόνος των Ελλήνων

Οι Έλληνες είμαστε ένας παράξενος λαός. Έχουμε την τάση να υμνούμε ψεύτικους ήρωες την ίδια ώρα που τους πραγματικούς μας ήρωες τους στέλνουμε στη φυλακή ή στην εξορία.

Η ιστορία αρχίζει ήδη από τα αρχαία χρόνια.

Ο στρατηγός Μιλτιάδης πέθανε στη φυλακή από γάγγραινα ενώ μετά θάνατον ο γιός του Κίμωνας πλήρωσε το ποσό που απαιτείτο για να αποφυλακιστεί ο πατέρας του.

Ο Σωκράτης υποχρεώθηκε να πιεί το κώνιο αρνούμενος να μην υπακούσει στο νόμο της πόλης του που τον αδικούσε!!!

Ο Αριστοτέλης εκδιώχθηκε από την Αθήνα.

Ο Κολοκοτρώνης φυλακίστηκε δυο φορές με τη δεύτερη φορά να έρχεται αντιμέτωπος ακόμα και με τη θανατική ποινή.

Ο Αριστείδης ο Δίκαιος έγραψε ο ίδιος το δικό του όνομα στο όστρακο ενός χωρικού που του ζήτησε να γράψει το όνομα του Αριστείδη χωρίς να γνωρίζει πως τον είχε μπροστά του. Χωρίς να του αποκαλύψει το όνομά του ο Αριστείδης ρώτησε το χωρικό τι του έχει κάνει αυτός ο Αριστείδης και θέλει να τον εξοστρακίσει. Ο χωρικός απάντησε «Τίποτα. Με ενοχλεί που ακούω συνεχώς γι’αυτόν», φανερώνοντας την αιτία για την οποία φερόμαστε έτσι στους ήρωες και τους σπουδαίους ανθρώπους: τον φθόνο…

Ναι ο φθόνος για τη δόξα των άλλων. Είμαστε λαός που όχι απλά ζηλεύει αλλά θέλει το κακό όσων διακρίνονται. Ο ίδιος ο Θεμιστοκλής έλεγε «Το τρόπαιο του Μιλτιάδη δε με αφήνει να κοιμηθώ!!!!»

Αλλά ακόμα και αυτός που βύθισε στη Σαλαμίνα τον Περσικό στόλο πέθανε εξόριστος στην αυλή του Μέγα Βασιλέα των Περσών!!!!

Ο Ιωάννης Καποδίστριας προσπάθησε να μας κάνει κράτος το 1830, έδωσε την περιουσία του ως το πρώτο κεφάλαιο του ελληνικού δημοσίου και τελικά δολοφονήθηκε…

Ο φθόνος και η αχαριστία των Ελλήνων οδήγησαν το μέγα ιστορικό Θουκυδίδη να πει πως η ανθρώπινη φύση μισεί ό,τι υπερέχει… Είναι αλήθεια.

Και είναι το μεγάλο μας ελάττωμα. Η Ελλάδα τρώει τα παιδιά της. Αν οι Έλληνες φέρονταν δίκαια σε όσους ξεχώριζαν θα είμασταν ένα ιδιαίτερα ανεπτυγμένο κράτος παρά τις δυσκολίες που έχουμε αντιμετωπίσει κατά καιρούς.Με τα μυαλά όμως που έχουμε.Δύσκολο….

Λεξιλογικές ασκήσεις νεοελληνικής γλώσσας

      Να δοθούν συνώνυμα των παρακάτω λέξεων :

      συνονθύλευμα

      αμάλγαμα

      ευπροσήγορος

      συνέχω

      εκστασιάζομαι

      παραθέτω

      αναπόδραστος

      παρωθώ

      δημαγωγία

      αιτιοκρατία

      διανοούμενος

      αυτάρκεια

      ερίζω

      εντελέχεια

      ενδελέχεια

      κατηγορηματικός

      ενάργεια

      συμβιβάζομαι

      Να οριστούν σύντομα οι παρακάτω λέξεις :

      παιδεία-εκπαίδευση-αγωγή

      δικαιώματα

      διαφήμιση

      καταναλωτισμός

      παγκοσμιοποίηση

      προπαγάνδα

      διεθνισμός

      επιστήμη

      τεχνολογία

      πολιτισμός

      αλλοτρίωση

      κομφορμισμός

      μαζοποίηση

      χουλιγκανισμός

      ανθρωπισμός

      εθνισμός

      εθνικισμός

      Να δοθούν ομόρριζα των ακόλουθων λέξεων : σχήμα , αρπάζω , απέλαση , εμβόλιμος , διάθεση , λογική , παρουσία , αναπόδραστος

      Προτάσεις με τις ακόλουθες λέξεις : διαπλοκή , επιπλοκή , περιπλοκή , συμπλοκή , επιφορτίζω , αποφορτίζω , φορτίζω , απωθώ , εξωθώ , παρωθώ , ωθώ , αποβάλλω , διαβάλλω , εκβάλλω , περιβάλλω, συμβάλλω , αναβάλλω , υπερβάλλω , βάλλω

Επιμέλεια: Σόνια Σιούτη, φιλόλογος

Γλωσσομάθεια

Η γλωσσομάθεια καθίσταται αναγκαία διότι :

• προσφέρει επιπλέον εφόδια και προσόντα και άρα καθίσταται ευκολότερη η επαγγελματική αποκατάσταση
• διευρύνει τους πνευματικούς μας ορίζοντες και δίνει διέξοδο στη φιλομάθειά μας
• αυξάνει τις δυνατότητες τουριστικής ανάπτυξης της χώρας μας και παράλληλα διευκολύνει τα ταξίδια και την επαφή με διαφορετικές αντιλήψεις, ήθη , έθιμα και τρόπους ζωής

Παράλληλα πρέπει να προστατεύσουμε την ελληνική γλώσσα γιατί :

• είναι ένα ζωντανό στοιχείο της εθνικής μας ταυτότητας
• θεωρείται από τις πιο πλούσιες και θεμελιώδεις  γλώσσες στον κόσμο , αφού ακόμη και σήμερα προσφέρει το υλικό που απαιτείται για να οριστούν διεθνώς νέες έννοιες
• είναι μία δύναμη αντίστασης στον κίνδυνο πολιτισμικής και εθνικής αφομοίωσης από τους οικονομικά και τεχνολογικά ισχυρούς λαούς

Για να πετύχουμε τους στόχους αυτούς απαιτείται :

Α. Σε ό,τι αφορά τη γλωσσομάθεια :

• ουσιαστική διδασκαλία των ξένων γλωσσών στο σχολείο που  θα  διασφαλίζει την επαρκή γνώση από τους μαθητές
• ενιαίος τρόπος διδασκαλίας των ξένων γλωσσών σε όλα τα σχολεία με κοινή ύλη και κοινά βιβλία ανά τάξη

     

      Β. Σε ό,τι αφορά την προστασία της ελληνικής γλώσσας :

• διδασκαλία της ελληνικής από την αρχαία ελληνική έως τη σύγχρονη , για να αντιληφθούν οι μαθητές την εξέλιξή της και την αξία της
• προσπάθεια όλων των φορέων αγωγής να αποκαταστήσουν τη σχέση των νέων με το βιβλίο

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ – ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ	ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ
Τονίζεται  το πρόσωπο ή το πράγμα που ενεργεί. Το γραμματικό υποκείμενο (δηλαδή το υποκείμενο της πρότασης )  ταυτίζεται με το πραγματικό υποκείμενο ( δηλαδή αυτό που ενεργεί.	Τονίζεται το αποτέλεσμα της ενέργειας του υποκειμένου , δηλαδή η πράξη αυτή καθεαυτή. Το πραγματικό υποκείμενο γίνεται ποιητικό αίτιο και το αντικείμενο της πράξης παίρνει τη θέση του γραμματικού υποκειμένου.

 

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

                 Υ                  Ρ                        Α

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ : Ο δάσκαλος διαπαιδαγωγεί τους μαθητές.

                                                    Υ                    Ρ                       Π.Α.

ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ : Οι μαθητές διαπαιδαγωγούνται από το δάσκαλο.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

·     Το ποιητικό αίτιο παραλείπεται , όταν εννοείται εύκολα από τα συμφραζόμενα ή είναι άγνωστο ή δεν επιθυμούμε να το δηλώσουμε.

·     Το υποκείμενο παραλείπεται , όταν δεν επιθυμούμε να το αναφέρουμε ή δεν είναι εφικτό να το κατονομάσουμε. ( π.χ. απρόσωπα ρήματα )

Η οργάνωση του λόγου και η πειθώ

Πολλές φορές στην καθημερινή ζωή ζητείται από τους ανθρώπους όλων των  ηλικιών,φύλων, κοινωνικών θέσεων ή επαγγελμάτων να εκφράσουν και να στηρίξουν τη δική τους θέση, την άποψη που έχουν σχηματίσει για διάφορα θέματα. Ακολούθως,καλούνται να παρουσιάσουν τις πεποιθήσεις τους, κοιτάζοντας και εξετάζοντας τα θέματα/πράγματα/προβλήματα από τη δική τους οπτική γωνία. Πρέπει παράλληλα να είναι σε θέση να στηρίξουν τις απόψεις τους και να πείθουν για την ορθότητά τους, να πείθουν δηλαδή τους ακροατές ή τους αναγνώστες τους για ποιους λόγους αυτά που υποστηρίζουν είναι όπως τα αντιλαμβάνονται οι ίδιοι. Πρέπει λοιπόν να αιτιολογούν τις θέσεις τους. Σε μια τέτοια περίπτωση θα πρέπει να βρουν το αποδεικτικό τους υλικό (σκέψεις, επιχειρήματα, συλλογισμούς, παραδείγματα, γεγονότα, περιστατικά κ.τ.λ.) και ύστερα να το κατατάσσουν οργανώνοντάς το πειστικά πάνω σε ένα (οικο)δομικό σχέδιο.Η τέχνη να πείθεις για τις απόψεις σου είναι πανάρχαια και φτάνει ως εμάς από την αρχαία Ελλάδα.

Η οργάνωση του λόγου και το επιχείρημα

Η συγκεκριμένη οργάνωση του λόγου στηρίζεται σε ένα σταθερό δομικό πρότυπο,το οποίο περιλαμβάνει:

1.      την προβολή της θέσης (απόφανσης) του ομιλητή ή του συγγραφέα,

2.      τη διευκρίνιση (επεξήγηση) της θέσης του,

3.      την απόδειξη της ορθότητας των απόψεών του (αιτιολόγηση) μέσω επιχειρημάτων και

4.      το συμπέρασμα των λεγομένων ή γραφομένων του.

Το επιχείρημα

Επιχείρημα, σύμφωνα με την επιστήμη της Λογικής, είναι μια σειρά από προτάσεις που συνδέονται μεταξύ τους χωρίς χάσματα και καταλήγουν σε μια τελική πρόταση, που λέγεται συμπέρασμα. Σκοπός του επιχειρήματος είναι να υποδείξει την αλήθεια μιας θέσης/απόφανσης. Για να επιτευχθεί ο σκοπός αυτός, οι προτάσεις που οδηγούν στο συμπέρασμα πρέπει να βρίσκονται σε λογικές σχέσεις μεταξύ τους (η επόμενη πρόταση είναι λογική ακολουθία της προηγούμενης). Γι’ αυτό και έχουν κάποιους όρους, λέξεις ή φράσεις κοινές (διαρθρωτικές), που γίνονται η γέφυρα για τη μετάβαση από τη μια (πρόταση) στην άλλη.

ΕΙΔΗ ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΩΝ

Η διαδικασία που ακολουθεί ο ανθρώπινος νους, για να καταστρώσει ένα επιχείρημα,

λέγεται συλλογισμός. Οι συλλογισμοί διακρίνονται σε:

(1) άμεσους,

(2) έμμεσους,

(3) παραγωγικούς,

(4) επαγωγικούς,

(5) αναλογικούς.

Πιο συγκεκριμένα

(1) Άμεσοι: είναι οι συλλογισμοί των οποίων το συμπέρασμα προκύπτει από μια μόνο πρόταση-κρίση.

(2) Έμμεσοι: είναι οι συλλογισμοί των οποίων το συμπέρασμα προκύπτει από δύο ή περισσότερες προτάσεις-κρίσεις.

(3) Παραγωγικός: στο συλλογισμό αυτό συμπεραίνουμε από το γενικό (το όλον) για το μερικό (τα επιμέρους)

(4) Επαγωγικός: στο συλλογισμό αυτό συμπεραίνουμε από το μερικό (τα επιμέρους) για το γενικό (το όλον).

(5) Αναλογικός: στο συλλογισμό αυτό συμπεραίνουμε από το μερικό (τα επιμέρους) πάλι για το μερικό.

Η οργάνωση του λόγου και η αιτιολόγηση

Όταν ένα κείμενο ή μια ομιλία προσπαθεί να πείσει και η θεματική του περίοδος ή η εισαγωγή του μας παρακινεί να ρωτήσουμε «γιατί», η μέθοδος ανάπτυξης (του κειμένου ή της ομιλίας) θα πρέπει να είναι η αιτιολόγηση. Αρχικά λοιπόν προβάλλεται μια θέση και ύστερα αναζητώνται τα υποστηρίγματά της, προκειμένου να αιτιολογήσουν την ορθότητα της θέσης/άποψης. Η άποψη αυτή μπορεί να προηγείται από τις αποδείξεις, να τις ακολουθεί ή να εμπεριέχεται μέσα στο υποστηρικτικό υλικό (στα επιχειρήματα).Η υποστήριξη της θέσης μπορεί να γίνει με ποικίλους τρόπους αιτιολόγησης και πειθούς,όπως είναι οι συλλογισμοί, οι στατιστικές ενδείξεις, οι μαρτυρίες των ειδικών επί

του συγκεκριμένου θέματος. Οι τρόποι αυτοί εκφράζονται με αιτιολογικές προτάσεις (που εισάγονται με τους συνδέσμους: γιατί, διότι, επειδή, αφού, που, καθώς κ.τ.λ.), με υποθετικούςλόγους (όταν στην υπόθεση εκφράζεται το αίτιο εκείνου που περιέχεται στην

απόδοση), με χρονικές προτάσεις που εισάγονται με το σύνδεσμο αφού, με εμπρόθετους προσδιορισμούς της αιτίας ή με επιρρηματικούς προσδιορισμούς που δηλώνουν αιτία.

Οργάνωση  έκθεσης  με αιτιολόγηση

Η έκθεση μπορεί να παραλληλιστεί με την παράγραφο, γιατί τα

μέρη τους βρίσκονται σε αντιστοιχία:

·         θεματική περίοδος της παραγράφου → πρόλογος έκθεσης

·         σχόλια παραγράφου → κύριο μέρος έκθεσης

·         κατακλείδα παραγράφου → επίλογος έκθεσης

Τόσο η παράγραφος όσο και η έκθεση χτίζονται με την κοινή λογική: παρουσιάζουν μια θέση και στη συνέχεια προσπαθούν να τη στηρίξουν αναπτύσσοντας μια επιχειρηματολογία. Επομένως, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η παράγραφος είναι μικρογραφία της έκθεσης με το θέμα της, το αποδεικτικό της υλικό και τον επίλογό της. Η παράγραφος βέβαια δεν έχει την αυτοτέλεια της έκθεσης, γιατί εξαρτάται νοηματικά από την προηγούμενη παράγραφο ή προετοιμάζει την επόμενη. Έχει όμως ανάλογη δομή και οργάνωση. Εξάλλου, πολλές παράγραφοι μαζί οργανωμένες λογικά γύρω από ένα νοηματικό κέντρο συναποτελούν την έκθεση. Επομένως, μια έκθεση με αιτιολόγηση την οργανώνουμε, όπως οργανώνουμε μια παράγραφο με αιτιολόγηση: δήλωση προσωπικής θέσης (απόφανσης) στον πρόλογο, αιτιολόγηση της θέσης (επιχειρηματολογία) στο κύριο θέμα, διατύπωση συμπεράσματος στον επίλογο.

Συνοχή

ΣΥΝΟΧΗ : είναι η μορφική σύνδεση προτάσεων , περιόδων ή παραγράφων ενός κειμένου η οποία επιτυγχάνεται με :

§         διαρθρωτικές λέξεις / φράσεις

§         αντωνυμίες

§         επαναλήψεις λέξεων ή φράσεων

§         συνώνυμα

ΑΛΛΗΛΟΥΧΙΑ : είναι η νοηματική σύνδεση προτάσεων , περιόδων ή παραγράφων ενός κειμένου . Μπορεί να είναι :

§         λογική : όταν τα στοιχεία ακολουθούν στη διάταξή τους δικές τους εσωτερικές σχέσεις ( π.χ. αντίθεση , αίτιο – αποτέλεσμα κ.λπ. )

§         χρονολογική : όταν τα στοιχεία ακολουθούν στη διάταξή τους τον άξονα του χρόνου ( π.χ. παρελθόν – παρόν κ.λπ. )

§         τοπική : όταν τα στοιχεία ακολουθούν στη διάταξή τους τον άξονα του τόπου ( π.χ. αστικά κέντρα – επαρχίες κ.λπ. )

ΔΙΑΡΘΡΩΤΙΚΕΣ ΛΕΞΕΙΣ / ΦΡΑΣΕΙΣ

αίτιο-αποτέλεσμα	επειδή , διότι , γιατί , αφού…
αντίθεση-εναντίωση	όμως , ωστόσο , αλλά αντίθετα , ενώ , από την άλλη πλευρά…
χρονική σχέση	ύστερα , προηγουμένως , μετά , ταυτόχρονα , κατόπιν , έπειτα κ.λπ.
όρος-προϋπόθεση	αν , εκτός αν , σε περίπτωση που , με το σκεπτικό ότι…
επεξήγηση	δηλαδή , με άλλα λόγια , για να γίνω σαφέστερος/-η…
έμφαση	είναι αξιοσημείωτο ότι… , θα ήθελα να τονίσω το εξής…/να επιστήσω την προσοχή σας
παράδειγμα	π.χ. , λ.χ. , για παράδειγμα , όπως κ.λπ.
απαρίθμηση επιχειρημάτων-εισαγωγή μιας νέας ιδέας	αρχικά , καταρχάς , τελικά , επιπλέον κ.λπ.
συμπέρασμα-συγκεφαλαίωση	άρα , επομένως , συνεπώς , συγκεφαλαιώνοντας , ανακεφαλαιώνοντας , για να συνοψίσουμε , επιλογικά κ.λπ.
διάρθρωση του κειμένου	το άρθρο / η εισήγηση / η ομιλία μου χωρίζεται σε τρία μέρη …
διάζευξη	ή , είτε…είτε

 Σόνια Σιούτη, φιλόλογος

Αναφορική και ποιητική λειτουργία της γλώσσας

Η γλώσσα με τις λέξεις και τους κανόνες της αποτελεί ένα ενεργό εργαστήριο που παράγει λόγο. Όσο πιο πιστά τηρούνται οι κανονισμοί, τόσο πιο ομαλή είναι η λειτουργία και πιο πλούσια η παραγωγή.

Συχνά, όμως, στη λογοτεχνία (ιδιαίτερα στην ποίηση), χρησιμοποιείται η γλώσσα με τέτοιο τρόπο, ώστε να δημιουργείται η εντύπωση ότι παραβιάζονται οι κανονισμοί. Οι ποιητές δηλαδή, για να εκφραστούν, πλάθουν μέσα στην ευρύτερη γλώσσα μια δική τους γλώσσα που ακολουθεί τους κανόνες μιας δικής τους «Ποιητικής Γραμματικής».

Έτσι, η γλώσσα λειτουργεί με πολλούς τρόπους, για να καλύψει τις πολλές ανάγκες του ανθρώπου. Από τους τρόπους αυτούς οι λογοτέχνες και οι γλωσσολόγοι επισημαίνουν κυρίως δύο: την αναφορική λειτουργία της γλώσσας και την ποιητική της λειτουργία.

Αναφορική λειτουργία της γλώσσας

Στην αναφορική λειτουργία η πράξη επικοινωνίας αναφέρεται κυρίως στον πραγματικό κόσμο ή στην αντίληψη που έχουμε γι’ αυτόν. Ο δέκτης δηλαδή του μηνύματος δέχεται κάποια πληροφορία από τον πομπό, ο οποίος, μέσω της γλώσσας που χρησιμοποιεί, παρουσιάζει μια πραγματικότητα και την αντίληψη που έχει γι’ αυτήν.Η αναφορική λειτουργία της γλώσσας λοιπόν απευθύνεται στη λογική μας.

Ποιητική λειτουργία της γλώσσας

Στην ποιητική λειτουργία η πράξη επικοινωνίας αναφέρεται κυρίως στον εαυτό της, στο ίδιο το μήνυμα, και μάλιστα στη μορφή του. Εδώ, την προσοχή του δέκτη δεν την ελκύει τόσο η πληροφορία που φέρνει το μήνυμα, όσο το ίδιο το μήνυμα για τη μορφή που παίρνει: ήχοι λέξεων, μεταφορική τους χρήση, επαναλήψεις, συνηχήσεις, μέτρο, ρυθμός κ.τ.λ. Η λειτουργία αυτή της γλώσσας απευθύνεται στο συναίσθημα του δέκτη, στον οποίο προσφέρει την ίδια της τη μορφή για αισθητική απόλαυση. Η γλώσσα δηλαδή λειτουργεί με συγκινησιακό τρόπο.