Κείμενο Ι
ΚΡ.Παῦσαι, πρὶν ὀργῆς κἀμὲ μεστῶσαι λέγων, 280
μὴ ᾽φευρεθῇς ἄνους τε καὶ γέρων ἅμα
Λέγεις γὰρ οὐκ ἀνεκτά, δαίμονας λέγων
πρόνοιαν ἴσχειν τοῦδε τοῦ νεκροῦ πέρι.
Πότερον ὑπερτιμῶντες ὡς εὐεργέτην
ἔκρυπτον αὐτόν, ὅστις ἀμφικίονας
ναοὺς πυρώσων ἦλθε κἀναθήματα
καὶ γῆν ἐκείνων καὶ νόμους διασκεδῶν;
ἢ τοὺς κακοὺς τιμῶντας εἰσορᾷς θεούς;
Οὐκ ἔστιν· ἀλλὰ ταῦτα καὶ πάλαι πόλεως
ἄνδρες μόλις φέροντες ἐρρόθουν ἐμοί,
κρυφῇ κάρα σείοντες, οὐδ᾽ ὑπὸ ζυγῷ
λόφον δικαίως εἶχον, ὡς στέργειν ἐμέ.
Ἐκ τῶνδε τούτους ἐξεπίσταμαι καλῶς
παρηγμένους μισθοῖσιν εἰργάσθαι τάδε.
Κείμενο ΙΙ
ΚΡ. Για μένα, όποιος καθοδηγεί μια πόλη 178
και δε φτάνει στις καλύτερες δυνατές αποφάσεις
αλλά φοβάται καταπίνοντας τη γλώσσα του,
είναι φαύλος ηγέτης και τώρα και παντού.
Κι όποιος απ' την πατρίδα του το φίλο
προτιμά, τον έχω για μηδενικό.
Εγώ —μάρτυρας ο θεός ο παντεπόπτης—
ούτε θα σιωπούσα βλέποντας τη συμφορά
την πόλη να σιμώνει αντί τη σωτηρία
ούτε φίλο μου θα 'κανα της χώρας τον εχθρό,
γιατί το ξέρω πως είναι μοναδικό σωσίβιο
και μόνο πάνω στης πόλης το σκαρί,
ορθό σαν πλέει, δημιουργούμε τις φιλίες μας.
Εγώ με τέτοιους νόμους του κράτους την ισχύ θ' αυξήσω.
και δε φτάνει στις καλύτερες δυνατές αποφάσεις
αλλά φοβάται καταπίνοντας τη γλώσσα του,
είναι φαύλος ηγέτης και τώρα και παντού.
Κι όποιος απ' την πατρίδα του το φίλο
προτιμά, τον έχω για μηδενικό.
Εγώ —μάρτυρας ο θεός ο παντεπόπτης—
ούτε θα σιωπούσα βλέποντας τη συμφορά
την πόλη να σιμώνει αντί τη σωτηρία
ούτε φίλο μου θα 'κανα της χώρας τον εχθρό,
γιατί το ξέρω πως είναι μοναδικό σωσίβιο
και μόνο πάνω στης πόλης το σκαρί,
ορθό σαν πλέει, δημιουργούμε τις φιλίες μας.
Εγώ με τέτοιους νόμους του κράτους την ισχύ θ' αυξήσω.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
1. Να μεταφράσετε το κείμενο Ι στα νέα ελληνικά.
Μονάδες 30
2. α. Τι γνωρίζετε για την έννοια του τραγικού στην τραγωδία;
Μονάδες 5
β. Να συμπληρώσετε τα κενά με την κατάλληλη λέξη:
Σύμφωνα με τον ορισμό, η τραγωδία είναι ……………………… μιας σοβαρής και με αξιόλογο περιεχόμενο πράξης· είναι αναπαράσταση της πραγματικότητας, όχι όμως πιστή και δουλική αλλά ελεύθερη και δημιουργική, με τάση εξιδανίκευσης. Ο χαρακτηρισμός ………………………. δηλώνει πως η υπόθεση της τραγωδίας έχει αρχή, μέση και τέλος, ενώ το ………………… της έχει τέτοια έκταση, ώστε να μπορεί ο θεατής να έχει πλήρη εποπτεία, σαφή αντίληψη και του συνόλου του έργου και των επιμέρους. Εξάλλου η μίμηση γίνεται με λόγο ……………………., που έχει δηλαδή ρυθμό, αρμονία και μελωδία· όμως αυτά τα στοιχεία δε διασκορπίζονται με τον ίδιο τρόπο σε όλο το έργο, αλλά όπου ταιριάζει το καθένα. Χαρακτηριστικό γνώρισμα της τραγωδίας είναι η ………….. Οι υποκριτές δεν απαγγέλλουν απλώς, αλλά μιμούνται τους ήρωες του έργου τους οποίους υποδύονται.
Μονάδες 5
3. α. ἀλλὰ ταῦτα καὶ πάλαι πόλεως
ἄνδρες μόλις φέροντες ἐρρόθουν ἐμοί,
κρυφῇ κάρα σείοντες, οὐδ᾽ ὑπὸ ζυγῷ
λόφον δικαίως εἶχον, ὡς στέργειν ἐμέ.
Να σχολιάσετε τους παραπάνω στίχους (60-80 λέξεις).
Μονάδες 10
β. Πότερον ὑπερτιμῶντες ὡς εὐεργέτην
ἔκρυπτον αὐτόν, ὅστις ἀμφικίονας
ναοὺς πυρώσων ἦλθε κἀναθήματα
καὶ γῆν ἐκείνων καὶ νόμους διασκεδῶν;
i) Σε ποιον αναφέρεται η υπογραμμισμένη λέξη; ii) Να εντοπίσετε το αναχρονιστικό στοιχείο στους παραπάνω στίχους και να το εξηγήσετε.
Μονάδες 5
γ. Αξιοποιώντας τα στοιχεία του κειμένου Ι και του κειμένου ΙΙ να χαρακτηρίσετε τον Κρέοντα ως ηγέτη και ως προσωπικότητα
Μονάδες 15
4. α. Να συμπληρώσετε τον πίνακα που ακολουθεί.
Οριστική
|
Υποτακτική
|
Ευκτική
|
Προστακτική
|
ἦλθε
|
Μονάδες 6
β. ἀμφικίονας ναούς: να γράψετε τη γενική ενικού και τη δοτική πληθυντικού της συνεκφοράς.
Μονάδες 4
5. ἄνους, γέρων, δαίμονας, κρυφῇ, παρηγμένους: να χαρακτηρίσετε συντακτικά τους παραπάνω τύπους του κειμένου Ι.
Μονάδες 10
6. Για καθεμιά από τις ακόλουθες λέξεις να εντοπίσετε στο κείμενο Ι έναν ετυμολογικά συγγενή τύπο: ευνοϊκός, πυροσβέστης, διένεξη, επιστημονικός, εκτίμηση, στοργή, κακούργημα, υπόλογος, ακατάπαυστος, δικαστής.
Μονάδες 10
Επιμέλεια θεμάτων: Σόνια Σιούτη
