Οδοντικόληκτα ρήματα (χαρακτήρας τ, δ, θ):
Σχηματίζουν παρακείμενο και υπερσυντέλικο ενεργητικής φωνής με κατάληξη –κα, -κειν αντίστοιχα.
π.χ. πείθω:
πέπεικα, ἐπεπείκειν
ü Το
ίδιο ισχύει και για τα ρήματα σε –ίζω.
π.χ.
κομίζω: κεκόμικα, ἐκεκομίκειν
Χειλικόληκτα
ρήματα (χαρακτήρας π, β, φ): Σχηματίζουν
παρακείμενο και υπερσυντέλικο ενεργητικής φωνής χωρίς το χρονικό χαρακτήρα κ.
Μετατρέπουν το ψιλό ή μέσο χαρακτήρα του ρηματικού θέματος στο αντίστοιχο δασύ.
Δηλαδή, ο χαρακτήρας π ή β τρέπεται σε φ.
π.χ.
κόπτω: κέκοφα, ἐκεκόφειν
τρίβω:
τέτριφα, ἐτετρίφειν
γράφω:
γέγραφα, ἐγεγράφειν
Ουρανικόληκτα
ρήματα (χαρακτήρας κ, γ, χ): Σχηματίζουν
παρακείμενο και υπερσυντέλικο ενεργητικής φωνής χωρίς το χρονικό χαρακτήρα κ.
Μετατρέπουν το ψιλό ή μέσο χαρακτήρα του ρηματικού θέματος στο αντίστοιχο δασύ.
Δηλαδή, ο χαρακτήρας κ ή γ τρέπεται σε χ.
π.χ.
διώκω: δεδίωχα, ἐδεδιώχειν
ü Το
ίδιο ισχύει και για τα ρήματα με ττ, σσ
π.χ.
κηρύττω: κεκήρυχα, ἐκεκηρύχειν
Προσοχή: Συνήθως
τα χειλικόληκτα-ουρανικόληκτα ρήματα που έχουν μπροστά από το χαρακτήρα του
ρηματικού θέματος ε κατά τον
σχηματισμό του παρακειμένου-υπερσυντελίκου ενεργητικής φωνής το μετατρέπουν σε ο.
π.χ. κλέπτω: κέκλοφα,
ἐκεκλόφειν
τρέπω:τέτροφα, ἐτετρόφειν
αλλά πλέκω: πέπλεχα, ἐπεπλέχειν
Παρακείμενος-Υπερσυντέλικος
μέσης φωνής
Τα
οδοντικόληκτα, χειλικόληκτα και ουρανικόληκτα ρήματα σχηματίζουν τον
παρακείμενο και τον υπερσυντέλικο της μέσης φωνής ως εξής:
ΟΔΟΝΤΙΚΟΛΗΚΤΑ (χαρακτήρας τ, δ, θ και
ζ)
Οριστική:
·
παρακείμενος:
πέπεισμαι, πέπεισαι, πέπεισται, πεπείσμεθα, πέπεισθε, πεπεισμένοι εἰσὶ(ν)
·
υπερσυντέλικος:
ἐπεπείσμην,
ἐπέπεισο,
ἐπέπειστο,
ἐπεπείσμεθα,
ἐπέπεισθε,
πεπεισμένοι ἦσαν
Προστακτική:
·
παρακείμενος: -,
πέπεισο, πεπείσθω, - πέπεισθε, πεπείσθων (πεπείσθωσαν)
Απαρέμφατο:
·
παρακείμενος:
πεπεῖσθαι
Μετοχή:
·
παρακείμενος:
πεπεισμένος, πεπεισμένη, πεπεισμένον
ΧΕΙΛΙΚΟΛΗΚΤΑ (χαρακτήρας π, β, φ και
πτ)
Οριστική:
·
παρακείμενος:
γέγραμμαι, γέγραψαι, γέγραπται, γεγράμμεθα, γέγραφθε, γεγραμμένοι εἰσὶ(ν)
·
υπερσυντέλικος:
ἐγεγράμμην,
ἐγέγραψο,
ἐγέγραπτο,
ἐγεγράμμεθα,
ἐγέγραφθε,
γεγραμμένοι ἦσαν
Προστακτική:
·
παρακείμενος: -,
γέγραψο, γεγράφθω, - γέγραφθε, γεγράφθων (γεγράφθωσαν)
Απαρέμφατο:
·
παρακείμενος:
γεγράφθαι
Μετοχή:
·
παρακείμενος:
γεγραμμένος, γεγραμμένη, γεγραμμένον
ΟΥΡΑΝΙΚΟΛΗΚΤΑ (χαρακτήρας κ, γ, χ και
ττ, σσ)
Οριστική:
·
παρακείμενος:
πέπραγμαι, πέπραξαι, πέπρακται, πεπράγμεθα, πέπραχθε, πεπραγμένοι εἰσὶ(ν)
·
υπερσυντέλικος:
ἐπεπράγμην,
ἐπέπραξο,
ἐπέπρακτο,
ἐπεπράγμεθα,
ἐπέπραχθε,
πεπραγμένοι ἦσαν
Προστακτική:
·
παρακείμενος: -,
πέπραξο, πεπράχθω, - πέπραχθε, πεπράχθων (πεπράχθωσαν)
Απαρέμφατο:
·
παρακείμενος:
πεπρᾶχθαι
Μετοχή:
·
παρακείμενος:
πεπραγμένος, πεπραγμένη, πεπραγμένον
Προσοχή:
Τα ρήματα στρέφω, τρέπω και τρέφω τρέπουν το ε του
ρηματικού θέματος σε α κατά τον
σχηματισμό του παρακειμένου και του υπερσυντελίκου της μέσης φωνής. Δηλαδή:
ü στρέφω:
ἔστραμμαι, ἐστράμμην
ü τρέπω:
τέτραμμαι, ἐτετράμμην
ü τρέφω:
τέθραμμαι, ἐτεθράμμην
Επιμέλεια: Σόνια Σιούτη, φιλόλογος
