Γερούνδιο-Γερουνδιακό-Γερουνδιακή έλξη

ΓΕΡΟΥΝΔΙΟ

Το γερούνδιο είναι ρηματικό ουσιαστικό ουδετέρου γένους με ενεργητική σημασία. Διαθέτει τέσσερις πτώσεις ( γενική , δοτική , αιτιατική , αφαιρετική ).  Είναι ισοδύναμο του έναρθρου απαρεμφάτου της ελληνικής. Σχηματίζεται από το θέμα του ενεστώτα και τις ακόλουθες καταλήξεις : -ndi , -ndo , -ndum , -ndo ( π.χ. amandi , delendi , legendi , audiendi )

παρατηρήσεις :

·         Γενική γερουνδίου = γενική αντικειμενική

·         Δοτική γερουνδίου = σκοπός

·         Αιτιατική γερουνδίου / πάντα εμπρόθετη ( ad , in ) = σκοπός ή προορισμός

·         Αφαιρετική γερουνδίου ( χωρίς πρόθεση ) = τρόπος

·         Αφαιρετική γερουνδίου ( εμπρόθετη : de , ex , in , ab) = αναφορά ή αφετηρία

ΓΕΡΟΥΝΔΙΑΚΟ

Το γερουνδιακό είναι ρηματικό επίθετο με παθητική σημασία. Έχει τρία γένη και σχηματίζεται από το θέμα του ενεστώτα με την προσθήκη των εξής καταλήξεων : -ndus , -nda , -ndum (π.χ. amandus , delendus , legendus , audiendus ) .Κλίνεται όπως τα επίθετα δεύτερης κλίσης.

ΓΕΡΟΥΝΔΙΑΚΗ ΕΛΞΗ

Γερουνδιακή έλξη είναι το φαινόμενο κατά το οποίο χρησιμοποιούμε γερουνδιακό αντί γερουνδίου. Η σύνταξη με το γερούνδιο λέγεται ενεργητική ενώ με το γερουνδιακό λέγεται παθητική. Με άλλα λόγια η γερουνδιακή έλξη είναι η μετατροπή της ενεργητικής σύνταξης σε παθητική.

Η γερουνδιακή έλξη είναι υποχρεωτική , όταν

·         το γερούνδιο βρίσκεται σε δοτική

·         έχουμε εμπρόθετο γερούνδιο

SOS : Γερουνδιακή έλξη μπορούμε να κάνουμε μόνο στο κείμενο 32.

SOS : Στο κείμενο 49 έχουμε τρεις γερουνδιακές έλξεις. Και οι τρεις είναι υποχρεωτικές . Συνεπώς δεν είναι δυνατόν να υπάρξει η αντίστοιχη ενεργητική σύνταξη.

Σόνια Σιούτη, φιλόλογος

Αφαιρετική απόλυτη στα Λατινικά

ΑΠΟΛΥΤΗ ΑΦΑΙΡΕΤΙΚΗ : Όταν το υποκείμενο της μετοχής δεν έχει καμία σχέση με το υποκείμενο ή το αντικείμενο του ρήματος , τότε η μετοχή και το υποκείμενό της τίθενται σε αφαιρετική , η οποία ονομάζεται αφαιρετική απόλυτη.

π.χ. Tarquinio regnante Pythagoras in Italiam venit. (Ενώ βασίλευε ο Ταρκύνιος , ο Πυθαγόρας ήρθε στην Ιταλιά.)

ΙΔΙΟΜΟΡΦΗ ΑΦΑΙΡΕΤΙΚΗ ΑΠΟΛΥΤΗ : είναι η απόλυτη αφαιρετική η οποία αποτελείται από ένα «υποκείμενο» και ένα ουσιαστικό που δηλώνει αξίωμα , ηλικία , επάγγελμα.

π.χ. Brenno duce  (όταν ήταν αρχηγός ο Βρέννος): ιδιόμορφη αφαιρετική απόλυτη,  (Brenno = «υποκείμενο», duce = κατηγορηματικός προσδιορισμός)

π.χ. Cicerone consule (όταν ήταν ύπατος ο Κικέρωνας): ιδιόμορφη αφαιρετική απόλυτη,  (Cicerone = «υποκείμενο» , consule = κατηγορηματικός προσδιορισμός)

Σόνια Σιούτη, φιλόλογος

Η ακολουθία των χρόνων στα Λατινικά

ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΗΣ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑΣ ΤΩΝ ΧΡΟΝΩΝ

Ο χρόνος μίας δευτερεύουσας πρότασης η οποία εκφέρεται με υποτακτική καθορίζεται από το αν ο χρόνος του ρήματος της κύριας πρότασης ( δηλαδή του ρήματος εξάρτησης ) είναι αρκτικού ή ιστορικού χρόνου.

ΑΡΚΤΙΚΟΙ ΧΡΟΝΟΙ : ενεστώτας , μέλλοντας , παρακείμενος με σημασία ενεστώτα

ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΧΡΟΝΟΙ : παρατατικός , παρακείμενος , υπερσυντέλικος

1.      Μετά από ρήμα εξάρτησης αρκτικού χρόνου , η υποτακτική ενεστώτα εκφράζει το σύγχρονο , η υποτακτική παρακειμένου το προτερόχρονο και η υποτακτική ενεστώτα της ενεργητικής περιφραστικής συζυγίας το υστερόχρονο.

π.χ. Rogat quid agam = ρωτάει τι κάνω (σύγχρονο)

      Rogat quid egerim = ρωτάει τι έκανα (προτερόχρονο)

      Rogat quid acturus sim = ρωτάει τι θα κάνω (υστερόχρονο)

2.      Μετά από ρήμα εξάρτησης ιστορικού χρόνου , η υποτακτική παρατατικού εκφράζει το σύγχρονο , η υποτακτική υπερσυντελίκου το προτερόχρονο και η υποτακτική παρατατικού της ενεργητικής περιφραστικής συζυγίας το υστερόχρονο.

π.χ. Rogabat quid agerem = ρωτούσε τι έκανα (σύγχρονο)

      Rogabat quid egissem = ρωτούσε τι είχα κάνει (προτερόχρονο)

      Rogabat quid acturus essem = ρωτούσε τι θα έκανα (υστερόχρονο)

Σόνια Σιούτη, φιλόλογος