Παρασκευή 13 Νοεμβρίου 2015

Λατινικά: Κείμενο 42 - Ασκήσεις εμπέδωσης

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΣΚΗΣΕΩΝ: Σόνια Σιούτη

Κείμενο 42
Nonnulli sunt in hoc ordine, qui aut ea, quae imminent, non videant, aut ea, quae vident, dissimulent: qui spem Catilinae mollibus sententiis aluerunt coniurationemque nascentem non credendo confirmaverunt; quorum auctoritatem secuti multi, non solum improbi verum etiam imperiti, si in hunc animadvertissem, crudeliter et regie id factum esse dicerent. Nunc intellego, si iste in Manliana castra pervenerit, quo intendit, neminem tam stultum fore, qui non videat coniurationem esse factam, neminem tam improbum, qui non fateatur.

1.     Να εντοπίσετε όλα τα επίθετα του κειμένου και να γράψετε τους άλλους βαθμούς εκεί όπου βρίσκεται ο κάθε τύπος.
2.     spem: Να κλίνετε τον τύπο.
3.     coniurationemque: Να αναγνωρίσετε τον τύπο γραμματικά και να τον κλίνετε στον άλλο αριθμό.
4.     Να εντοπίσετε το ετερόσημο ουσιαστικό του κειμένου και να το κλίνετε στον αριθμό που βρίσκεται.
5.     Να εντοπίσετε τις αναφορικές αντωνυμίες του κειμένου και να τις κλίνετε στα άλλα γένη.
6.     crudeliter: Να σχηματίσετε τους άλλους βαθμούς.
7.     improbi: Να κλίνετε τον συγκριτικό βαθμό στο ίδιο γένος.
8.     regie: Να αναγνωρίσετε τον τύπο γραμματικά και να εξηγήσετε γιατί δεν σχηματίζει παραθετικά.
9.     Να συμπληρώσετε τον ακόλουθο πίνακα:
οριστική
υποτακτική
προστακτική
απαρέμφατο
μετοχή
imminent





videant




dissimulent




10.  confirmaverunt: Να αντικαταστήσετε τον τύπο χρονικά.
11.   intellego: Να κλίνετε τον παρακείμενο σε όλες τις εγκλίσεις στην ίδια φωνή.
12.  Να γράψετε όλες τις δευτερεύουσες επιρρηματικές συμπερασματικές προτάσεις και να τις χαρακτηρίσετε συντακτικά.
13.  qui spem Catilinae mollibus sententiis aluerunt: Να χαρακτηρίσετε την πρόταση και να αναγνωρίσετε συντακτικά κάθε όρο της.
14.  Να εντοπίσετε τους υποθετικούς λόγους του κειμένου και να τους αναγνωρίσετε.
15.Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική στα παρακάτω αποσπάσματα (σε παρενθέσεις το υποκείμενο που πρέπει να ληφθεί υπόψη):
α) Nonnulli sunt in hoc ordine, qui aut ea, quae imminent, non videant
β) aut ea, quae vident, dissimulent:
γ) qui spem Catilinae mollibus sententiis aluerunt
δ) qui coniurationem nascentem confirmaverunt;
ε) crudeliter et regie id factum esse dicerent (a me).
στ) qui non videat (a Catilina) coniurationem esse factam
16.qui non videat coniurationem esse factam: Να μετατρέψετε την παθητική σύνταξη σε ενεργητική.

17. Nonnulli sunt in hoc ordine, qui aut ea, quae imminent, non videant, aut ea, quae vident, dissimulent:να αναδιατυπώσετε το απόσπασμα, αφού μεταφέρετε το ρ. sunt στον Παρατατικό

Λατινικά: Τα επίθετα (γένη και παραθετικά) των κειμένων της εξεταστέας ύλης των Πανελλαδικών 2016

ΚΕΙΜΕΝΟ 3
*     superbus,-a,-um (συγκριτικός βαθμός: superbior, -ior, -ius και υπερθετικός βαθμός: superbissimus, -a, -um).
*     marinus, -a, -um
*     regius, -a, -um
*     pennatus, -a, -um
*     iratus, -a, -um (επιθετικοποιημένη μετοχή < ρήμα irascor = οργίζομαι).

ΚΕΙΜΕΝΟ 5

*     Italicus, -a, um
*     epicus, -a, -um
*     clarus, -a, -um (Συγκριτικός βαθμός: clarior, -ior, -ius, υπερθετικός βαθμός:clarissimus, -a, -um).
*     Punicus, -a, -um
*     pulcher, pulchra, pulchrum (Συγκριτικός βαθμός: pulchrior, -ior, -ius, υπερθετικός βαθμός: pulcherrimus, -a, -um).
*     multi, multae, multa (Συγκριτικός βαθμός: plures, plures, plura, υπερθετικός βαθμός: plurimi, plurimae, plurima).
*     tener, tenera, tenerum (Συγκριτικός βαθμός: tenerior, -ior, -ius , υπερθετικός βαθμός: tenerrimus, -a, -um).
*     ultimus, -a, -um (Θετικός βαθμός: ultra), Συγκριτικός βαθμός ulterior, -ior, -ius).
*     secundus, -a, -um
*     septendecim: Απόλυτο αριθμητικό, άκλιτη λέξη

ΚΕΙΜΕΝΟ 6

*     bonus, -a, -um (συγκριτικός: melior,-ior,-ius, υπερθετικός: optimus, -a, -um)
*     liber, libera, liberum (συγκριτικός: liberior, -ior, -ius, υπερθετικός: liberrimus, -a, -um)
*     omnis, omnis, omne

ΚΕΙΜΕΝΟ 7

*     multi, -ae, -a (εύχρηστο στον πληθυντικό) → Παραθετικά: plures, -es, -(i)a, plurimi, -ae, -a
*     omnis, -is, -e

ΚΕΙΜΕΝΟ 11

*     pavidus –a –um (έντρομος) pavidior –ior –ius / pavidissimus –a –um
*     Romanus –a –um (Ρωμαίος)
*     Falernus –a –um (ο Φαλερνός αγρός, περιοχή της Καμπανίας)

ΚΕΙΜΕΝΟ 13

*     serenus –a –um (ξάστερος, καθαρός) --- --- / serenissimus –a –um
*     repentinus –a –um (ξαφνικός) repentinior –ior –ius / --- ---
*     Romanus –a –um (Ρωμαίος)
*     Paulianus –a –um (του Παύλου)

ΚΕΙΜΕΝΟ 14

*     paucus –a –um (λίγος) paucior –ior –ius / paucissimus –a –um
*     sollicitus –a –um (ταραγμένος) sollicitior –ior –ius / sollicitissimus –a –um
*     squalidus –a –um (βρώμικος) squalidior –ior –ius / squalidissimus –a –um
*     horrendus –a –um (φρικτός)
*     Actiacus –a –um (Ακτιακός)

ΚΕΙΜΕΝΟ 15

*     frigidus –a –um (παγωμένος) frigidior –ior –ius / frigidissimus –a –um
*     militaris –is –e (στρατιωτικός) militarior –ior –ius / --- ---
*     turpis –is –e (αισχρός) turpior –ior –ius / turpissimus –a –um
*     iners, inertis (νωθρός, άπραγος) inertior –ior –ius / inertissimus –a –um
*     omnisise (όλος, ο καθένας)
*     equester, equestris, equestre (ιππικός) [proelium equestre = ιππομαχία]



ΚΕΙΜΕΝΟ 20

*     posterus –a –um (επόμενος) posterior –ior –ius / postremus –a –um & postumus –a –um
*     proximus –a –um (πολύ κοντινός) [υπερθετικός του prope] propior –ior –ius
*     trepidus –a –um (έντρομος, περιδεής) --- --- trepidissimus –a –um
*     obvius –a –um (ενάντιος, αντίθετος)
*     paulus –a –um (λίγος)
*     quinquagessimus –a –um (πεντηκοστός) [τακτικό αριθμητικό]
*     mirabilis –is –e (θαυμαστός, παράδοξος, περίεργος) mirabilior –ior –ius / mirabilissimus –a –um
*     tristis –is –e (λυπημένος) tristior –ior –ius / tristissimus –a –um

ΚΕΙΜΕΝΟ 21

*     immensus, -a, -um
*     Veientanus, -a, -um → δε σχηματίζει παραθετικά
*     aequus, -a, -um (Συγκριτικός: aequior - aequior - aequius, Υπερθετικός: aequissimus, -a, -um)

ΚΕΙΜΕΝΟ 24

*     paucus, -a, -um (συγκριτικός: paucior, paucior, paucius. Υπερθετικός: paucissimus, paucissima, paucissimum)
*     impudens -entis (συγκριτικός: impudentior, impudentior, impudentius. Υπερθετικός: impudentissimus, impudentissima, impudentissimum). Το επίθετο είναι τριγενές και μονοκατάληκτο.

ΚΕΙΜΕΝΟ 25

*     tertius, –a, –um → δεν σχηματίζει κλητική ούτε παραθετικά
*     nimius, –a, –um → σχηματίζει περιφραστικά παραθετικά (magis nimius, –a, –um,  maxime nimius, –a, –um)
*     publicus, –a, –um → δεν σχηματίζει παραθετικά
*     extremus, –a, –um: υπερθετικός του exterus, -a, -um → ανώμαλα παραθετικά: exterior, –ior, –ius, extremus,
-a, -um/ extimus, -a, -um
*     Punicus, –a, –um → δεν σχηματίζει παραθετικά
*     praecox, praecox, praecox (-cis)
*     omnis, -is, -e → δεν σχηματίζει παραθετικά
*     recens, recens, recens (-ntis) → Παραθετικά: recentior, -ior, -ius recentissimus, -a, -um

ΚΕΙΜΕΝΟ 27

*     multus, -a, -um [Συγκριτικός: plus (χρησιμοποιείται μόνο η ονομαστική και αιτιατική του ουδετέρου plus και η γενική pluris) Υπερθετικός: plurimus, -a, -um]. Το επίθετο σχηματίζει παραθετικά συνήθως στον πληθυντικό:
multi, -ae, -a (Συγκριτικός: plures, -es, -a, Υπερθετικός: plurimi, -ae, -a).
*     parvus, -a, -um (Συγκριτικός: minor, -or, -us, Υπερθετικός: minimus, -a, -um).
*     sonorus, -a, -um (δεν σχηματίζει παραθετικά).
*     durus, -a, -um (Συγκριτικός: durior, -ior, -ius, Υπερθετικός: durissimus, -a, -um).
*     acerbus, -a, -um (Συγκριτικός: acerbior, -ior, -ius, Υπερθετικός: acerbissimus, -a, -um).
*     bonus, -a, -um (Συγκριτικός: melior, -ior, -ius , Υπερθετικός: optimus, -a, -um).
*     iucundus, -a, -um (Συγκριτικός: iucundior, -ior, -ius, Υπερθετικός: iucundissimus, -a, -um).
*     vietus, -a, -um (δεν σχηματίζει παραθετικά).
*     maturus, -a, -um (Συγκριτικός: maturior, -ior, -ius , Υπερθετικός: maturissimus, -a, -um & maturrimus, -a, -um).

ΚΕΙΜΕΝΟ 29

*     Actiacus, –a, –um → δεν σχηματίζει παραθετικά
*     cupidus, –a, –um → Παραθετικά: cupidior, –ior, –ius, cupidissimus, –a, –um
*     par, par, par (-is) → δεν σχηματίζει παραθετικά

ΚΕΙΜΕΝΟ 31

*     Latinus, -a, -um (δεν σχηματίζει παραθετικά)
*     paulus, -a, -um (δεν σχηματίζει παραθετικά)
*     οmnis, -is, -e (δεν σχηματίζει παραθετικά)
*     singularis, -is, -e (δεν σχηματίζει παραθετικά)
*     nobilis, -is, -e (Συγκριτικός: nobilior, -ior, -ius, Υπερθετικός: nobilissimus, -a, -um)
*     fortis, -is, -e (Συγκριτικός: fortior, -ior, -ius, Υπερθετικός: fortissimus, -a, -um )

ΚΕΙΜΕΝΟ 34

*     clarus, -a, -um (συγκριτικός: clarior, -ior, -ius, υπερθετικός: clarissimus, -a, -um)
*     sanctus, -a, -um (επιθετικοποιημένη μετοχή παθητικού παρακειμένου, συγκριτικός: sanctior, -ior, -ius, υπερθετικός: sanctissimus, -a, -um).
*     complures, -es, -a / -ia. Η γενική του πληθυντικού σχηματίζεται σε -ium. (Δεν σχηματίζει συγκριτικό βαθμό. Ο υπερθετικός βαθμός απαντά σπανίως. Δεν έχει ενικό).
*     incredibilis, -is, -e (Δεν σχηματίζει παραθετικά, διότι δηλώνει μία αρνητική έννοια).
*     immortalis, -is, -e (Δεν σχηματίζει παραθετικά, διότι δηλώνει μία αρνητική έννοια).

ΚΕΙΜΕΝΟ 36

*     magnus, -a -, um (συγκριτικός: maior, -ior, -ius υπερθετικός: maximus, -a, -um)
*     ligneus, -a, -um       (ως επίθετο που δηλώνει ύλη και ως παράγωγο από ουσιαστικό δεν σχηματίζει παραθετικά)
*     supervacaneus, -a, -um (ως επίθετο που δηλώνει απόλυτη έννοια δεν σχηματίζει παραθετικά)
*     ineptus, -a, -um (συγκριτικός: ineptior, -ior, -ius υπερθετικός: ineptissimus, -a, -um)

ΚΕΙΜΕΝΟ 38

*     priscus, -a, -um: (δεν σχηματίζει παραθετικά)
*     longus, -a, -um: (συγκριτικός:longior, -ior, -ius, υπερθετικός:longissimus, -a, - um)
*     fessus, -a, -um: (δεν σχηματίζει παραθετικά)
*     paulus, -a, -um: (δεν σχηματίζει παραθετικά)
*     nuptialis, -is, -e:      ( δεν σχηματίζει παραθετικά ως απόλυτη έννοια)
*     congruens -ntis: (συγκριτικός: congruentior, -ior, -ius, υπερθετικός: congruentissimus, -a, -um. Πρόκειται στην πραγματικότητα για επιθετικοποιημένη μετοχή ενεργητικού ενεστώτα του ρήματος της γ΄ συζυγίας congruo, congrui, -, congruĕre)

ΚΕΙΜΕΝΟ 42

*     multus, -a, -um (Συγκριτικός: στον ενικό απαντά μόνο η ονομαστική και αιτιατική του συγκριτικού του ουδετέρου = plus, καθώς και η γενική pluris, υπερθετικός: plurimus, -a, -um. Στον πληθυντικό: Συγκρ.: plures, plures, plura Υπερθ.: plurimi, -ae, -a).
*     improbus, -a, -um (Συγκριτικός: improbior, -ior, -ius, υπερθετικός: improbissimus, -a, -um).
*     imperitus, -a, -um (Συγκριτικός: imperitior, -ior, -ius, υπερθετικός: imperitissimus, -a, -um).
*     stultus, -a, -um (Συγκριτικός: stultior, -ior, -ius, υπερθετικός: stultissimus, -a, -um).
*     Manlianus, -a, -um (δεν έχει παραθετικά).
*     mollis, -is, -e (Συγκριτικός βαθμός: mollior, -ior, -ius, υπερθετικός: mollissimus, -a, -um)

ΚΕΙΜΕΝΟ 43

*     captivus, -a, -um
*     longus, -a, -um (Συγκριτικός: longior, longior, longius, Υπερθετικός: longissimus, -a, -um)
*     infestus, -a, -um (Συγκριτικός: infestior, infestior, infestius, Υπερθετικός: infestissimus, -a, -um)
*     liber, -a, -um (Συγκριτικός: liberior, liberior, liberius, Υπερθετικός: liberrimus, -a, -um)
*     miser, -a, -um (Συγκριτικός: miserior, miserior, miserius, Υπερθετικός: miserrimus, -a, -um)
*     immaturus, -a, -um (Δεν έχει παραθετικά)



ΚΕΙΜΕΝΟ 44

*     suspectus, –a, –um → επιθετική μετοχή
*     sollicitus, –a, –um → Παραθετικά: Σ.Β. sollicitior, -ior, -ius, Υ.Β. sollicitissimus, -a, -um
*     fidus, –a, –um → Παραθετικά: Σ.Β. fidior, -ior, -ius, Υ.Β. fidissimus, -a, -um
*     infidus, –a, –um → δεν σχηματίζει παραθετικά
*     stabilis, –is, –e → Παραθετικά: Σ.Β. stabilior, -ior, -ius, Υ.Β. stabilissimus, -a, -um
*     omnis, –is, –e → δεν σχηματίζει παραθετικά
*     inops, inops, inops (γενική: inopis) → Παραθετικά: Σ.Β. egentior, -ior, -ius, Υ.Β. egentissimus, -a, -um

ΚΕΙΜΕΝΟ 45

*     captivus, -a, -um → δεν σχηματίζει παραθετικά
*     Graecus, -a, -um → δεν σχηματίζει παραθετικά
*     Gallus, -a, -um → δεν σχηματίζει παραθετικά
*     tertius, -a, -um → δεν σχηματίζει κλητική ούτε παραθετικά (τακτικό αριθμητικό)