Πέμπτη 13 Νοεμβρίου 2014

Προτεινόμενο διαγώνισμα στα αρχαία ελληνικά Α' Λυκείου

Α. ΚΕΙΜΕΝΟ
Λύσανδρος δὲ τάς τε ναῦς καὶ τοὺς αἰχμαλώτους καὶ τἆλλα πάντα εἰς Λάμψακον ἀπήγαγεν, ἔλαβε δὲ καὶ τῶν στρατηγῶν ἄλλους τε καὶ Φιλοκλέα καὶ Ἀδείμαντον. Ἧι δ’ ἡμέρᾳ ταῦτα κατειργάσατο, ἔπεμψε Θεόπομπον τὸν Μιλήσιον λῃστὴν εἰς Λακεδαίμονα ἀπαγγελοῦντα τὰ γεγονότα, ὃς ἀφικόμενος τριταῖος ἀπήγγειλε. Μετὰ δὲ ταῦτα Λύσανδρος ἁθροίσας τοὺς συμμάχους ἐκέλευσε βουλεύεσθαι περὶ τῶν αἰχμαλώτων. Ἐνταῦθα δὴ κατηγορίαι ἐγίγνοντο πολλαὶ τῶν Ἀθηναίων, ἅ τε ἤδη παρενενομήκεσαν καὶ ἃ ἐψηφισμένοι ἦσαν ποιεῖν, εἰ κρατήσειαν τῇ ναυμαχίᾳ, τὴν δεξιὰν χεῖρα ἀποκόπτειν τῶν ζωγρηθέντων πάντων, καὶ ὅτι λαβόντες δύο τριήρεις, Κορινθίαν καὶ Ἀνδρίαν, τοὺς ἄνδρας ἐξ αὐτῶν πάντας κατακρημνίσειαν. Φιλοκλῆς δ’ ἦν στρατηγὸς τῶν Ἀθηναίων, ὃς τούτους διέφθειρεν. Ἐλέγετο δὲ καὶ ἄλλα πολλά, καὶ ἔδοξεν ἀποκτεῖναι τῶν αἰχμαλώτων ὅσοι ἦσαν Ἀθηναῖοι πλὴν Ἀδειμάντου, ὅτι μόνος ἐπελάβετο ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ τοῦ περὶ τῆς ἀποτομῆς τῶν χειρῶν ψηφίσματος· ᾐτιάθη μέντοι ὑπό τινων προδοῦναι τὰς ναῦς. Λύσανδρος δὲ Φιλοκλέα πρῶτον ἐρωτήσας, ὃς τοὺς Ἀνδρίους καὶ Κορινθίους κατεκρήμνισε, τί εἴη ἄξιος παθεῖν ἀρξάμενος εἰς Ἕλληνας παρανομεῖν, ἀπέσφαξεν.
Ξενοφῶντος Ἑλληνικά, Βιβλίο 2, Κεφάλαιο 1, § 30-32

Β. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
1.      Να μεταφράσετε το τμήμα: Ἧι δ’ ἡμέρᾳ ταῦτα… κατακρημνίσειαν.
Μονάδες 30
2.      Τι γνωρίζετε για την καταγωγή (γέννηση, οικογενειακό περιβάλλον), τη μόρφωση και τις πολιτικές συνθήκες της εποχής του Ξενοφώντα;
Μονάδες 10
3.      α. Για ποιους λόγους οι Σπαρτιάτες έκαναν εξαίρεση για τον Αδείμαντο και δεν τον φόνευσαν; Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας, χρησιμοποιώντας στοιχεία του κειμένου που σας δόθηκε (100 - 120 λέξεις).
Μονάδες 10
β. «Λύσανδρος ἁθροίσας τοὺς συμμάχους ἐκέλευσε βουλεύεσθαι περὶ τῶν αἰχμαλώτων»: να εξηγήσετε γιατί ο Λύσανδρος προέβη σε αυτή την ενέργεια (80 - 100 λέξεις).
Μονάδες 5
4.      α. «καὶ ὅτι λαβόντες… κατακρημνίσειαν»: σε ποιο ιστορικό γεγονός γίνεται αναφορά και πώς αυτό σχετίζεται με την απόφαση για την τιμωρία των Αθηναίων; (100-120 λέξεις).
Μονάδες 5
β. Πώς μεταχειρίστηκε ο Λύσανδρος το Φιλοκλή; Γιατί του συμπεριφέρθηκε με αυτό τον τρόπο; Να απαντήσετε, σύμφωνα με το κείμενο που σας δόθηκε (60-80 λέξεις).
Μονάδες 5
γ. Να χαρακτηρίσετε τον Λύσανδρο, έτσι όπως παρουσιάζεται στο κείμενο που σας δόθηκε. Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας με συγκεκριμένα στοιχεία του κειμένου (80-100 λέξεις).
Μονάδες 5
5.       α. τὰς ναῦς, τῶν στρατηγῶν, τριήρεις, τῶν χειρῶν: να κλίνετε τους τύπους  στον ενικό και στον πληθυντικό αριθμό.
Μονάδες 6
β. ἔπεμψε, ἐκέλευσε: να κλίνετε τα ρήματα στην υποτακτική του ίδιου χρόνου, στην ίδια φωνή.
Μονάδες 4
6.      α. Θεόπομπον, τὰ γεγόνοτα, τριταῖος, στρατηγός: να γράψετε τη συντακτική λειτουργία των τύπων του κειμένου.
Μονάδες 6
β. «ὅτι μόνος ἐπελάβετο ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ τοῦ περὶ τῆς ἀποτομῆς τῶν χειρῶν ψηφίσματος»: Να αναγνωρίσετε τη δευτερεύουσα πρόταση ως προς το είδος και τη συντακτική λειτουργία της.
Μονάδες 4
7.      α) Να συνδέσετε κάθε λέξη της Α΄ στήλης με την ομόρριζή της στη Β΄ στήλη. Δύο λέξεις της Β΄ στήλης περισσεύουν.

Α΄ ΣΤΗΛΗ
Β΄ ΣΤΗΛΗ
1. ἀποκόπτειν
α) δόγμα
2. κατειργάσατο
β) εγκρατής
3. κρατήσειαν
γ) κατάληψη
4. ἐπελάβετο
δ) δείγμα
5. ἔδοξεν
ε) διακοπή

στ) εγκατάλειψη

ζ) επεξεργασία
Μονάδες 5
β. ἀπήγαγεν, κατακρημνίσειαν, διέφθειρεν, ἐλέγετο, προδοῦναι: Να γράψετε από μία ομόρριζη λέξη, απλή ή σύνθετη, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμιά από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου.

Μονάδες 5



Σόνια Σιούτη