ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΛΑΤΙΝΙΚΩΝ: Κείμενα: 27, 29, 31, 34, 36

KEIMENO 27

Cum Accius ex urbe Roma Tarentum venisset, ubi Pacuvius grandi iam aetate recesserat, devertit ad eum. Accius, qui multo minor natu erat, tragoediam suam, cui «Atreus» nomen est, ei desideranti legit. Tum Pacuvius dixit sonora quidem esse et grandia quae scripsisset, sed videri tamen ea sibi duriora et acerbiora. «Ita est» inquit Accius «ut dicis; neque id me sane paenitet; meliora enim fore spero, quae deinceps scribam. Nam quod in pomis est, idem esse aiunt in ingeniis: quae dura et acerba nascuntur, post fiunt mitia et iucunda; sed quae gignuntur statim vieta et mollia, non matura mox fiunt sed putria».

1.    venisset, recesserat, scripsisset, inquit: Να αντικατασταθούν χρονικά.

2.    desideranti: Να γραφούν τα απαρέμφατα όλων των χρόνων στις δύο φωνές.

3.    aiunt: Να κλιθεί σε όλους τους χρόνους και σε όλες τις εγκλίσεις.

4.    gignuntur: Να αντικατασταθεί εγκλιτικά.

5.    Cum Accius ex urbe Roma Tarentum venisset: Να συμπτυχθεί στο αντίστοιχο είδος δευτερεύουσας πρότασης.

6.    neque id me sane paenitet: Να αναγνωρισθούν συντακτικά οι όροι της πρότασης.

7.    Pacuvius dixit sonora quidem esse et grandia quae scripsisset, sed videri tamen ea sibi duriora et acerbiora.: Να μετατραπεί η σύνταξη σε παθητική.

KEIMENO 29

Cum Octavianus post victoriam Actiacam Romam rediret, homo quidam ei occurrit corvum tenens; eum instituerat haec dicere: «Ave, Caesar, victor imperator». Caesaris multum interfuit corvum emere; itaque viginti milibus sestertium eum emit. Id exemplum sutorem quendam incitavit, ut corvum doceret parem salutationem. Diu operam frustra impendebat; quotiescumque avis non respondebat, sutor dicere solebat «Oleum et operam perdidi». Tandem corvus salutationem didicit et sutor, cupidus pecuniae, eum Caesari attulit. Audita salutatione Caesar dixit: «Domi satis salutationum talium audio». Tum venit corvo in mentem verborum domini sui: «Oleum et operam perdidi». Ad haec verba Augustus risit emitque avem tanti, quanti nullam adhuc emerat.

1.    rediret, interfuit: Να αντικατασταθούν εγκλιτικά. Το πρώτο ρήμα να κλιθεί στην οριστική του παρακειμένου.

2.    emere: Να κλιθεί η προστακτική όλων τον χρόνων.

3.    ut corvum doceret parem salutationem: Να σχηματισθεί η συντακτικά ισοδύναμη μορφή.

4.    Ad haec verba Augustus risit emitque avem tanti, quanti nullam adhuc emerat.: Να γίνει συντακτική ανάλυση της περιόδου.

KEIMENO 31

Bello Latino T. Manlius consul nobili genere natus exercitui Romanorum praefuit. Is cum aliquando castris abiret, edixit ut omnes pugna abstinerent. Sed paulo post filius eius castra hostium praeterequitavit et a duce hostium his verbis proelio lacessitus est: «Congrediamur, ut singularis proelii eventu cernatur, quanto miles Latinus Romano virtute antecellat». Tum adulescens, viribus suis confisus et cupiditate pugnandi permotus, iniussu consulis in certamen ruit; et fortior hoste, hasta eum transfixit et armis spoliavit. Statim hostes fuga salutem petiverunt. Sed consul, cum in castra revertisset, adulescentem, cuius opera hostes fugati erant, morte multavit.

1.    praefuit: Να κλιθεί σε όλους τους χρόνους και σε όλες τις εγκλίσεις και να σχηματισθούν τα απαρέμφατα και οι μετοχές όλων των χρόνων.

2.    abstinerent: Να αντικατασταθεί χρονικά.

3.    in certamen: Να δηλωθεί το τελικό αίτιο με όλους τους δυνατούς τρόπους.

4.    consul, natus: Να σχηματισθούν οι συντακτικά ισοδύναμες μορφές.

5.    Να εντοπισθεί ο β΄ όρος σύγκρισης, να αναγνωρισθεί και να δηλωθεί με συντακτικά ισοδύναμη μορφή.

KEIMENO 34

Cum Africanus in Literno esset, complures praedonum duces forte salutatum ad eum venerunt. Tum Scipio, cum se ipsum captum venisse eos existimasset, praesidium domesticorum in tecto conlocavit. Quod ut praedones animadverterunt, abiectis armis ianuae appropinquaverunt et clara voce Scipioni nuntiaverunt (incredibile auditu!) virtutem eius admiratum se venisse. Haec postquam domestici Scipioni rettulerunt, is fores reserari eosque intromitti iussit. Praedones postes ianuae tamquam sanctum templum venerati sunt et cupide Scipionis dextram osculati sunt. Cum ante vestibulum dona posuissent, quae homines deis immortalibus consecrare solent, domum reverterunt.

1.    captum: Να κλιθεί σε όλους τους χρόνους της οριστικής στην παθητική φωνή.

2.    appropinquaverunt: Να αντικατασταθεί χρονικά στο β΄ ενικό πρόσωπο στην υποτακτική.

3.    rettulerunt: Να κλιθεί ο τύπος στην οριστική και στην υποτακτική του ενεστώτα.

4.    iussit: Να κλιθούν οι μελλοντικοί χρόνοι της οριστικής.

5.    domum: Να γραφούν οι άλλες επιρρηματικές σημασίες του τύπου.

6.    salutatum: Να δηλωθεί το τελικό αίτιο με δευτερεύουσα πρόταση.

 KEIMENO 36

Manius Curius Dentatus maxima frugalitate utebatur, quo facilius divitias contemnere posset. Die quodam Samnitium legati ad eum venerunt. Ille se in scamno assidentem apud focum et ex ligneo catillo cenantem eis spectandum praebuit. Samnitium divitias contempsit et Samnites paupertatem eius mirati sunt. Nam cum ad eum magnum pondus auri publice missum attulissent, ut eo uteretur, vultum risu solvit et protinus dixit: “Supervacaneae, ne dicam ineptae, legationis ministri, narrate Samnitibus Manium Curium malle locupletibus imperare quam ipsum fieri locupletem; et mementote me nec acie vinci nec pecunia corrumpi posse”.

1.    utebatur: Να γραφεί το ίδιο πρόσωπο, στους άλλους χρόνους στην ίδια έγκλιση.

2.    assidentem: Να γραφεί το απαρέμφατο του ενεστώτα.

3.    solvit: Να αντικατασταθεί χρονικά.

4.    narrate: Να δηλωθεί η απαγόρευση με όλους τους δυνατούς τρόπους.

5.    malle: Να κλιθούν όλοι οι χρόνοι της οριστικής.

6.    Να αναγνωριστούν συντακτικά οι τελικές προτάσεις του κειμένου.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΣΚΗΣΕΩΝ: Σόνια Σιούτη

ΛΑΤΙΝΙΚΑ: Επαναληπτικές ασκήσεις στα κείμενα: 38, 42, 43, 44, 45

ΚΕΙΜΕΝΟ 38

Caecilia, uxor Metelli, dum more prisco omen nuptiale petit filiae sororis, ipsa fecit omen. Nam in sacello quodam nocte cum sororis filia persedebat expectabatque dum aliqua vox congruens proposito audiretur. Tandem puella, longa mora standi fessa, rogavit materteram, ut sibi paulisper loco cederet. Tum Caecilia puellae dixit: “ego libenter tibi mea sede cedo”. Hoc dictum paulo post res ipsa confirmavit. Nam mortua est Caecilia, quam Metellus, dum vixit, multum amavit; postea is puellam in matrimonium duxit.

1)    petit, fecit, persedebat: Να αντικατασταθούν χρονικά και εγκλιτικά.

2)    ipsa:Να κλιθεί στα τρία γένη.

3)    nocte:Να κλιθεί στον ίδιο αριθμό.

4)    multum:Να γίνει παραθετική αντικατάσταση.

5)    audiretur:Να κλιθεί η ενεργητική περιφραστική συζυγία σε όλους τους χρόνους της οριστικής.

6)    standi:Να γραφούν τα απαρέμφατα όλων των χρόνων στις δύο φωνές.

7)    uxor:Να γραφεί η συντακτικά ισοδύναμη μορφή.

8)    dum aliqua vox congruens proposito audiretur:Να αντικαταστήσετε τον χρονικό σύνδεσμο με τον ιστορικό-διηγηματικό cum και να επιφέρετε τις αναγκαίες αλλαγές.

ΚΕΙΜΕΝΟ 42

Nonnulli sunt in hoc ordine, qui aut ea, quae imminent, non videant, aut ea, quae vident, dissimulent: qui spem Catilinae mollibus sententiis aluerunt coniurationemque nascentem non credendo confirmaverunt; quorum auctoritatem secuti multi, non solum improbi verum etiam imperiti, si in hunc animadvertissem, crudeliter et regie id factum esse dicerent. Nunc intellego, si iste in Manliana castra pervenerit, quo intendit, neminem tam stultum fore, qui non videat coniurationem esse factam, neminem tam improbum, qui non fateatur.

1)    Nonnulli:Να γίνει γραμματική αναγνώριση και να κλιθεί εκεί όπου βρίσκεται.

2)    animadvertissem:Να κλιθεί η παθητική περιφραστική συζυγία σε όλους τους χρόνους της οριστικής.

3)    credendo: Να αναγνωριστεί γραμματικά και να κλιθεί στην υποτακτική όλων των χρόνων της ενεργητικής φωνής.

4)    nascentem: Να γραφούν τα απαρέμφατα και οι μετοχές όλων των χρόνων (στην ονομαστική ενικού).

5)    secuti:Να αναγνωριστεί γραμματικά και να κλιθεί στην οριστική του ενεστώτα.

6)    crudeliter et regie id factum esse dicerent:Να αντικατασταθεί το ρήμα από το dicitur και να γίνουν οι αναγκαίες αλλαγές. Να εξηγηθεί το φαινόμενο που παρατηρείται.

7)    qui non videat coniurationem esse factam:Να συμπτυχθεί στο αντίστοιχο είδος μετοχής.

ΚΕΙΜΕΝΟ 43

Num ad hostem veni et captiva in castris tuis sum ? In hoc me longa vita et infelix senecta traxit, ut primum exsulem deinde hostem te viderem? Qui potuisti populari hanc terram, quae te genuit atque aluit ? Non tibi ingredienti fines patriae ira cecidit ? Quamvis infesto et minaci animo perveneras, cur, cum in conspectu Roma fuit, tibi non succurrit: «intra illa moenia domus ac penates mei sunt, mater coniunx liberique» ? Ergo ego nisi peperissem, Roma non oppugnaretur ; nisi filium haberem, libera in libera patria mortua essem. Ego nihil iam pati possum nec diu miserrima futura sum: at contra hos, si pergis, aut immatura mors aut longa servitus manet.

1)    Να τοποθετήσετε τα ρήματα του κειμένου στην κατάλληλη θέση του πίνακα και να τον συμπληρώσετε με τους κατάλληλους τύπους.

οριστική		υποτακτική		προστακτική		απαρέμφατο		μετοχή

2)    Num ad hostem veni et captiva in castris tuis sum ?: Να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης. Στη συνέχεια να επιφέρετε τις αναγκαίες αλλαγές ώστε να αναμένουμε καταφατική απάντηση.

3)    In hoc me longa vita et infelix senecta traxit, ut primum exsulem deinde hostem te viderem?: Να επιφέρετε τις αναγκαίες αλλαγές ώστε η ερώτηση να αναμένουμε α) αρνητική απάντηση, β) καταφατική απάντηση.

4)    Qui potuisti populari hanc terram, quae te genuit atque aluit ? Να αντικαταστήσετε το ρήμα της ερωτηματικής πρότασης και να επισημάνετε την αλλαγή που παρατηρείτε ως προς το νόημα.

ΚΕΙΜΕΝΟ 44

Haec est tyrannorum vita, in qua nulla fides, nulla caritas, nulla fiducia benevolentiae stabilis esse potest: tyrannis omnia semper suspecta atque sollicita sunt; nullus locus amicitiae eis est. Nescio enim quis possit diligere eum, quem metuat, aut eum, a quo se metui putet. Coluntur tamen simulatione dumtaxat ad tempus. Quodsi forte, ut fit plerumque, ceciderunt, tum intellegitur, quam fuerint inopes amicorum. Hoc est quod Tarquinium dixisse ferunt exulantem:«Tum intellexi, quos fidos amicos habuissem, quos infidos, cum iam neutris gratiam referre poteram».

1)    nulla fides:Να κλιθεί η συνεκφορά.

2)    nullus locus:Να κλιθεί η συνεκφορά.

3)    neutris:Να κλιθεί στο ίδιο γένος στον άλλο αριθμό.

4)    potest:Να αντικατασταθεί χρονικά και εγκλιτικά στο β΄ πληθυντικό πρόσωπο.

5)    intellegitur:Να κλιθούν οι συντελικοί χρόνοι της οριστικής και της υποτακτικής σε ενεργητική και παθητική φωνή.

6)    referre:Να κλιθεί η προστακτική ενεστώτα στην ίδια φωνή.

7)    fit:Να γραφεί το ίδιο πρόσωπο στην ενεργητική φωνή και να αντικατασταθεί χρονικά.

8)    inopes:Να κλιθεί ο συγκριτικός βαθμός στο θηλυκό γένος.

9)    Hoc est quod Tarquinium dixisse ferunt exulantem:Να κάνετε συντακτική ανάλυση. Να αναλύσετε τη μετοχή στο αντίστοιχο είδος δευτερεύουσας πρότασης με όλους τους δυνατούς τρόπους.

ΚΕΙΜΕΝΟ 45

Caesar ex captivis cognoscit quae apud Ciceronem gerantur quantoque in periculo res sit. Tum cuidam ex equitibus Gallis persuadet ut ad Ciceronem epistulam deferat. Curat et providet ne, intercepta epistula, nostra consilia ab hostibus cognoscantur. Quam ob rem epistulam conscriptam Graecis litteris mittit. Legatum monet ut, si adire non possit, epistulam ad amentum tragulae adliget et intra castra abiciat. In litteris scribit se cum legionibus celeriter adfore. Gallus, periculum veritus, constituit ut tragulam mitteret. Haec casu ad turrim adhaesit et tertio post die a quodam milite conspicitur et ad Ciceronem defertur. Ille epistulam perlegit militesque adhortatur ut salutem sperent.

1)    cognoscit, gerantur, sit, deferat, monet, adfore:Να αντικατασταθούν χρονικά.

2)    adhaesit:Να κλιθεί η οριστική του παρατατικού.

3)    Curat et providet ne nostra consilia ab hostibus cognoscantur:Να μετατραπούν τα ενεργητικά ρήματα σε παθητικά και τα παθητικά σε ενεργητικά και να γίνουν οι αναγκαίες αλλαγές.

4)    Quam ob rem:Να δηλωθεί το αίτιο με όλους τους δυνατούς τρόπους.

5)    In litteris scribit se cum legionibus celeriter adfore: Να αντικατασταθεί το ρήμα από το dicitur και να γίνουν όλες οι αναγκαίες αλλαγές. Να επισημανθεί το συντακτικό φαινόμενο που παρατηρείται.

6)    tertio post die:Να σχηματιστεί η συντακτικά ισοδύναμη μορφή. Στη συνέχεια να αντικατασταθεί το post από το ante και να δηλωθεί η νοηματική διαφορά.

επιμέλεια ασκήσεων: Σόνια Σιούτη