Κείμενο
1
Οι
προσδοκίες των Ευρωπαίων πολιτών
Η εικόνα μιας δημοκρατικής
Ευρώπης που δραστηριοποιείται σε παγκόσμιο επίπεδο, ανταποκρίνεται απόλυτα στις
επιθυμίες των πολιτών, οι οποίοι έχουν δείξει συχνά ότι επιθυμούν μεγαλύτερο
ρόλο της Ένωσης σε θέματα δικαιοσύνης και ασφάλειας, καταπολέμησης της
διασυνοριακής εγκληματικότητας, ελέγχου των μεταναστευτικών ροών, υποδοχής των
αιτούντων άσυλο και των προσφύγων από περιφερειακές ζώνες συγκρούσεων. Ζητούν
επίσης την επίτευξη αποτελεσμάτων στο πεδίο της απασχόλησης και στον αγώνα κατά
της φτώχιας και του κοινωνικού αποκλεισμού, καθώς και στον τομέα της
οικονομικής και κοινωνικής συνοχής. Απαιτούν συνολική αντιμετώπιση της ρύπανσης
του περιβάλλοντος, των κλιματικών μεταβολών, της ασφάλειας των τροφίμων. Διεθνών
προβλημάτων, δηλαδή, για τα οποία γνωρίζουν ενστικτωδώς ότι δεν είναι δυνατόν
να επιλυθούν παρά μόνο με αμοιβαία συνεργασία. Και παρομοίως, επιθυμούν
περισσότερη Ευρώπη σε θέματα εξωτερικών υποθέσεων, ασφάλειας και άμυνας, με
άλλα λόγια, καλύτερα συντονισμένη δράση για την καταπολέμηση των εστιών
ανάφλεξης μέσα και γύρω από την Ευρώπη και στον υπόλοιπο κόσμο.
Συγχρόνως, οι πολίτες
πιστεύουν ότι η Ένωση είναι υπερβολικά γραφειοκρατική σε διάφορους άλλους
τομείς. Κατά το συντονισμό του οικονομικού, χρηματοπιστωτικού ή δημοσιονομικού
περιβάλλοντος, πρέπει να παραμείνει ως ακρογωνιαίος λίθος η εύρυθμη λειτουργία
της εσωτερικής αγοράς και του ενιαίου νομίσματος, χωρίς να θιγεί η
ιδιαιτερότητα των κρατών μελών. Οι εθνικές και περιφερειακές διαφορές είναι
συχνά αποτέλεσμα της ιστορίας ή της παράδοσης και αποτελούν στοιχείο
εμπλουτισμού. Με άλλα λόγια, πέρα από τη «χρηστή διακυβέρνηση», το ζητούμενο
είναι να δημιουργηθούν νέες ευκαιρίες και όχι νέες ανελαστικότητες. Αυτό που
χρειάζεται είναι περισσότερα αποτελέσματα, καλύτερες απαντήσεις σε συγκεκριμένα
ερωτήματα και όχι ένα ευρωπαϊκό υπερκράτος ή ευρωπαϊκά Θεσμικά Όργανα που
ασχολούνται με τα πάντα και ακόμη παραπάνω.
Με λίγα λόγια, ο πολίτης
ζητάει μια σαφή, διάφανη, αποτελεσματική, δημοκρατική, κοινοτική πολιτική η
οποία θα συντελέσει σε μια Ευρώπη που θα δείχνει την κατεύθυνση για τη
μελλοντική πορεία του κόσμου. Μια πολιτική που παράγει συγκεκριμένα
αποτελέσματα, δηλαδή περισσότερες θέσεις απασχόλησης, βελτίωση του βιοτικού
επιπέδου, λιγότερη εγκληματικότητα, ποιοτική παιδεία και καλύτερη περίθαλψη.
Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι, γι’ αυτό, η Ευρώπη έχει ανάγκη από ανανέωση
των θεμελίων της και μεταρρύθμιση.
ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ
- ΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΛΑΚΕΝ -
Κείμενο
2
Για μια
ποιοτική βίωση της Ενωμένης Ευρώπης
H ιδέα τής Ευρωπαϊκής Ενωσης (με διάφορες μορφές και περιεχόμενο)
ξεκίνησε πολύ νωρίς, ήδη στην
ελληνορωμαϊκή αρχαιότητα, προχώρησε δειλά και αποσπασματικά, πέρασε από διάφορα
στάδια και υπό διαφορετικές ιστορικές συνθήκες, αμφισβητήθηκε, αναθεωρήθηκε,
αλλά μπόρεσε και ωρίμασε βαθμηδόν στις συνειδήσεις των λαών και των ηγετών των
χωρών τής Ευρώπης. Ετσι έφτασε τελικά να αποτελεί σήμερα την αδιαμφισβήτητη και
δυναμική πραγματικότητα που είναι γνωστή ως «Ευρωπαϊκή Ενωση». Αυτή η ιστορική
διάσταση, αυτή η διαδικασία συνειδησιακής
ωρίμασης (που πόρρω απέχει
από μια συμβατική, ευκαιριακή και συμπτωματική συμπόρευση), πρέπει να αποτελεί
σταθερό σημείο επιστημονικής και ιδεολογικής
αναφοράς για την ιδέα τής Ενωμένης Ευρώπης και την πορεία τής ολοκλήρωσης αυτής
τής ιδέας.
Εκπλήσσουν πραγματικά οι ομοιότητες (χωρίς να λείπουν βεβαίως και
οι έντονες διαφορές) στα κίνητρα, στους σκοπούς και στις μορφές συμφωνίας που
παρατηρούνται ανάμεσα στις συμπολιτειακές ενώσεις τής ελληνικής και ρωμαϊκής
αρχαιότητας αφενός και στη σύμπηξη
τής Ευρωπαϊκής Ενωσης αφετέρου.
Είναι επίσης εκπληκτικό πόσο συνεκτικά λειτούργησε μια θρησκεία, ο
Χριστιανισμός, με τις δικές του αξίες, στη συνένωση των νέων λαών που
συνδιαμόρφωσαν στους μεσαιωνικούς χρόνους τις τύχες τής Ευρώπης, αλλά και πόσες
συγκρούσεις και θρησκευτικούς πολέμους προκάλεσε ο θρησκευτικός φανατισμός. Κι ωστόσο, η χριστιανική διδασκαλία από
κοινού με τον ορθό λόγο και τους παραδοσιακούς θεσμούς τής ελληνορωμαϊκής
αρχαιότητας έφεραν κοντά τους λαούς τής Ευρώπης μέσα από τη βαθμιαία
συνειδητοποίηση κοινών αρχών και αξιών.
Βεβαίως, όλους αυτούς
τους αιώνες (από την αρχαιότητα μέχρι και όλον τον μεσαίωνα), οι φιλοδοξίες
διαφόρων ηγετών και ηγεμόνων δυναστικών οίκων να επεκτείνουν την κυριαρχία τους
σε ευρύτερες μάζες πληθυσμού και σε μεγαλύτερες γεωγραφικές εκτάσεις προκάλεσαν
σφοδρές συγκρούσεις που τραυμάτισαν την ενότητα και κλόνισαν την ειρήνη στην
Ευρώπη. Ουδέν, όμως, κακόν αμιγές καλού. Οι απώλειες σε ζωές, οι καταστροφές,
οι ερημώσεις, οι ενοχές, η ανάγκη αποτροπής των συγκρούσεων οδήγησαν βαθμηδόν
σε επιμέρους συμμαχίες και ενώσεις. Μετά δε από τα δεινά που επισώρευσαν στην
Ευρώπη οι δύο Παγκόσμιοι Πόλεμοι, η ανάγκη για μια κοινή βάση αρχών, κανόνων
και μορφών πολιτικής συμπεριφοράς που θα επέτρεπαν την υπέρβαση των αντιθέσεων
και μια ουσιαστική συνένωση των Ευρωπαϊκών λαών οδήγησε σταδιακώς στο «πολιτικό θαύμα» τής Ενωμένης Ευρώπης που βιώνουμε σήμερα. Μεγάλες πολιτικές
μορφές τής Ευρώπης συνέλαβαν και πραγματοποίησαν το όραμα τής Ευρωπαϊκής
Ενωσης: ο Robert Schuman, o Jean Monet, o Paul Henri Spaak, αλλά και ο Charles
de Gaulle, o Winston Churchill, o Konrad Adenauer και πολλοί άλλοι. Για την
Ελλάδα, η πολιτική φυσιογνωμία που συνέλαβε και αγωνίστηκε σκληρά για την
ένταξη τής Ελλάδος στην Ενωμένη Ευρώπη υπήρξε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Την
πολιτική του συνέχισε ο Ανδρέας Παπανδρέου και, με ιδιαίτερη επιτυχία, ο Κώστας
Σημίτης.
Εχει λεχθεί ότι η Ευρώπη είναι «η
ήπειρος των αντιφάσεων». Ωστόσο,
η Ευρώπη των αντιφάσεων - των συνενώσεων δηλαδή αλλά και των συγκρούσεων, τής
χριστιανικής αγάπης αλλά και των θρησκευτικών πολέμων, τής δημοκρατίας αλλά και
των ολιγαρχικών έως και φασιστικών καθεστώτων, τής ειρήνης αλλά και των άγριων
πολέμων, τού πιο σημαντικού πολιτισμού στις τέχνες και στα γράμματα αλλά και
ενός φάσματος ασύλληπτης βαρβαρότητας - αυτή η Ευρώπη των αντιφάσεων είναι και
αυτή που κατόρθωσε, περνώντας από πολλά στάδια εξέλιξης, να φθάσει στην Ενωμένη
Ευρώπη των αρχών τού 21ου αιώνα, στην Ευρώπη των 25 με μια σταθερή πορεία προς
την ολοκλήρωση.
H ιστορικότητα τής ιδέας τής Ευρώπης από κοινού με τη γνώση των
σφαλμάτων, των αδυναμιών και των αποτυχιών τού παρελθόντος μπορούν να βοηθήσουν
σε ακόμη μεγαλύτερη συνειδητοποίηση
τής ουσίας τής Ευρωπαϊκής
Ενωσης, η οποία θα πρέπει κάποτε να διδαχθεί και στα σχολεία της Ευρώπης για να
εδραιωθεί στις ψυχές των νέων ανθρώπων. Εχουμε πολύ δρόμο ακόμη για μια ποιοτική ένωση των ευρωπαϊκών χωρών, η οποία θα
σέβεται τις ιδιαιτερότητες των κρατών-μελών, τη γλώσσα, την παράδοση, την
ιδιοπροσωπία κάθε ευρωπαϊκού λαού, την πολιτισμική πολυμορφία της Ευρώπης, ενώ
παράλληλα θα καλλιεργεί, θα βαθαίνει και θα αναδεικνύει ό,τι ενώνει τους
Ευρωπαίους και ό,τι τους διακρίνει ιστορικά από άλλους σύγχρονους πολιτισμούς.
Ο καίριος χώρος για τη συνειδητοποίηση τής ουσίας τής Ενωμένης
Ευρώπης και για μια ποιοτική βίωση αυτής τής ουσίας είναι - μη το ξεχνάμε - ο
χώρος τής Παιδείας. Οι ιδέες, οι αρχές και οι αξίες περνούν μέσα από την
Εκπαίδευση, τη σχολική και την ανώτατη. Εκεί φύονται, καλλιεργούνται,
συνειδητοποιούνται, αποκτούν βάθος, ουσία και συνέχεια. H ευρωπαϊκή διάσταση
τής Παιδείας πρέπει να αρχίσει από τα Πανεπιστήμια, στην κατάρτιση των αυριανών
εκπαιδευτικών τής Γενικής Εκπαίδευσης, για να περάσει σωστά, ουσιαστικά και
διαθεματικά στη μόρφωση και διαμόρφωση των αυριανών πολιτών τής Ενωμένης
Ευρώπης. Θεωρώ, μάλιστα, ιδιαίτερα σημαντικό ότι τα Πανεπιστήμια τής Ευρώπης
έχουν πεισθεί και ενθαρρύνουν συστηματικά τη διακινητικότητα (mobility) των φοιτητών, τη
μετάβαση και φοίτησή τους (για μερικά εξάμηνα και με αναγνώριση αυτής τής
φοίτησης) σε άλλα πανεπιστήμια τής Ευρώπης. Κι αυτό σε προπτυχιακό και
μεταπτυχιακό επίπεδο. Οπως είναι σημαντική και η δυνατότητα - που αρχίζει να
διαφαίνεται - απόκτησης κοινών πανεπιστημιακών πτυχίων ή και μεταπτυχιακών
τίτλων. H συμφοίτηση και συνεργασία των νέων σ' ένα κατ' εξοχήν πνευματικό
πεδίο που είναι η κατάκτηση τής επιστήμης δημιουργεί τους καλύτερους όρους για
μια ποιοτική βίωση τής Ενωσης.
Γεώργιος
Μπαμπινιώτης
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
Α.
- Να
χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις γράφοντας δίπλα από καθεμιά την
ένδειξη «Σωστό» ή «Λάθος».
- Ø Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής εναντιώθηκε στην ιδέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως αναφέρεται στο Κείμενο 2.
- Ø Όλα τα διεθνή προβλήματα μπορούν να επιλυθούν εντός των πλαισίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως αναφέρεται στο Κείμενο 1.
- Ø Σύμφωνα με το Κείμενο 1, η Ευρώπη δε χρειάζεται μεταρρυθμίσεις.
- Ø Τα Κείμενα 1, 2 είναι αντίθετα προς την ύπαρξη της Ενωμένης Ευρώπης.
- «Ζητούν επίσης την επίτευξη αποτελεσμάτων στο
πεδίο της απασχόλησης και στον αγώνα κατά της φτώχιας και του κοινωνικού
αποκλεισμού, καθώς και στον τομέα της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής.» : Να μετατρέψετε τη
σύνταξη σε παθητική και να εξηγήσετε τη διαφορά που προκύπτει ως προς το
νόημα,
- ήδη, αφενός, αφετέρου, ωστόσο, βεβαίως: Πώς λειτουργούν οι παραπάνω λέξεις του Κειμένου 1;
Β.
Είστε μέλος της Βουλής των Εφήβων και εκφωνείτε μία ομιλία
από το βήμα της Βουλής. Αναφέρεστε στη σπουδαιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
εστιάζοντας στο σπουδαίο ρόλο που έχει διαδραματίσει η Ελλάδα στον ευρωπαϊκό
πολιτισμό (250-300 λέξεις).
Σόνια Σιούτη, φιλόλογος
