Όλες οι ερωτήσεις του Κέντρου Εκπαιδευτικής Έρευνας
ΠΑΡ. 1-3
1.
χάριν εἶχον: Ποια εντύπωση επιθυµεί να δηµιουργήσει ο οµιλητής;
2.
ἡγοῦµαι γὰρ … αἰτίους: Τι παράδοξο υπάρχει στη φράση αυτή;
3.
ἀναγκάζωσιν: Τι υπογραµµίζει µε τη λέξη αυτή ο Μαντίθεος;
4.
Με ποιες λέξεις διαγράφει ο Λυσίας το ήθος του πελάτη του;
5.
οὕτω σφόδρα ἐµαυτῷ πιστεύω: Νοµίζετε ότι η έκφραση υποδηλώνει το
χαρακτήρα
του Μαντιθέου;
6.
Ποιος ήταν ο ρόλος της βουλής την εποχή του Λυσία;
7.
Ποια σηµεία του προοιµίου επιβεβαιώνουν την αντίληψη του οµιλητή
για
τη µεταστροφή της γνώµης των βουλευτών; Να δικαιολογήσετε τις
επιλογές
σας.
8.
Ἀξιῶ δὲ Ö πολιτείας: Ποια είναι η θέση του χωρίου στη δοµή του
λόγου;
9.
Σε ποιο σηµείο προβάλλει ο Μαντίθεος το ανεπίληπτο του ήθους του;
10.
Το προοίµιο πρέπει να περιέχει την κεντρική ιδέα του λόγου. Ισχύει
αυτό
στο συγκεκριµένο λόγο και ποιο σκοπό εξυπηρετεί;
11.
Ποια ήταν τα βασικά στοιχεία στα οποία ο Μαντίθεος επιχειρεί να
στηρίξει
τις αποδείξεις του;
12.
Ποια πιστεύετε πως ήταν η ψυχολογική κατάσταση του Μαντιθέου,
όταν
αρχίζει να εκφωνεί το λόγο του;
13.
Στις παρ. 1-3 ο Μαντίθεος αναφέρεται σε αρκετές προϋποθέσεις. Ποιες
είναι
και γιατί επιλέγει τις συγκεκριµένες;
4.
Τα ρητορικά ήθη διακρίνονται:
α)
Στο ήθος του λέγοντος, που είναι η επιδίωξη του λέγοντος να
εξυψώσει
τον εαυτό του.
β)
Στο ήθος του ακροατή, που είναι η επιδίωξη του λέγοντος να
εξυψώσει
τους ακροατές του.
γ)
Στο ήθος του αντιπάλου, που είναι η επιδίωξη του λέγοντος να
µειώσει
τον αντίπαλό του.
Να
εντοπίσετε και να αναλύσετε τα ρητορικά ήθη στο προοίµιο του λόγου.
15.
Τὸ µὲν οὖν ἀναγκαιότατον ἔργον τοῦ προοιµίου, καὶ ἴδιον τοῦτο,
δηλῶσαι
τί ἐστι τὸ τέλος οὗ ἕνεκα ὁ λόγος (Ἀριστοτέλους ῾Ρητορική
Τέχνη,
14, 6). Ανταποκρίνεται η άποψη αυτή στο συγκεκριµένο προοί-
µιο;
Να τεκµηριώσετε την απάντησή σας µε στοιχεία του κειµένου.
16.
Σε ποια συµπεράσµατα θα µπορούσαµε να οδηγηθούµε για την
αθηναϊκή
δηµοκρατία και τις προτεραιότητες που αυτή θέτει από το
γεγονός
της δοκιµασίας των αρχόντων;
17.
Ποια εικόνα σχηµατίζετε για τον Μαντίθεο από όσα αναφέρει στο
απόσπασµα
αυτό για τον εαυτό του και από τον τρόπο µε τον οποίο τα
παρουσιάζει;
18.
Αν από το λόγο του Λυσία είχε σωθεί µόνο αυτό το απόσπασµα, ποια
στοιχεία
θα µας βοηθούσαν να το αποδώσουµε στον συγκεκριµένο
λογογράφο;
(Βλ. Εισαγωγή, σσ. 30-31).
19.
Για ποια στοιχεία της πολιτικής και κοινωνικής ζωής της αρχαίας
Αθήνας
θα µπορούσαµε να συναγάγουµε πληροφορίες από το
προοίµιο,
αν το αντιµετωπίζαµε ως ιστορική πηγή;
ΠΑΡ. 4-8
1.
Ποιοι είναι οι θεµατικοί άξονες των παρ. 4-8;
2.
Με ποια στοιχεία της προσωπικής του ζωής προσπαθεί ο Μαντίθεος να
επηρεάσει
τους βουλευτές;
3.
πρὸ τῆς ἐν Ἑλλησπόντῳ συµφορᾶς: Σε ποιο ιστορικό γεγονός αναφέρεται ο Μαντίθεος
και γιατί το αποκαλεί συµφορά;
4.
Ποιος είναι ο κύριος και πρωταρχικός σκοπός του ρήτορα στη διήγηση;
5.
τῶν τειχῶν καθαιρουµένων: Σε ποιο ιστορικό γεγονός παραπέµπει;
6.
µεθισταµένης τῆς πολιτείας: Πώς διαµορφώθηκε η πολιτική κατάσταση
στην
Αθήνα µετά την καθαίρεση των τειχών;
7.
ἤλθοµεν πρὶν πένθ΄ ἡµέραις: Από ποια σκοπιµότητα νοµίζετε ότι
υπαγορεύεται
η δήλωση αυτή του Μαντιθέου;
8.
εἰς τοιοῦτον καιρόν: Σε ποιο ιστορικό γεγονός αναφέρεται ο ρήτορας;
9.
τῶν ἀλλοτρίων κινδύνων: Ποια είναι η σχέση της φράσης αυτής µε το
κατηγορητήριο
σε βάρος του Μαντιθέου;
10.
ἀλλὰ µᾶλλον ἠτίµαζον καὶ τοὺς συγκαταλύσαντας τὸν δῆµον: Ποια
στάση
τήρησαν οι τύραννοι µπροστά στον κίνδυνο που ένιωθαν να
τους
απειλεί και σε ποια ενέργεια προέβησαν;
11.
Τι σηµαίνει σανίδιον και κατάστασις και ποιο ρόλο είχαν στην αρχαία
Αθήνα;
12.
Ο Μαντίθεος χαρακτηρίζει την εγγραφή στο σανίδιον ως µη αξιόπιστη.
Πώς
αιτιολογεί το χαρακτηρισµό;
13.
Να εντοπίσετε στο κείµενο τα σηµεία που ο Μαντίθεος αµφισβητεί την
αξιοπιστία
του σανιδίου.
14.
οὔτε … οὔτε … οὔτε: Τι προσπαθεί, κατά τη γνώµη σας, να πετύχει ο
Μαντίθεος
µε την επανάληψη αυτή;
15.
ἐκείνοις τοῖς γράµµασιν: Τι επιθυµεί να τονίσει ο Μαντίθεος µε τη
φράση
αυτή;
16.
ὥστε πολὺ ἂν δικαιότερον … πιστεύτοιτε: Σε ποιο συµπέρασµα καταλή-
γει
ο οµιλητής; Να διατυπώσετε αναλυτικά τα επιχειρήµατά του.
17.
ῥᾴδιον ἦν, ἀναγκαῖον ἦν: Ποια είναι η σηµασία τους στην αποδεικτική
διαδικασία;
18.
ἐν ἐκείνοις … ἀπενεχθῆναι: Πού αναφέρεται ο οµιλητής µε τη φράση
αυτή;
19.
Με ποιο επιχείρηµά του ο Μαντίθεος προσπαθεί έµµεσα να αποσπάσει
τη
θετική ψήφο των βουλευτών;
20.
εἴπερ ἵππευσα: Με ποια προϋπόθεση θα µπορούσε να αποτελεί εµπόδιο
για
την εκλογή του;
21.
ὥστε µηδὲν … τὴν ἀπολογίαν: Να σχολιάσετε το συµπέρασµα στο οποίο
κατέληξε
ο Μαντίθεος σε συνδυασµό µε τα επιχειρήµατα που
χρησιµοποίησε.
22.
φύλαρχοι, στρατηγοὶ: Ποιος ήταν ο ρόλος τους στην αρχαία Αθήνα;
23.
Με ποιο τρόπο ο Μαντίθεος αµβλύνει την κατηγορία του ιππέα;
24.
Ποια εικόνα σχηµατίζετε για τον Μαντίθεο, από όσα αναφέρει στο
απόσπασµα
αυτό και από τον τρόπο µε τον οποίο τα παρουσιάζει;
25.
Ποιες πληροφορίες αντλούµε για την πολιτική και κοινωνική ζωή της
αρχαίας
Αθήνας από το κείµενο, αν το αντιµετωπίζαµε ως ιστορική πηγή;
26.
Να εντοπίσετε δύο στοιχεία του λόγου στις ßß 4-8, τα οποία µπορούν
να
µας πείσουν ότι πρόκειται για λόγο απολογητικό.
παρ. 9-13
1.
Ποια είναι η θέση των παρ. 9 ñ13 στη
δοµή του ρητορικού λόγου;
2.
Τι ήταν ο θεσµός της ´δοκιµασίαςª και ποιος ο στόχος του;
3.
δοκιµασία: Γιατί ο θεσµός αυτός είναι συνυφασµένος µε τη δηµοκρατία;
4.
ἐν µὲν τοῖς ἄλλοις ἀγῶσι, ´ἐν δὲ ταῖς δοκιµασίαις: Τι εννοεί µε τις
φράσεις
αυτές ο Μαντίθεος και ποια είναι η σχέση τους µε την πορεία
του
λόγου του;
5.
Σε ποιο σηµείο του λόγου το ύφος του ρήτορα είναι παρακλητικό;
6.
Γιατί ο Μαντίθεος συνδέει την οικονοµική του κατάσταση µε τις
συµφορές
της πόλης;
7.
δύο µὲν ἀδελφὰς ἐξέδωκα, ἐπιδοὺς τριάκοντα µνᾶς ἑκατέρᾳ: Τι επιδιώ-
κει
ο ρήτορας µε την επισήµανση αυτή και γιατί αναφέρει το ποσό;
8.
Ποια ήταν η αξία των ελληνικών νοµισµάτων;
9.
Γιατί ο Μαντίθεος κρίνει αναγκαίο να µιλήσει για την οικογένειά του;
10.
µηδὲ πρὸς ἕνα µηδὲν ἔγκληµα: Τι επιθυµεί να τονίσει ο ρήτορας;
11.
Να εντοπίσετε το σηµείο του λόγου, όπου ο Μαντίθεος τονίζει ότι η
ευπρεπής
συµπεριφορά στην ιδιωτική ζωή αποτελεί εγγύηση για τη
δηµόσια
ζωή και να αξιολογήσετε το επιχείρηµά του αυτό.
12.
Ποιες πληροφορίες σχετικά µε τη συµπεριφορά νεαρών Αθηναίων
µπορούµε
να συναγάγουµε από το συγκεκριµένο κείµενο;
13.
λογοποιοῦντας καὶ ψευδοµένους περὶ ἐµοῦ: Ποιο αρνητικό κοινωνικό
φαινόµενο
θίγει ο Μαντίθεος και τι νοµίζετε ότι επιδιώκει µε την
αναφορά
του αυτή;
14.
Με ποια στοιχεία της προσωπικής του ζωής επιδιώκει ο Μαντίθεος να
επηρεάσει
τους βουλευτές;
15.
δίκη, γραφή, εἰσαγγελία: Ποιος ήταν ο ρόλος τους στην αρχαία Αθήνα;
16.
Σε ποιο ιστορικό γεγονός αναφέρεται ο Μαντίθεος στην παρ. 13 και τι
επιθυµεί
να αποδείξει;
17.
Κατά την άποψη του Αριστοτέλη, υπάρχουν δύο ειδών παραδείγµατα,
τα
ιστορικά ή πραγµατικά και τα φανταστικά ή πλαστά, που βοηθούν
τον
ρήτορα να προωθήσει την επιχειρηµατολογία του. Ποιο
παράδειγµα
χρησιµοποιεί ο Μαντίθεος στο συγκεκριµένο κείµενο; Να
το
εντοπίσετε και να κρίνετε την αποτελεσµατικότητά του.
18.
Από ποια σηµεία του κειµένου φαίνεται ότι ο Μαντίθεος γνωρίζει τη
στρατιωτική
τέχνη;
19.
Στους δικανικούς λόγους οι πράξεις ἐκ τοῦ βίου είναι κοινοί τόποι
τόσο
για το ήθος του λέγοντος όσο και για το ήθος του αντιπάλου. Να
εντοπίσετε
τα σηµεία του κειµένου που επιβεβαιώνουν την άποψη αυτή.
20.
Από τα επιχειρήµατα του Μαντιθέου άλλα απευθύνονται στο
συναίσθηµα
και άλλα στη λογική. Αφού τα κατηγοριοποιήσετε µε αυτό
το
κριτήριο, να προσπαθήσετε να ερµηνεύσετε τη σειρά µε την οποία
τα
παραθέτει.
21.
Ποια συγκεκριµένα στοιχεία καταθέτει ο Μαντίθεος στους βουλευτές
από
τη δράση του στον ιδιωτικό και το δηµόσιο βίο του;
22.
Σε ποιο σηµείο της ß 13 η σκέψη του Μαντιθέου έχει γενικό κύρος;
παρ. 14-17
1.
Ποια ήταν η πρόταση του Μαντιθέου για τους στρατευµένους άπορους
συνδηµότες
του;
2.
Πού απέβλεπε ο Μαντίθεος, όταν ο ίδιος παρείχε την οικονοµική
βοήθεια
των τριάντα δραχµών στους δύο άπορους συνδηµότες του;
3.
Πώς εκδήλωναν τη φιλοπατρία τους όσοι από τους Αθηναίους πολίτες
διέθεταν
οικονοµική δύναµη;
4.
Η οικονοµική βοήθεια των ευπόρων προς τους απόρους παρουσιάζεται
στο
κείµενο ως προαιρετική. Να αναφέρετε περιπτώσεις κατά τις
οποίες
οι πλούσιοι Αθηναίοι είχαν και υποχρεωτικές οικονοµικές επι-
βαρύνσεις.
5.
εἰς Κόρινθον ἐξόδου γενοµένης καὶ πάντων προειδότων ὅτι δεήσει
κινδυνεύειν:
Σε ποια εκστρατεία αναφέρεται ο Μαντίθεος και ποια
πρόβλεψη
υπήρχε για την έκβασή της;
6.
Πώς κρίνετε τη στάση που τήρησε ο Μαντίθεος κατά την εκστρατεία
των
Αθηναίων εναντίον των Λακεδαιµονίων;
7.
καὶ µάλιστα τῆς ἡµετέρας φυλῆς δυστυχησάσης: Να σχολιάσετε τη
µετοχή
που χρησιµοποιεί ο ρήτορας, για να αναφερθεί στην ήττα που
υπέστη
η φυλή στην οποία ανήκε ο Μαντίθεος.
8.
Να επισηµάνετε τα σηµεία του κειµένου από τα οποία προκύπτει ο
θαρραλέος
χαρακτήρας του Μαντιθέου.
9.
εἴ τινες ὑµῶν ὀργίζονται τοῖς τὰ µὲν τῆς πόλεως ἀξιοῦσι πράττειν, ἐκ
δὲ
τῶν κινδύνων ἀποδιδράσκουσιν: Ποιες συνέπειες επέφερε στην
αρχαία
Αθήνα η άρνηση στρατιωτικής υπηρεσίας και η επίδειξη
δειλίας
ενώπιον των πολεµικών κινδύνων;
10.
προσελθὼν ἐγὼ τὸν ταξίαρχον ἐκέλευον ἀκληρωτὶ τὴν ἡµετέραν τάξιν
πέµπειν:
Τι υποδηλώνει για τον Μαντίθεο η παράκλησή του να
αποσταλεί
η φυλή του ἀκληρωτὶ σε επικίνδυνες επιχειρήσεις;
11.
Ποιους αντιθετικούς συλλογισµούς χρησιµοποιεί ο Μαντίθεος για να
ενισχύσει
τη θέση του ενώπιον του δικαστηρίου;
12.
Για ποιο λόγο η συµµετοχή των φυλών σε ριψοκίνδυνες πολεµικές
επιχειρήσεις
οριζόταν µε κλήρο;
13.
Ποια ήταν και πού οφείλεται η έκβαση της σύγκρουσης Αθηναίων …
Σπαρτιατών
στη µάχη της Νεµέας;
14.
Γιατί οι Αθηναίοι και οι σύµµαχοί τους µετά την ήττα τους στη Νεµέα
κατέλαβαν
οχυρά στην περιοχή του Ισθµού;
15.
Γιατί ο Μαντίθεος αποκαλεί τον Θρασύβουλο σεµνὸν;
ΠΑΡ. 18-19
1.
Πώς κρίνετε τη στρατιωτική συµπεριφορά του Μαντιθέου;
2.
Ποια είναι τα κριτήρια τα οποία, σύµφωνα µε τον Μαντίθεο, πρέπει να
λαµβάνονται
υπόψη για την αξιολόγηση του πολίτη36;
3.
Ποια άποψη διατυπώνει ο Μαντίθεος για την εξωτερική εµφάνιση ως
κριτήριο
αξιολόγησης του πολίτη;
4.
Ποιες πληροφορίες αντλούµε από το κείµενο για την εξωτερική
εµφάνιση
του Μαντιθέου;
5.
Ποια συµπεράσµατα εξάγουµε για τα πολιτικά ήθη που επικράτησαν
στην
Αθήνα µετά τον Πελοποννησιακό πόλεµο;
6.
Να αναφέρετε στοιχεία από το κείµενο τα οποία πείθουν για την καλή
στρατιωτική
συµπεριφορά του Μαντιθέου.
7.
Πότε µια πράξη, σύµφωνα µε τον Μαντίθεο, µπορεί να θεωρηθεί ως
θετική;
8.
Ὥστε οὐκ ἄξιον ἀπí ὄψεως, ὦ βουλή, οὔτε φιλεῖν οὔτε µισεῖν οὐδένα,
ἀλλí
ἐκ τῶν ἔργων σκοπεῖν: Να αναλύσετε την αντίθεση που υπάρχει
στην
άποψη αυτή του Μαντιθέου.
9.
Γιατί ο Λυσίας συµπεριέλαβε στην επιχειρηµατολογία του και την
εξωτερική
εµφάνιση του Μαντιθέου;
ΠΑΡ. 20-21
1.
Πού αποδίδει ο Μαντίθεος την οργή που νιώθουν µερικοί εναντίον του;
2.
Ποιο ήταν το αρχικό κίνητρο για την ενασχόληση του Μαντιθέου µε τις
δηµόσιες
υποθέσεις;
3.
Να σχολιάσετε τον τρόπο µε τον οποίο τελειώνει ο λόγος, αφού λάβετε
υπόψη
και το χαρακτήρα του Μαντιθέου.
4.
Γιατί ο Μαντίθεος πήρε το λόγο στην Εκκλησία του ∆ήµου, αν και οι
νέοι
απέφευγαν να ανεβούν στο βήµα; (Στην απάντησή σας να λάβετε
υπόψη
και όσα ανέφερε ο Μαντίθεος στην παρ. 10).
5.
Πού οφείλεται η φιλοδοξία του Μαντιθέου και ποιο ήταν το στοιχείο
που
τον ώθησε περισσότερο στην ενασχόλησή του µε τις δηµόσιες
υποθέσεις;
6.
Να σχολιάσετε τη ρητορική ερώτηση µε την οποία ο Μαντίθεος κλείνει το
λόγο του.
