ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ: Ασκήσεις Γραμματικής-Συντακτικού

 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΣΚΗΣΕΩΝ: Σόνια Σιούτη

ΑΣΚΗΣΗ 1: Δράσαντες δὲ τοῦτο καὶ ξυγκαλέσαντες Κερκυραίους εἶπον ὅτι ταῦτα καὶ βέλτιστα εἴη καὶ ἥκιστ᾽ ἂν δουλωθεῖεν ὑπ᾽ Ἀθηναίων, τό τε λοιπὸν μηδετέρους δέχεσθαι ἀλλ᾽ ἢ μιᾷ νηὶ ἡσυχάζοντας, τὸ δὲ πλέον πολέμιον ἡγεῖσθαι.

 

Στο απόσπασμα που σας δόθηκε υπάρχει ένας τύπος του ουσιαστικού ἡ ναῦς. Να τον εντοπίσετε, να γράψετε σε ποια πτώση βρίσκεται και να τον κλίνετε στον άλλο αριθμό.

 

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

·       Ο τύπος είναι ο εξής:....................................................

·       Βρίσκεται σε πτώση:....................................................

·       Στον άλλο αριθμό κλίνεται ως εξής:

 

ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ
ΓΕΝΙΚΗ
ΔΟΤΙΚΗ
ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ
ΚΛΗΤΙΚΗ

ΜΟΝΑΔΕΣ 7

ΑΣΚΗΣΗ 2: Πέμπουσι δὲ καὶ ἐς τὰς Ἀθήνας εὐθὺς πρέσβεις:

 

Να κλίνετε το υπογραμμισμένο ουσιαστικό στον ενικό αριθμό.

 

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

·       Ο υπογραμμισμένος τύπος στον ενικό αριθμό κλίνεται ως εξής:

ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ
ΓΕΝΙΚΗ
ΔΟΤΙΚΗ
ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ
ΚΛΗΤΙΚΗ

 ΜΟΝΑΔΕΣ 2.5

 

ΑΣΚΗΣΗ 3: Ἀφικομένης δὲ νυκτὸς ὁ μὲν δῆμος ἐς τὴν ἀκρόπολιν καὶ τὰ μετέωρα τῆς πόλεως καταφεύγει καὶ αὐτοῦ ξυλλεγεὶς ἱδρύθη, καὶ τὸν Ὑλλαϊκὸν λιμένα εἶχον.

 

Να κλίνετε την οριστική και την ευκτική του αορίστου β΄ του υπογραμμισμένου ρήματος.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΑΟΡΙΣΤΟΥ Β΄	ΕΥΚΤΙΚΗ ΑΟΡΙΣΤΟΥ Β΄

 

ΜΟΝΑΔΕΣ 6

 

ΑΣΚΗΣΗ 4: φειδόμενοι οὔτε οἰκείας οὔτε ἀλλοτρίας, ὥστε καὶ χρήματα πολλὰ ἐμπόρων κατεκαύθη καὶ ἡ πόλις ἐκινδύνευσε πᾶσα διαφθαρῆναι.

 

Στο απόσπασμα που σας δόθηκε υπάρχει ένας επιθετικός και ένας κατηγορηματικός προσδιορισμός. Να τους επισημάνετε και να γράψετε τις λέξεις τις οποίες προσδιορίζουν.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

·       ο επιθετικός προσδιορισμός είναι:......................................και προσδιορίζει τη λέξη:......................................

·       ο κατηγορηματικός προσδιορισμός είναι:...................................και προσδιορίζει τη λέξη:..........................

ΜΟΝΑΔΕΣ 4

 

ΑΣΚΗΣΗ 5: Καὶ οἱ μὲν παυσάμενοι τῆς μάχης ὡς ἑκάτεροι ἡσυχάσαντες τὴν νύκτα ἐν φυλακῇ ἦσαν.

 

Ποια λέξη λειτουργεί ως αντικείμενο του υπογραμμισμένου ρηματικού τύπου;

 

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

·       Η λέξη που λειτουργεί ως αντικείμενο είναι:.................................................

 

 

ΜΟΝΑΔΕΣ: 0.5

 

Ἀριστοτέλους Ἠθικὰ Νικομάχεια_Ερωτήσεις

 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ: Σόνια Σιούτη

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Ἠθικὰ Νικομάχεια

Ἔτι ὅσα μὲν φύσει ἡμῖν παραγίνεται, τὰς δυνάμεις τούτων πρότερον κομιζόμεθα, ὕστερον δὲ τὰς ἐνεργείας ἀποδίδομεν (ὅπερ ἐπὶ τῶν αἰσθήσεων δῆλον· οὐ γὰρ ἐκ τοῦ πολλάκις ἰδεῖν ἢ πολλάκις ἀκοῦσαι τὰς αἰσθήσεις ἐλάβομεν, ἀλλ’ ἀνάπαλιν ἔχοντες ἐχρησάμεθα, οὐ χρησάμενοι ἔσχομεν)· [..]οἱ γὰρ νομοθέται τοὺς πολίτας ἐθίζοντες ποιοῦσιν ἀγαθούς, καὶ τὸ μὲν βούλημα παντὸς νομοθέτου τοῦτ’ ἐστίν, ὅσοι δὲ μὴ εὖ αὐτὸ ποιοῦσιν ἁμαρτάνουσιν, καὶ διαφέρει τούτῳ πολιτεία πολιτείας ἀγαθὴ φαύλης. Ἔτι ἐκ τῶν αὐτῶν καὶ διὰ τῶν αὐτῶν καὶ γίνεται πᾶσα ἀρετὴ καὶ φθείρεται, ὁμοίως δὲ καὶ τέχνη· ἐκ γὰρ τοῦ κιθαρίζειν καὶ οἱ ἀγαθοὶ καὶ κακοὶ γίνονται κιθαρισταί. [...]Οὕτω δὴ πᾶς ἐπιστήμων τὴν ὑπερβολὴν μὲν καὶ τὴν ἔλλειψιν φεύγει, τὸ δὲ μέσον ζητεῖ καὶ τοῦθ’ αἱρεῖται, μέσον δὲ οὐ τὸ τοῦ πράγματος ἀλλὰ τὸ πρὸς ἡμᾶς. [...] Ἔστιν ἄρα ἡ ἀρετὴ ἕξις προαιρετική, ἐν μεσότητι οὖσα τῇ πρὸς ἡμᾶς, ὡρισμένῃ λόγῳ καὶ ᾧ ἂν ὁ φρόνιμος ὁρίσειεν.

 

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

    1.  Ποια είναι τα αντιθετικά ζεύγη αριστοτελικών εννοιών τα οποία υπάρχουν στο παραπάνω κείμενο; Να τα επισημάνετε και να προσδιορίσετε το φιλοσοφικό τους περιεχόμενο αναφορικά με την αριστοτελική ηθική.

 

2.      ἐθίζοντες: Να εξηγήσετε τι επιτυγχάνει ο φιλόσοφος με τη συγκεκριμένη γλωσσική επιλογή.

3.      Πώς συσχετίζεται ο ἐπιστήμων με την ακόλουθη φράση από τον αριστοτελικό ορισμό της αρετής: «ὡρισμένῃ λόγῳ καὶ ᾧ ἂν ὁ φρόνιμος ὁρίσειεν»;

4.      Να εντοπίσετε στο αρχαίο κείμενο έναν ετυμολογικά συγγενή τύπο για κάθε μία από τις ακόλουθες νεοελληνικές λέξεις:

·        εγγενής:.................................................

·        ανηθικότητα:.........................................

·        αφθαρσία:.............................................

·        καχεκτικός:..........................................

·        διαμεσολαβητής:.................................