Για κάποιους, δημιουργήθηκε για να προστατέψει τους αδύναμους και να επιβάλλει την κοινωνική ειρήνη, για κάποιους άλλους έγινε για να επιβάλλει με τη βία, τη βούληση κάποιων πάνω σε κάποιους άλλους. Ο λόγος για το κράτος. Δεν είναι τυχαίο, ότι οι πρώτοι που προβληματίστηκαν πάνω στη χρησιμότητά του και στο ρόλο του, ήταν οι Έλληνες. Ο μύθος του Προμηθέα, του πρώτου ανθρώπου, που αμφισβήτησε το μονοπώλιο της αναρχίας και της βίας, που διεκδικούσε ο Δίας μόνο για τον εαυτό του, χαρακτηρίζει τη σχέση των Ελλήνων με το κράτος.
Είναι χαρακτηριστική η σκηνή στον «Προμηθέα Δεσμώτη» του Αισχύλου, όπου το Κράτος και η Βία, οι «υπηρέτες-μηχανισμοί εξουσίας» του Δία, διατάζουν ακόμη και το θεό και γιο του, τον Ήφαιστο, να αλυσοδέσει τον Προμηθέα.
Με λίγα λόγια, οι αρχαίοι Έλληνες γνώριζαν ότι το Κράτος και η Βία είναι δυο αναγκαία, αλλά χρήσιμα κακά για την επιβολή του δικαίου και της κοινωνικής ειρήνης, με την προϋπόθεση ότι το μονοπώλιο πάνω σ’ αυτά θα πρέπει να το έχει ένας γιατί διαφορετικά, η κοινωνία θα βυθιστεί σε έναν αιώνιο αλληλοσπαραγμό.
Επειδή λοιπόν οι Έλληνες γνώριζαν άριστα, ότι κράτος και βία είναι απαραίτητα κακά, αλλά η ελευθερία των ανθρώπων ακόμη πιο απαραίτητη για να δημιουργήσουν, είχαν καθιερώσει διάφορους εναλλακτικούς θεσμούς, που να αμβλύνουν αυτήν την ασφυκτική πίεση της κρατικής βίας.
Δεν είναι λοιπόν πάλι τυχαίο, ότι, γνωρίζοντας αυτό το πρόβλημα, πρώτοι οι Έλληνες και συγκεκριμένα οι Αθηναίοι, δημιούργησαν κανόνες λειτουργίας του κράτους, που να παρέχουν στον πολίτη ακόμη και τη δυνατότητα απόδρασης, σαν τελευταίο μέσο αίσθησης ελευθερίας. Όπως αναφέρει ο Περικλής στην επιτάφιο ομιλία του (37, 12-15), για πρώτη φορά στην Ιστορία γίνεται ο διαχωρισμός της ιδιωτικής απ’ τη δημόσια ζωή. Για πρώτη φορά στην Ιστορία, ο υπήκοος ο αφημένος στην αυθαίρετη βούληση του εκάστοτε ηγέτη-δεσπότη, αποκτά νομική υπόσταση και γίνεται πολίτης με υποχρεώσεις αλλά και με δικαιώματα.
Απαιτήθηκαν πάνω από είκοσι αιώνες απ’ την εποχή του Περικλή για να καθιερωθεί ο διαχωρισμός δημόσιας και ιδιωτικής ζωής καθώς και ο διαχωρισμός εξουσιών (Τζον Λοκ, Μοντεσκιέ), ώστε ο υπήκοος να γίνει επιτέλους ελεύθερος πολίτης, όχι όμως στην Ελλάδα, στη χώρα που γέννησε αυτήν την ύψιστη ανθρώπινη ανάγκη.
Εκτός από κάποια μικρά φιλελεύθερα διαλείμματα ανοχής της ιδιότητας του πολίτη, ποτέ το νεοελληνικό κράτος, από την ημέρα της δημιουργίας του μέχρι σήμερα, δε σεβάστηκε το ρόλο του σύγχρονου-μοντέρνου κράτους. Και γιατί να τον σεβαστεί, όταν οι ίδιοι οι πολίτες του αισθάνονται ανατολίτες υπήκοοι, που έρχονται στον κόσμο ως δούλοι του Θεού και αναχωρούν επίσης ως δούλοι του Θεού.
Αυτό που βιώνουμε, ειδικώς τα τελευταία τρία χρόνια ως πολίτες-υπήκοοι, αφημένοι στην αυθαίρετη βούληση των εκάστοτε ηγεσιών μας, είναι μοναδικό, όχι μόνο για το λεγόμενο «ευρωπαϊκό κεκτημένο», αλλά ακόμη και για το οθωμανικό δίκαιο και δε μιλάμε καν για το σύγχρονο τουρκικό-κεμαλικό δίκαιο, που είναι απείρως πιο σύγχρονο, κι ας ενοχλεί κάποιους «υπερπατριώτες» που δεν ξέρουν τι τους γίνεται. Αυτό που συμβαίνει με το αυταρχικό και αυθαίρετο «δεν πληρώνεις το χαράτσι, σου κόβω το ρεύμα», είναι η συνέχεια του αυταρχικού αναχρονιστικού κράτους του μεσαίωνα και δυστυχώς βρίσκει οπαδούς ανάμεσά μας. Όταν δε σέβεσαι τον εαυτό σου, γιατί να σε σεβαστούν οι άλλοι.
Αρχέγονος Κανόνας: «Όταν ένα κράτος-δυνάστης αντιμετωπίζει τους πολίτες του ως υπηκόους, κλέφτες και απατεώνες, είναι λογικό οι πολίτες του να τείνουν να μοιάσουν τους υπηκόους, τους κλέφτες και τους απατεώνες».
