ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ: Προτεινόμενο αδίδακτο κείμενο (Γ' Λυκείου)

Λέγω δή, καί φημι τὸν ὁτιοῦν ἀγαθὸν ἄνδρα μέλλοντα ἔσεσθαι τοῦτο αὐτὸ ἐκ παίδων εὐθὺς μελετᾶν δεῖν, παίζοντά τε καὶ σπουδάζοντα ἐν τοῖς τοῦ πράγματος ἑκάστοις προσήκουσιν. οἷον τὸν μέλλοντα ἀγαθὸν ἔσεσθαι γεωργὸν ἤ τινα οἰκοδόμον, τὸν μὲν οἰκοδομοῦντά τι τῶν παιδείων οἰκοδομημάτων παίζειν χρή, τὸν δ’ αὖ γεωργοῦντα, καὶ ὄργανα ἑκατέρῳ σμικρά, τῶν ἀληθινῶν μιμήματα, παρασκευάζειν τὸν τρέφοντα αὐτῶν ἑκάτερον, καὶ δὴ καὶ τῶν μαθημάτων ὅσα ἀναγκαῖα προμεμαθηκέναι προμανθάνειν, οἷον τέκτονα μετρεῖν ἢ σταθμᾶσθαι καὶ πολεμικὸν ἱππεύειν παίζοντα ἤ τι τῶν τοιούτων ἄλλο ποιοῦντα, καὶ πειρᾶσθαι διὰ τῶν παιδιῶν ἐκεῖσε τρέπειν τὰς ἡδονὰς καὶ ἐπιθυμίας τῶν παίδων, οἷ ἀφικομένους αὐτοὺς δεῖ τέλος ἔχειν. κεφάλαιον δὴ παιδείας λέγομεν τὴν ὀρθὴν τροφήν, ἣ τοῦ παίζοντος τὴν ψυχὴν εἰς ἔρωτα μάλιστα ἄξει τούτου ὃ δεήσει γενόμενον ἄνδρ’ αὐτὸν τέλειον εἶναι τῆς τοῦ πράγματος ἀρετῆς· ὁρᾶτε οὖν εἰ μέχρι τούτου γε, ὅπερ εἶπον, ὑμῖν ἀρέσκει τὸ λεχθέν.

Πλάτωνος Νόμοι, 643 b-d

Λεξιλόγιο

οἷον: για παράδειγμα

μιμήματα: οι απομιμήσεις

σταθμᾶσθαι: να μετρά τη στάθμη χρησιμοποιώντας νήμα

κεφάλαιον: βασικός σκοπός

Αόριστος β΄ και συντελικοί χρόνοι μέσης φωνής: Γραπτή δοκιμασία

1. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται:

• φεύγω: το γ’ πληθυντικό πρόσωπο της ευκτικής αορίστου β’
• διαφέρομεν: το απαρέμφατο του αορίστου β’
• προσάγεις: το ίδιο πρόσωπο στον αόριστο β’
• προσερχόμεθα: το β’ ενικό πρόσωπο της προστακτικής του αορίστου β’

Μονάδες  20

2. κατέχομεν, ἀντιπαραβάλλονται: να κλίνετε τους τύπους στην ευκτική και στην προστακτική του αορίστου β’ στη φωνή που βρίσκονται.

Μονάδες  30

3. τάσσομαι, παρακελεύομαι, πείθομαι, ἐπαγγέλλομαι: να κλίνετε την οριστική του υπερσυντελίκου και να γράψετε τους ονοματικούς τύπους του παρακειμένου στην ίδια φωνή.

Μονάδες  50

Κριτήριο Αξιολόγησης στο αδίδακτο κείμενο (Β' Λυκείου)

μετὰ δὲ ταῦτα κατελέξατο στρατιάν, ὁπλίτας μὲν πεντακοσίους καὶ χιλίους, ἱππέας δὲ πεντήκοντα καὶ ἑκατόν, ναῦς δ’ ἑκατόν. καὶ μετὰ τὸν κατάπλουν τρίτῳ μηνὶ ἀνήχθη ἐπ’ Ἄνδρον ἀφεστηκυῖαν τῶν Ἀθηναίων, καὶ μετ’ αὐτοῦ Ἀριστοκράτης καὶ Ἀδείμαντος ὁ Λευκολοφίδου συνεπέμφθησαν ᾑρημένοι κατὰ γῆν στρατηγοί.  Ἀλκιβιάδης δὲ τὸ στράτευμα ἀπεβίβασε τῆς Ἀνδρίας χώρας εἰς Γαύριον· ἐκβοηθήσαντας δὲ τοὺς Ἀνδρίους ἐτρέψαντο καὶ κατέκλεισαν εἰς τὴν πόλιν καί τινας ἀπέκτειναν οὐ πολλούς, καὶ τοὺς Λάκωνας οἳ αὐτόθι ἦσαν. 

Ξενοφῶντος Ἑλληνικά, 1.4.22-1.4.23

Λεξιλόγιο
καταλέγομαι: συγκεντρώνω
ἀφίσταμαι + γενική: αποστατώ
αἱροῦμαι: εκλέγομαι
ἀποκτείνω: σκοτώνω
αὐτόθι: εκεί

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Να μεταφράσετε το παραπάνω κείμενο στα νέα ελληνικά.

Μονάδες 20

α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται:

• στρατιάν: τη γενική πτώση του πληθυντικού αριθμού
• τὸν κατάπλουν: την ίδια πτώση στον άλλο αριθμό
• τῶν Ἀθηναίων: την ονομαστική πτώση του πληθυντικού αριθμού
• τὴν πόλιν: την κλητική πτώση στον ίδιο αριθμό
• τινας: τη γενική πτώση του πληθυντικού αριθμού

Μονάδες 5

β. ἐτρέψαντο, κατέκλεισαν: να κλίνετε την υποτακτική του αορίστου στην ίδια φωνή.

Μονάδες 5

γ.τῶν Ἀθηναίων, ὁ Λευκολοφίδου, τὸ στράτευμα, ἐκβοηθήσαντας, αὐτόθι: να χαρακτηρίσετε συντακτικώς τους παραπάνω τύπους του κειμένου.

Μονάδες 10