Επαναληπτικές ασκήσεις λατινικών ΚΕΙΜΕΝΑ: 3, 5, 6, 7, 11, 13, 14, 15, 20, 21, 24, 25

Επιμέλεια ασκήσεων: Σόνια Σιούτη

Κείμενο 3

Cepheus et Cassiope Andromedam filiam habent. Cassiope, superba forma sua, cum Nymphis se comparat. Neptunus iratus ad oram Aethiopiae urget beluam marinam, quae incolis nocet. Oraculum incolis respondet: «regia hostia deo placet !» Tum Cepheus Andromedam ad scopulum adligat; belua ad Andromedam se movet. Repente Perseus calceis pennatis advolat; puellam videt et stupet forma puellae. Perseus hasta beluam delet et Andromedam liberat. Cepheus, Cassiope et incolae Aethiopiae valde gaudent.

1.     habent, placet: Να κλίνετε όλους τους χρόνους της υποτακτικής της ενεργητικής περιφραστικής συζυγίας.

2.     urget: Να αντικαταστήσετε εγκλιτικά τον τύπο στο β΄ πληθυντικό πρόσωπο.

3.     movet: Να γράψετε το γ΄ ενικό πρόσωπο των συντελικών χρόνων σε όλες τις εγκλίσεις.

4.     gaudent: Να γράψετε τους ονοματικούς τύπους.

5.     superba: Να σχηματίσετε την ισοδύναμη συντακτικά μορφή.

6.     quae incolis nocet: Να συμπτύξετε της πρόταση στο αντίστοιχο είδος μετοχής.

Κείμενο 5

Silius Italicus, poeta epicus, vir clarus erat. XVII (septendecim) libri eius de bello Punico secundo pulchri sunt. Ultimis annis vitae suae in Campania se tenebat. Multos in illis locis agros possidebat. Silius animum tenerum habebat. Gloriae Vergili studebat ingeniumque eius fovebat. Eum ut puer magistrum honorabat. Monumentum eius, quod Neapoli iacebat, pro templo habebat.

1.     possidebat: Να γράψετε τους ονοματικούς τύπους.

2.     tenebat: Να κλίνετε την προστακτική όλων των χρόνων.

3.     fovebat: Να γράψετε το β΄ ενικό πρόσωπο των μελλοντικών χρόνων.

4.     iacebat: Να γράψετε το α΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής όλων των χρόνων.

5.     Να εντοπίσετε τον όρο/τους όρους που λειτουργούν ως παράθεση και να σχηματίσετε την ισοδύναμη συντακτικά μορφή.

6.     illis locis: Να κλίνετε τη συνεκφορά.

7.     Ultimis annis vitae suae in Campania se tenebat: Να κάνετε τις αναγκαίες μετατροπές ώστε να δηλωθεί αυτοπάθεια με κτήση.

8.     pro templo: Να σχηματίσετε ισοδύναμη συντακτικά μορφή.

Κείμενο 6

In ea civitate, quam leges continent, boni viri libenter leges servant. Lex enim est fundamentum libertatis, fons aequitatis. Mens et animus et consilium et sententia civitatis posita est in legibus. Ut corpora nostra sine mente, sic civitas sine lege non stat. Legum ministri sunt magistratus, legum interpretes iudices, legum denique omnes servi sumus: sic enim liberi esse possumus.

1.     continent, servant, posita est, stat: Να κάνετε χρονική αντικατάσταση.

2.     possumus: Να κλίνετε την υποτακτική και την προστακτική όλων των χρόνων.

3.     Να γράψετε τα ουσιαστικά που ανήκουν στην τρίτη κλίση και να τα κλίνετε στον αριθμό που βρίσκονται.

4.     omnes: Να κλίνετε τον τύπο στα τρία γένη.

5.     quam leges continent: Να συμπτύξετε την πρόταση στο αντίστοιχο είδος μετοχής.

6.     Να εντοπίσετε και να χαρακτηρίσετε τους ονοματικούς ετερόπτωτους προσδιορισμούς.

Κείμενο 7

Caesar propter frumenti inopiam legiones in hibernis multis conlocat. Ex quibus quattuor in Nerviis hiemare iubet et tribus imperat in Belgis remanere. Legatos omnes frumentum in castra importare iubet. Milites his verbis admonet: «Hostes adventare audio; speculatores nostri eos prope esse nuntiant. Vim hostium cavere debetis; hostes enim de collibus advolare solent et caedem militum perpetrare possunt».

1.     iubet, remanere, admonet, solent: Να αντικαταστήσετε τους τύπους χρονικά.

2.     nuntiant: Να γράψετε τα απαρέμφατα και τις μετοχές όλων των χρόνων στις δύο φωνές.

3.     debetis: Να κλίνετε τον μέλλοντα σε όλες τις εγκλίσεις.

4.     propter … inopiam: Να δηλώσετε το αίτιο με όλους τους δυνατούς τρόπους.

5.     Ex quibus: Να σχηματίσετε την ισοδύναμη συντακτικά μορφή.

6.     Vim hostium cavere debetis: Να σχηματίσετε τις συντακτικά ισοδύναμες μορφές.

7.     Legatos omnes frumentum in castra importare iubet: Να αντικαταστήσετε το απαρέμφατο με το αντίστοιχο παθητικό και να εξηγήσετε τις μετατροπές που συντελούνται.

Κείμενο 11

Hannibal, dux Carthaginiensis, VI et XX annos natus, omnes gentes Hispaniae bello superavit et Saguntum vi expugnavit. Postea Alpes, quae Italiam ab Gallia seiungunt, cum elephantis transiit. Ubi in Italia fuit, apud Ticinum, Trebiam, Trasumenum et Cannas copias Romanorum profligavit et delevit. Populus Romanus cladem Cannensem pavidus audivit. In agro Falerno Hannibal ex insidiis Fabii Maximi se expedivit. Postquam XIV annos in Italia complevit, Carthaginienses eum in Africam revocaverunt. Ibi Hannibal bellum cum Romanis componere frustra cupivit. Denique cum P. Scipione apud Zamam dimicavit, sed Romani victoriam reportaverunt.

1.     Να γράψετε όλα τα ρήματα που ανήκουν στην α΄ συζυγία και να τα αντικαταστήσετε χρονικά και εγκλιτικά.

2.     transiit: Να κλίνετε όλους τους χρόνους της οριστικής.

3.     expedivit: Να αντικαταστήσετε τον τύπο εγκλιτικά και να γράψετε τους ονοματικούς τύπους όλων των χρόνων.

4.     cladem: Να κλίνετε τον τύπο στον ίδιο αριθμό.

5.     cupivit: Να κλίνετε τον τύπο σε όλους τους χρόνους της οριστικής.

6.     In agro Falerno Hannibal ex insidiis Fabii Maximi se expedivit.: Να κάνετε συντακτική ανάλυση.

7.     Ubi in Italia fuit: Να αντικαταστήσετε τον χρονικό σύνδεσμο με τον ιστορικό-διηγηματικό cum και να επιφέρετε τις αναγκαίες αλλαγές.

Κείμενο 13

Sulpicius Gallus legatus Luci Aemili Pauli erat, qui bellum adversus Persen regem gerebat. Serena nocte subito luna defecerat; ob repentinum monstrum terror animos militum invaserat et exercitus fiduciam amiserat. Tum Sulpicius Gallus de caeli ratione et de stellarum lunaeque statu ac motibus disputavit eoque modo exercitum alacrem in pugnam misit. Sic liberales artes Galli aditum ad illustram illam Paulianam victoriam dederunt. Quia ille metum exercitus Romani vicerat, imperator adversarios vincere potuit.

1.      gerebat, invaserat, amiserat, dederunt, potuit: Να κάνετε χρονική και εγκλιτική αντικατάσταση.

2.     disputavit: Να γράψετε το ίδιο πρόσωπο σε όλους τους χρόνους της ενεργητικής περιφραστικής συζυγίας στην οριστική.

3.     vincere: Να κλίνετε όλους τους συντελικούς χρόνους σε όλες τις εγκλίσεις.

4.     adversus Persen: Να σχηματίσετε συντακτικά ισοδύναμη μορφή.

5.     Quia ille metum exercitus Romani vicerat: Να επιφέρετε τις αναγκαίες αλλαγές, έτσι ώστε η αιτιολογία να παρουσιάζεται ως αποτέλεσμα εσωτερικής λογικής διεργασίας.

6.     Tum Sulpicius Gallus de caeli ratione et de stellarum lunaeque statu ac motibus disputavit eoque modo exercitum alacrem in pugnam misit.: Να κάνετε πλήρη συντακτική ανάλυση της περιόδου.

Κείμενο 14

Post bellum Actiacum Cassius Parmensis, qui in exercitu M.Antonii fuerat, Athenas confugit. Ibi vix animum sollicitum somno dederat, cum repente apparuit ei species horrenda. Existimavit ad se venire hominem ingentis magnitudunis et facie squalida, similem effigiei mortui. Quem simul aspexit Cassius, timorem concepit nomenque eius audire cupivit. Respondit ille se esse Orcum. Tum terror Cassium concussit et e somno eum excitavit. Cassius servos inclamavit et de homine eos interrogavit. Illi neminem viderant. Cassius iterum se somno dedit eandemque speciem somniavit. Paucis post diebus res ipsa fidem somnii confirmavit. Nam Octavianus supplicio capitis eum adfecit.

1.     confugit, apparuit, aspexit, concepit, Respondit, viderant: Να κάνετε χρονική και εγκλιτική αντικατάσταση και να γράψετε τους ονοματικούς τύπους όλων των χρόνων.

2.     Να γράψετε τα επίθετα του κειμένου και να κάνετε παραθετική αντικατάσταση (εκεί όπου βρίσκονται).

3.     Tum terror Cassium concussit et e somno eum excitavit: Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική.

4.     Paucis post diebus: Να σχηματίσετε την ισοδύναμη συντακτικά μορφή.

5.     Nam Octavianus supplicio capitis eum adfecit.: Να κάνετε συντακτική ανάλυση της πρότασης.

Κείμενο 15

Germanorum vita omnis in venationibus atque in studiis rei militaris consistit. Germani non student agriculturae; lacte, caseo et carne nutriuntur. Locis frigidissimis pelles solum habent et in fluminibus lavantur. Cum civitas bellum gerit, magistratus creantur cum vitae necisque potestate. Equestribus proeliis saepe ex equis desiliunt ac pedibus proeliantur: ephippiorum usus res turpis et iners habetur. Vinum a mercatoribus ad se importari non sinunt quod ea re, ut arbitrantur, remollescunt homines atque effeminantur.

1.     consistit: Να γράψετε τα απαρέμφατα και τις μετοχές όλων των χρόνων.

2.     lavantur: Να κάνετε χρονική και εγκλιτική αντικατάσταση.

3.     creantur: Να γράψετε τα απαρέμφατα όλων των χρόνων στην ίδια φωνή.

4.     ephippiorum usus res turpis et iners habetur: Να μετατρέψετε τη σύνταξη σε ενεργητική.

5.     Vinum a mercatoribus ad se importari non sinunt: Να μετατρέψετε το απαρέμφατο σε ενεργητικό και να επιφέρετε τις αναγκαίες αλλαγές.

6.     frigidissimis: Να γράψετε τους άλλους βαθμούς εκεί όπου βρίσκεται ο τύπος και να κλίνετε τον συγκριτικό βαθμό στα τρία γένη.

7.     Cum civitas bellum gerit: Να αντικαταστήσετε τον σύνδεσμο με τον ιστορικό-διηγηματικό cum και να επιφέρετε τις αναγκαίες αλλαγές.

8.     Cum civitas bellum gerit: Να αντικαταστήσετε το ρήμα εξάρτησης με τον αντίστοιχο τύπο στον παρατατικό και να επιφέρετε τις αναγκαίες αλλαγές στη δευτερεύουσα πρόταση.

Κείμενο 20

Claudius quinquagesimo anno aetatis suae imperium cepit mirabili quodam casu. Exclusus ab insidiatoribus Caligulae, recesserat in diaetam, cui nomen est Hermaeum. Paulo post rumore caedis exterritus prorepsit ad solarium proximum et inter vela praetenta foribus se abdidit. Discurrens miles pedes eius animadvertit; eum latentem adgnovit; extractum imperatorem eum salutavit. Hinc ad commilitones suos eum adduxit. Ab his in castra delatus est tristis et trepidus, dum obvia turba quasi moriturum eum miseratur. Postero die Claudius imperator factus est.

1.     cepit: Να κλιθεί στον ενεστώτα και στον μέλλοντα της παθητικής φωνής στην ίδια έγκλιση.

2.     recesserat: Να κλίνετε την προστακτική όλων των χρόνων στην ίδια φωνή.

3.     latentem: Να κλιθεί ο τύπος στον άλλο αριθμό.

4.     adduxit: Να αντικατασταθεί χρονικά και εγκλιτικά.

5.     Paulo post rumore caedis exterritus prorepsit ad solarium proximum et inter vela praetenta foribus se abdidit: Να κάνετε συντακτική ανάλυση της περιόδου.

6.     Ab his in castra delatus est tristis et trepidus: Να μετατρέψετε τη σύνταξη σε ενεργητική.

7.     Exclusus: Να αναλύσετε τη μετοχή στο αντίστοιχο είδος δευτερεύουσας πρότασης.

8.     in diaetam: Να επιλέξετε την συντακτικά ισοδύναμη μορφή χρησιμοποιώντας τον κατάλληλο τύπο: domi, domum, domo

Κείμενο 21

Brenno duce Galli, apud Alliam flumen deletis legionibus Rοmanorum, everterunt urbem Romam praeter Capitolium, pro quo immensam pecuniam acceperunt. Tum Camillus, qui diu apud Ardeam in exilio fuerat propter Veientanam praedam non aequo iure divisam, absens dictator est factus; is Gallos iam abeuntes secutus est: quibus interemptis aurum omne recepit. Quod illic appensum civitati nomen dedit: nam Pisaurum dicitur, quod illic aurum pensatum est. Post hoc factum rediit in exilium, unde tamen rogatus reversus est.

1.     acceperunt, fuerat, est factus, pensatum est : Να κάνετε χρονική αντικατάσταση.

2.     secutus est: Να κλίνετε τον τύπο στην οριστική του ενεστώτα και να γράψετε τα απαρέμφατα όλων των χρόνων.

3.     abeuntes: Να αναγνωρίσετε τον τύπο γραμματικά και να τον κλίνετε στους δύο αριθμούς.

4.     interemptis: Να κλίνετε την οριστική του παρατατικού και του μέλλοντα, και την υποτακτική όλων των χρόνων.

5.     rediit: Να αντικαταστήσετε τον τύπο χρονικά και εγκλιτικά.

6.     quod illic aurum pensatum est: Να συμπτύξετε την πρόταση στο αντίστοιχο είδος μετοχής.

7.     flumen: Να σχηματίσετε την συντακτικά ισοδύναμη μορφή.

Κείμενο 24

Cum P. Cornēlius Nasῑca ad Ennium poētam venisset eique ab ostio quaerenti Ennium ancilla dixisset eum domi non esse, Nasica sensit illam domini iussu id dixisse et illum intus esse. Accipe nunc quid postea Nasῑca fecerit. Paucis post diēbus cum Ennius ad Nasῑcam venisset et eum a ianuā quaereret, exclamāvit Nasica se domi non esse, etsi domi erat. Tum Ennius indignātus quod Nasῑca tam aperte mentiebātur: “Quid?” inquit “Ego non cognosco vocem tuam?” Visne scire quid Nasῑca responderit? “Homo es impudens. Ego cum te quaererem, ancillae tuae credidi te domi non esse; tu mihi ipsi non credis?”

1.     sensit, fecerit, quaereret: Να αντικαταστήσετε τους τύπους χρονικά και εγκλιτικά.

2.     mentiebātur: Να κλίνετε την οριστική του μέλλοντα και την υποτακτική όλων των χρόνων.

3.     credidi: Να γράψετε τα απαρέμφατα και τις μετοχές όλων των χρόνων.

4.     Visne scire quid Nasῑca responderit?: Να επιφέρετε τις αναγκαίες αλλαγές έτσι ώστε: α) η απάντηση που περιμένουμε να είναι αρνητική και β) η απάντηση που περιμένουμε να είναι καταφατική.

5.     “Quid?”: Να αναγνωρίσετε την πρόταση.

6.     Homo es impudens: Να μετατρέψετε την πρόταση από κρίσεως σε επιθυμίας.

7.     cum Ennius ad Nasῑcam venisset et eum a ianuā quaereret: Να αντικαταστήσετε το ρήμα εξάρτησης με τον αντίστοιχο τύπο του ενεστώτα και να επιφέρετε τις αναγκαίες αλλαγές στις δευτερεύουσες προτάσεις.

Κείμενο 25

Cato attulit quodam die in curiam ficum praecocem ex Carthagine ostendensque patribus «Interrogo vos» inquit «quando hanc ficum decerptam esse putetis ex arbore». Cum omnes recentem esse dixissent, «Atqui ante tertium diem» inquit «scitote decerptam esse Carthagine. Tam prope a muris habemus hostem! Itaque cavete periculum, tutamini patriam. Opibus urbis nolite confidere. Fiduciam, quae nimia vobis est, deponite. Neminem credideritis patriae consulturum esse, nisi vos ipsi patriae consulueritis. Mementote rem publicam in extremo discrimine quondam fuisse!» Statimque sumptum est Punicum bellum tertium, quo Carthago deleta est.

1.     attulit, Interrogo, decerptam esse: Να κάνετε χρονική αντικατάσταση.

2.     inquit, Mementote: Να κλίνετε τους τύπους σε όλους τους χρόνους της οριστικής.

3.     nolite: Να κλίνετε τον τύπο σε όλους τους χρόνους της οριστικής.

4.     sumptum est: Να κλίνετε τον αντίστοιχο τύπο στον υπερσυντέλικο και στον συντελεσμένο μέλλοντα.

5.     extremo: Να γράψετε τους άλλους βαθμούς εκεί όπου βρίσκεται ο τύπος.

6.     deleta est: Να κλιθεί η οριστική και η προστακτική του ενεστώτα στην άλλη φωνή.

7.     Itaque cavete periculum, tutamini patriam: Να δηλώσετε την απαγόρευση με όλους τους δυνατούς τρόπους.