Συνηρημένα ρήματα (κλίση, θεωρία, ασκήσεις)

ΣΥΝΗΡΗΜΕΝΑ ΡΗΜΑΤΑ ΣΕ -αω

Στα συνηρημένα ρήματα της αʹ τάξης (-άω) στον ενεστώτα και τον παρατατικό γίνονται οι ακόλουθες συναιρέσεις: 

ᾰ + ε, η → ᾱ ᾰ + ει, ῃ → ᾳ ᾰ + ο, ω, ου → ω ᾰ + οι → ῳ

τιμάω,-ῶ
Ενεργητική Φωνή τιμάω,-ῶ
	Οριστική	Υποτακτική	Ευκτική	Προστακτική	Απαρέμφατο	Μετοχή
Ενεστώτας	τιμῶ τιμᾷς τιμᾷ τιμῶμεν τιμᾶτε τιμῶσιν	τιμῶ τιμᾷς τιμᾷ τιμῶμεν τιμᾶτε τιμῶσιν	τιμῷμι/-ῴην τιμῷς/-ῴης τιμῷ/-ῴη τιμῷμεν τιμῷτε τιμῷεν	τίμα τιμάτω τιμᾶτε τιμώντων/τιμάτωσαν	τιμᾶν	τιμῶν τιμῶσα τιμῶν
Παρατατικός	ἐτίμων ἐτίμας ἐτίμα ἐτιμῶμεν ἐτιμᾶτε ἐτίμων
Μέλλοντας	τιμήσω
Αόριστος	ἐτίμησα
Παρακείμενος	τετίμηκα
Υπερσυντέλικος	ἐτετιμήκειν

Μέση Φωνή τιμάομαι,-ῶμαι
	Οριστική	Υποτακτική	Ευκτική	Προστακτική	Απαρέμφατο	Μετοχή
Ενεστώτας	τιμῶμαι τιμᾷ τιμᾶται τιμώμεθα τιμᾶσθε τιμῶνται	τιμῶμαι τιμᾷ τιμᾶται τιμώμεθα τιμᾶσθε τιμῶνται	τιμῴμην τιμῷο τιμῷτο τιμῴμεθα τιμῷσθε τιμῷντο	τιμῶ τιμάσθω τιμᾶσθε τιμάσθων/τιμάσθωσαν	τιμᾶσθαι	τιμώμενος τιμωμένη τιμώμενον
Παρατατικός	ἐτιμώμην ἐτιμῶ ἐτιμᾶτο ἐτιμώμεθα ἐτιμᾶσθε ἐτιμῶντο
Μέλλοντας	τιμήσoμαι
Αόριστος	ἐτιμησάμην
Παρακείμενος	τετίμημαι
Υπερσυντέλικος	ἐτετιμήμην

Ο σχηματισμός και η κλίση των άλλων χρόνων.

Τα συνηρημένα ρήματα σχηματίζουν τους υπόλοιπους χρόνους (δηλαδή εκτός του ενεστώτα και του παρατατικού) και κλίνονται κανονικά όπως τα βαρύτονα φωνηεντόληκτα ρήματα της Α΄ συζυγίας. Δηλαδή,

·         ρηματικό θέμα + φαινομενικές καταλήξεις (για τους μελλοντικούς χρόνους) 

·         αύξηση συλλαβική ή χρονική + ρηματικό θέμα + φαινομενικές καταλήξεις (για τους συντελικούς χρόνους) 

·         αναδιπλασιασμός ή χρονική αύξηση + ρηματικό θέμα + φαινομενικές καταλήξεις (για τους συντελικούς χρόνους). 

Σε αυτούς τους χρόνους, ο βραχύχρονος χαρακτήρας του θέματος εκτείνεται μπροστά από το σύμφωνο των καταλήξεων.

Συγκεκριμένα:

1.      Τα συνηρημένα σε –άω τρέπουν το -ᾰ- σε –η-:

π.χ. ρ. τιμῶ (θ.τιμᾰ-) → τιμήσω, ἐτίμησα, τετίμηκα, ἐτετιμήκειν
και τιμῶμαι → τιμήσομαι, τιμηθήσομαι, ἐτιμησάμην, ἐτιμήθην, τετίμημαι, ἐτετιμήμην. 

2.      Σε αντίθεση με τον γενικό αυτό κανόνα, τα συνηρημένα ρήματα σε -άω τα οποία πριν τον χαρακτήρα -ᾰ- έχουνε, ι ή ρ εκτείνουν τον χαρακτήρα -ᾰ- σε -ᾱ- (και όχι σε -η-).

Τέτοια ρήματα είναι τα εξής:
αἰτιά-ομαι, αἰτιῶμαι (= κατηγορώ)
ἐά-ω, ἐῶ (= αφήνω)
θηρά-ω, θηρῶ (= κυνηγώ)
ἰά-ομαι, ἰῶμαι (= γιατρεύω)
ἀνιά-ω, ἀνιῶ (= λύπω, δυσαρεστώ)

π.χ. ρ. ἐῶ → ἐάσω, εἴασα, εἴακα, εἰάκειν
και ἐῶμαι → ἐάσομαι, εἰάθην, εἴαμαι ,εἰάμην και ρηματικό επίθετο ἐατέος

ρ. ἀνιῶ → ἀνιάσω, ἠνίασα, ἠνίακα
και ἀνιῶμαι → ἀνιάσομαι, ἠνίαθην, ἠνίαμαι, ἠνιάμην

ρ. θηρῶ → θηράσω, ἐθήρασα, τεθήρακα.
και θηρῶμαι → θηράσομαι, θηραθήσομαι, ἐθηρασάμην, ἐθηράθην και ρηματικό επίθετο θηρατός, θηρατέος.

Τα ρήματα: αἰτιῶμαι και ἰῶμαι σχηματίζουν ανάλογα τους υπόλοιπους χρόνους. 

Εξαιρούνται:

i.            Τα ρήματα γελῶ, σπῶ (= τραβώ, σπάζω) και χαλῶ (= χαλαρώνω) διατηρούν σε όλους τους χρόνους το βραχύχρονο χαρακτήρα -ᾰ- και έχουν σ μπροστά από τις καταλήξεις που αρχίζουν από θ, μ, τ: π.χ. γελῶμαι → (γελασθήσομαι), ἐγελάσθην, (γεγέλασμαι) και ρηματικό επίθετο: (κατα-γέλαστος) σπῶμαι → σπασθήσομαι, ἐσπάσθην, ἔσπασμαι, ἐσπάσμην και ρηματικό επίθετο: (ἀνά-σπαστος).   ii.            Το ρήμα δρῶ (= ενεργώ) έχει σε όλους τους χρόνους μακρόχρονο χαρακτήρα -ᾱ-: δράσω, ἔδρασα, δέδρακα και δέδραμαι, ἐδεδράμην και παίρνει -σ- μπροστά από τις καταλήξεις που αρχίζουν από θ και τ: π.χ. δρῶμαι → ἐδράσθην και ρηματικό επίθετο: δραστέον.  iii.            Το ρήμα ἀκροῶμαι (=ἀκούω, υπακούω) εκτείνει το -ᾰ- σε -ᾱ-, αν και πριν από το ᾰ δεν υπάρχει ε, ι, ρ: π.χ. ἀκροῶμαι → ἀκροάσομαι, ἠκροασάμην, ἠκροάθην, ἠκρόαμαι.

ΣΥΝΗΡΗΜΕΝΑ ΡΗΜΑΤΑ ΣΕ -εω

Στα συνηρημένα ρήματα της βʹ τάξης (-έω) στον ενεστώτα και τον παρατατικό γίνονται οι ακόλουθες συναιρέσεις: 

ε + ε → ει ε + ο → ου ε + μακρό φωνήεν / δίφθογγος → το ίδιο μακρό φωνήεν / η ίδια δίφθογγος: ε + ω → ω, ε + η → η, ε + ῃ → ῃ, ε + ου → ου, ε + οι → οι

ποιέω, -ῶ
Ενεργητική  Φωνή ποιέω,-ῶ
	Οριστική	Υποτακτική	Ευκτική	Προστακτική	Απαρέμφατο	Μετοχή
Ενεστώτας	ποιῶ ποιεῖς ποιεῖ ποιοῦμεν ποιεῖτε ποιοῦσιν	ποιῶ ποιῇς ποιῇ ποιῶμεν ποιῆτε ποιῶσιν	ποιοῖμι/-οιην ποιοῖς/-οίης ποιοῖ/-οίη ποιοῖμεν ποιοῖτε ποιοῖεν	ποίει ποιείτω ποιεῖτε ποιούντων/ποιείτωσαν	ποιεῖν	ποιῶν ποιοῦσα ποιοῦν
Παρατατικός	ἐποίουν ἐποίεις  ἐποίει ἐποιοῦμεν ἐποιεῖτε ἐποίουν
Μέλλοντας	ποιήσω
Αόριστος	ἐποίησα
Παρακείμενος	πεποίηκα
Υπερσυντέλικος	ἐπεποιήκειν

Μέση Φωνή ποιέομαι-οῦμαι
	Οριστική	Υποτακτική	Ευκτική	Προστακτική	Απαρέμφατο	Μετοχή
Ενεστώτας	ποιοῦμαι ποιῇ (-εῖ) ποιεῖται ποιούμεθα ποιεῖσθε ποιοῦνται	ποιῶμαι ποιῇ ποιῆται ποιώμεθα ποιῆσθε ποιῶνται	ποιοίμην ποιοῖο ποιοῖτο ποιοίμεθα ποιοῖσθε ποιοῖντο	ποιοῦ ποιείσθω ποιεῖσθε ποιείσθων/ποιείσθωσαν	ποιεῖσθαι	ποιούμενος ποιουμένη ποιούμενον
Παρατατικός	ἐποιούμην ἐποιοῦ ἐποιεῖτο ἐποιούμεθα ἐποιεῖσθε ἐποιοῦντο
Μέλλοντας	ποιήσομαι
Αόριστος	ἐποιησάμην
Παρακείμενος	πεποίημαι
Υπερσυντέλικος	ἐπεποιήμην

Παρατηρήσεις:

1.      Τα συνηρημένα ρήματα σε -έω με μονοσύλλαβο θέμα (πλέω, πνέω, ῥέω, δέομαι) συναιρούνται μόνο όπου μετά τον χαρακτήρα -ε- ακολουθεί άλλο -ε- ή -ει-:

π.χ. το ρήμα πνέω συναιρείται ως εξής: πνεῖς, πνεῖ, πνεῖτε.

Εξαιρούνται:

α) το βʹ ενικό της οριστικής ενεστώτα του ρήματος δέομαι που παραμένει ασυναίρετο: δέει/ δέῃ.

β) το ρήμα δέω – δῶ (= δένω), το οποίο συναιρείται σε όλους τους τύπους: δῶ, δεῖς, δεῖ, δοῦμεν, δεῖτε, δοῦσι (ν). 

2.      Τα ρήματα σε -έω με μονοσύλλαβο θέμα, όταν είναι σύνθετα, ανεβάζουν τον τόνο μόνο στο βʹ ενικό πρόσωπο της προστακτικής ενεστώτα ενεργητικής φωνής.
π.χ. πλεῖ → ἔκπλει, αλλά πλεῖτε → ἐκπλεῖτε.

Ο σχηματισμός και η κλίση των άλλων χρόνων

Τα συνηρημένα ρήματα σε –έω για τον σχηματισμό των υπόλοιπων χρόνων (δηλαδή εκτός του ενεστώτα και του παρατατικού) εκτείνουν κανονικά τον βραχύχρονο χαρακτήρα του θέματος (σε μακρόχρονο) μπροστά από το σύμφωνο των καταλήξεων. Τρέπουν συγκεκριμένα τον χαρακτήρα -ε- σε -η-: 

π.χ. ρ. ἀγνοῶ (θ. ἀγνοε-) → ἀγνοήσω, ἠγνόησα, ἠγνόηκα. 

Παρατηρήσεις:

1.      Τα ρήματα αἰνέω -ῶ (= επαινώ), αἱρέω -ῶ (= συλλαμβάνω, κυριεύω), δέω -ῶ (= δένω) διατηρούν είτε σε όλους είτε σε ορισμένους τύπους τον βραχύχρονο χαρακτήρα -ε-, ενώ σε άλλους τον εκτείνουν σε -η- και δεν παίρνουν -σ- μπροστά από θ, μ, τ:

αἰνῶ → αἰνέσω, αἰνέσομαι, ᾔνεσα, ᾔνεκα,

αἰνοῦμαι → -, αἰνεθήσομαι, ᾐνέθην, ᾔνημαι, ᾐνήμην και ρηματικό επίθετο: αἰνετός, αἰνετέος

αἱρῶ → αἱρήσω, εἷλον, ᾕρηκα, ᾑρήκειν

αἱροῦμαι → αἱρήσομαι, αἱρεθήσομαι, εἱλόμην, ᾑρέθην, ᾕρημαι, ᾑρήμην και ρηματικό επίθετο: αἱρετός, αἱρετέος

δῶ → δήσω, ἔδησα, αλλά ρηματικό επίθετο: δετός, δετέος. 

2.      Το ρήμα καλέω -ῶ:

α. σχηματίζει μέλλοντα συνηρημένο καλῶ και καλοῦμαι (από το καλέσω και καλέσομαι),

β. διατηρεί τον χαρακτήρα -ε- στον αόριστο: ἐκάλεσα και έκαλεσάμην,

γ. σχηματίζει παθητικό μέλλοντα και παθητικό αόριστο α΄, παρακείμενο, υπερσυντέλικο και ρηματικό επίθετο με μετάθεση και έκταση του –α- σε –η- (θ. καλε- → θ. κλη-): κληθήσομαι, ἐκλήθην, κέκλημαι, ἐκεκλήμην
και ρηματικό επίθετο κλητός, κλητέος . 

3.      Μεταξύ άλλων, τα ρήματα αἰδέομαι –οῦμαι (= σέβομαι, ντρέπομαι), ἀρκέω –ῶ, τελέω –ῶ, πλέω καιπνέω διατηρούν παντού τον βραχύχρονο χαρακτήρα -ε- και έχουν ή παίρνουν σ μπροστά από θ, μ, τ:

π.χ. αἰδοῦμαι → αἰδέσομαι, (αἰδεσθήσομαι), ᾐδεσάμην, ᾐδέσθην, ᾔδεσμαι, και ρηματικό επίθετο: αἰδεστός, αἰδεστέος

τελοῦμαι → -, τελεσθήσομαι, ἐτελεσάμην, ἐτελέσθην, τετέλεσμαι, ἐτετελέσμην και ρηματικό επίθετο: ἀ-τέλεστος, ἐπι-τελεστέος

πλέω → πλευσοῦμαι, ἔπλευσα, πέπλευκα, (και πλευσθήσομαι, ἐπλεύσθην) και ρηματικό επίθετο: πλευστός , πλευστέον. 

ΣΥΝΗΡΗΜΕΝΑ ΡΗΜΑΤΑ ΣΕ –οω

Στα συνηρημένα ρήματα της γʹ τάξης (-όω) στον ενεστώτα και τον παρατατικό γίνονται οι ακόλουθες συναιρέσεις:

ο + ε, ο, ου → ου ο + η, ω → ω ο + ει, οι, ῃ → οι

δουλόω,-ῶ
Ενεργητική Φωνή δουλόω,-ῶ
	Οριστική	Υποτακτική	Ευκτική	Προστακτική	Απαρέμφατο	Μετοχή
Ενεστώτας	δουλῶ δουλοῖς δουλοῖ δουλοῦμεν δουλοῦτε δουλοῦσιν	δουλῶ δουλοῖς δουλοῖ δουλῶμεν δουλῶτε δουλῶσιν	δουλοῖμι/-οίην δουλοῖς/-οίης δουλοῖ/-οίη δουλοῖμεν δουλοῖτε δουλοῖεν	δούλου δουλούτω δουλοῦτε δουλούντων/δουλούτωσαν	δουλοῦν	δουλῶν δουλοῦσα δουλοῦν
Παρατατικός	ἐδούλουν ἐδούλους ἐδούλου ἐδουλοῦμεν ἐδουλοῦτε ἐδούλουν
Μέλλοντας	δουλώσω
Αόριστος	ἐδούλωσα
Παρακείμενος	δεδούλωκα
Υπερσυντέλικος	ἐδεδουλώκειν

Μέση Φωνή  δουλόομαι,-οῦμαι
	Οριστική	Υποτακτική	Ευκτική	Προστακτική	Απαρέμφατο	Μετοχή
Ενεστώτας	δουλοῦμαι δουλοῖ δουλοῦται δουλούμεθα δουλοῦσθε δουλοῦνται	δουλῶμαι δουλοῖ δουλῶται δουλώμεθα δουλῶσθε δουλῶνται	δουλοίμην δουλοῖο δουλοῖτο δουλοίμεθα δουλοῖσθε δουλοῖντο	δουλοῦ δουλούσθω δουλοῦσθε δουλούσθων	δουλοῦσθαι	δουλούμενος δουλουμένη δουλούμενον
Παρατατικός	ἐδουλούμην ἐδουλοῦ ἐδουλοῦτο ἐδουλούμεθα ἐδουλοῦσθε ἐδουλοῦντο
Μέλλοντας	δουλώσομαι
Αόριστος	ἐδουλωσάμην
Παρακείμενος	δεδούλωμαι
Υπερσυντέλικος	ἐδεδουλώμην

Παρατήρηση:

1.      Το ρήμα ῥιγῶ (= με πιάνει ρίγος, κρυώνω) έχει χαρακτήρα -ω- (θ: ῥιγω-) και μετά τη συναίρεση έχει ωκαι ῳ όπου τα ρήματα σε –οω έχουν ου και οι αντίστοιχα. Το ρήμα λοιπόν στην οριστική ενεστώτα έχει ως εξής: ῥιγῶ, ῥιγῷς, ῥιγῷ, ῥιγῶμεν, ῥιγῶτε, ῥιγῶσι(ν) .

Το ρήμα δεν σχηματίζει προστακτική, ενώ δόκιμος είναι μόνο ο ενεστώτας. 

Δηλαδή:

ῥιγῶ
Ενεργητική Φωνή
	Οριστική	Υποτακτική	Ευκτική	Προστακτική	Απαρέμφατο	Μετοχή
Ενεστώτας	ῥιγῶ ῥιγῷς ῥιγῷ ῥιγῶμεν ῥιγῶτε ῥιγῶσι(ν)	ῥιγῶ ῥιγῷς ῥιγῷ ῥιγῶμεν ῥιγῶτε ῥιγῶσι(ν)	ῥιγώην ῥιγώης ῥιγώη ῥιγῷμεν ῥιγῷτε ῥιγῷεν	--------------------	ῥιγῶν	ῥιγῶν ῥιγῶσα ῥιγῶν
Παρατατικός	ἐρρίγων ἐρρίγως ἐρρίγω ἑρριγῶμεν ἐρριγῶτε ἐρρίγων

Ο σχηματισμός και η κλίση των άλλων χρόνων.

Τα συνηρημένα ρήματα σε –όω στους υπόλοιπους χρόνους (δηλαδή εκτός του ενεστώτα και του παρατατικού)εκτείνουν κανονικά τον βραχύχρονο χαρακτήρα του θέματος -ο- σε -ω- μπροστά από το σύμφωνο των καταλήξεων. Κλίνονται σε αυτούς όπως και τα ασυναίρετα ρήματα, με την προσθήκη των φαινομενικών καταλήξεων στο ρηματικό θέμα και την αύξηση ή τον αναδιπλασιασμό, ανάλογα με τον χρόνο: 

π.χ. 

ὀρθόω –ῶ → ὀρθώσω, ὤρθωσα, ὤρθωκα
ὀρθοῦμαι → ὀρθώσομαι, ὠρθώθην, ὤρθωμαι
ζημιῶ → ζημιώσω, ἐζημίωσα, ἐζημίωκα, ἐζημιώκειν
ζημιοῦμαι → ζημιώσομαι, ζημιωθήσομαι, ἐζημιώθην, ἐζημίωμαι, ἐζημιώμην. 

Παρατήρηση:
Το ρήμα χόω -ῶ (= σκεπάζω με χώμα) εκτείνει τον χαρακτήρα του θέματος -ο- σε -ω- και παίρνει -σ- μπροστά από θ, μ, τ και το ρήμα ἀρόω -ῶ (= οργώνω) διατηρεί παντού τον βραχύχρονο χαρακτήρα -ο- 

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1.      Να συμπληρώσετε τον πίνακα με τους ζητούμενους τύπους.

	Οριστική	Υποτακτική	Ευκτική	Προστακτική	Παρατατικός
ρ. πνέω (γ΄ ενικό)
ρ. ἐκπλέω (β΄ ενικό)
ρ. συρρέω (β΄ πληθυντικό)
ρ. δέομαι (β΄ ενικό)
ρ. διαπνέω (α΄ πληθυντικό)
ρ. ῥέω (γ΄ πληθυντικό)

Λύση

2.  Να γραφούν οι τύποι στο ίδιο πρόσωπο του άλλου αριθμού στον χρόνο που βρίσκονται: πνεῖ , ῥέητε, πλεῖς ,δέησθε , πνεῖς , ἐπνεῖτε , ἔρρεις , ἐδέου , πλεῖτε , ἐδεῖτο

Λύση

• πνεῖ → πνέουσι(ν)

• ῥέητε → ῥέῃς

• πλεῖς → πλεῖτε

• δέησθε → δέῃ

• πνεῖς → πνεῖτε

• ἐπνεῖτε → ἔπνεις

• ἔρρεις → ἐρρεῖτε

• ἐδέου → ἐδεῖσθε

• πλεῖτε → πλεῖς

• ἐδεῖτο → ἐδέοντο.

3. Να κλίνετε τον  ενεστώτα σε όλες τις εγκλίσεις του συνθέτου ρήματος ἐκπλέω, καθώς και τον παρατατικό του ίδιου ρήματος.

4. Να συμπληρώσετε τις ακόλουθες προτάσεις με τους κατάλληλους για κάθε άσκηση ρηματικούς τύπους των ρημάτων στις παρενθέσεις.

1. Ἐπεὶ ἀδύνατον ἦν ………… ἐκ τοῦ λιμένος, ἐδόκει αὐτοῖς κατακαῦσαι τὰ πλοῖα καὶ ………… ἀνὰ τὴν χώραν (διεκπλέω: ενεστώτας, ἐκθέω: ενεστώτας).
2. Ἡδὺ ἦν αὐτῷ ………… ἐν τῇ θαλάττῃ (νέω: ενεστώτας).
3. Μετὰ δὲ ταῦτα Χαβρίας ………… ἐς Κύπρον (ἐκπλέω: παρατατικός).
4. Οἱ στρατιῶται ἐβόων ἀλλήλοις μὴ ………… δρόμῳ ἀλλ’ ἐν τάξει ἕπεσθαι (θέω: ενεστώτας).
5. Πολλοὶ τοῦτο ἔτι ………… μαθεῖν (δέομαι: παρατατικός).
6. Ἡράκλειτος λέγει ὅτι πάντα ………… καὶ οὐδὲν μένει τὸ αὐτὸ (ῥέω: ενεστώτας).
7. Ὑμεῖς ………… νῦν πολλῶν χρημάτων (δέομαι: ενεστώτας).

Λύση

1. Ἐπεὶ ἀδύνατον ἦν διεκπλεῑν ἐκ τοῦ λιμένος, ἐδόκει αὐτοῖς κατακαῦσαι τὰ πλοῖα καὶ ἐκθεῖν ἀνὰ τὴν χώραν.

2. Ἡδὺ ἦν αὐτῷ νεῖν ἐν τῇ θαλάττῃ.

3. Μετὰ δὲ ταῦτα Χαβρίας ἐξέπλει ἐς Κύπρον.

4. Οἱ στρατιῶται ἐβόων ἀλλήλοις μὴ θεῖν δρόμῳ ἀλλ’ ἐν τάξει ἕπεσθαι.

5. Πολλοὶ τοῦτο ἔτι ἐδέοντο μαθεῖν.

6. Ἡράκλειτος λέγει ὅτι πάντα ῥεῖ καὶ οὐδὲν μένει τὸ αὐτὸ.

7. Ὑμεῖς δεῖσθε νῦν πολλῶν χρημάτων.

5. Να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο από τα ζεύγη των λέξεων στις παρενθέσεις και να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων.

1. Ἀγαμέμνων ὅτε εἰς τὴν Ἀσίαν ……… ……… ……… Τροίαν (ἐκπλεῖ - ἐξέπλει, ἔθυσεν - θύσας, εἷλε - εἷλον).
2. Οἱ Λακεδαιμόνιοι …… …… ἐπικουρῆσαι (ἐδέοντο - ἐδοῦντο, τῶν Ἀθηναίων - τοὺς Ἀθηναίους).
3. Ὁρῶ …… πρὸς Ἀθηναίους …… καὶ …… …… …… …… (ὑμῶν - ὑμᾶς, ἥκοντας - ἥκοντες, δεόμενοι - δεομένους, αὐτοῖς - αὐτῶν, ἔσωσαν - σῶσαι, τοῖς Λακεδαιμονίοις - τοὺς Λακεδαιμονίους).
4. Οὗτοι …… τοὺς σφῆκας …… θηρᾶν (ἐκθέοντες - ἐκθέοντας, πειράσονται - πειράσεσθαι).

6. Να μεταφέρετε τους τύπους των συνηρημένων ρημάτων που σας δίδονται στους αντίστοιχους του ενεστώτα και του παρατατικού.

	Ενεστώτας	Παρατατικός
1. ἐρωτήσει
2. τελευτήσοιεν
3. ἥττησθε
4. ἐπείνησας
5. ἀξιώσουσι
6. ἐζητηκὼς ἴσθι
7. κτησώμεθα
8. νίκησον
9. διψήσειε
10. ἠτυχήκεμεν
11. ἀποπειράσονται
12. ἐπιχειρήσω
13. ἀνταιτήσοις
14. ἀπωθησάτω
15. παρεκαλεσάμην
16. διορθώσητε
17. κατώρθωται
18. ἐπιζημιώσουσι
19. ἀναπληρώσεσθε
20. ἀντιδράσῃς

Λύση

7. Να συμπληρώσετε τα κενά με τα ρήματα της παρένθεσης στον τύπο που σας ζητείται:

α) Ἀθηναῖοι ᾠκοδόμησαν μακρὰ τείχη Μεγαρεῦσι (= για τους Μεγαρείς) καὶ ......... αὐτοὶ (= οι ίδιοι) (φρουρέω, -ῶ παρατ.).
β) Ὁ πατὴρ αὐτοῦ ......... στρατεύεσθαι μετὰ τῶν πολεμίων. (ἀξιόω, -ῶ παρατ.).
γ) Ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, εἰ πρόσθεν ......... τήνδε τὴν πόλιν, νῦν δ’οὐκ ἂν εἴητε τοιαῦτοι (ζηλόω, -ῶ ΕΥΚΤΙΚΗ ευκτική).
δ) Ἐψηφίσαντο δὲ Ἀθηναῖοι ......... καὶ ἐξήκοντα ναῦς (πληρόω, -ῶ απαρ.)
ε) Ὑμῖν μὲν πολὺ κάλλιον ἂν γίγνοιτο, εἰ ......... μήτε ὐβρισθῆναι τοὺς ἔτι ......... Λακεδαιμονίων. (ἐάω, -ῶ ευκτική) (ζῶ, μτχ).

Λύση

α) ἐφρούρουν

β) ἠξίου

γ) ζηλοῖτε

δ) πληροῦν

ε) ἐῷτε ---- ζῶντας

8. Να αντιστοιχίσετε τους τύπους των συνηρημένων ρημάτων της Α΄ στήλης με τη γραμματική αναγνώρισή τους στη Β΄ στήλη.

Στήλη A	Στήλη B
κατασπᾶν	γ΄εν. οριστ. ενεστ. ε.φ.
εὐφήμει	απαρ. ενεστ. μ. φ.
δεῖν	γ΄εν. οριστ. ενεστ. ε. φ.
ἐᾷ	β΄εν. προστ. ενεστ. ε. φ.
ἐξομοιοῦται	απαρ. ενεστ. ε. φ.
ἐπιμελεῖσθαι	γ΄εν. οριστ. ενεστ. μ.φ.

Το παραπάνω υλικό (εκτός από τους πίνακες) έχει αντληθεί από το ψηφιακό υλικό του Υπουργείου Παιδείας:  http://www.study4exams.gr/