O ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ ΣΤΑ ΛΑΤΙΝΙΚΑ

1.     Οι  προτάσεις κρίσεως  (που εκφέρονται με οριστική) στον πλάγιο λόγο τρέπονται σε ειδικό απαρέμφατο (+ αιτιατική).

Ε.Λ.  Innumerabiles sunt mundi .

Π.Λ. Democritus dicebat innumerabiles esse mundos.

2.     Οι προτάσεις επιθυμίας (που εκφέρονται με υποτακτική ή προστακτική  στον πλάγιο λόγο τρέπονται σε  τελικό απαρέμφατο ή  σε  βουλητική πρόταση.

Ε.Λ. Cave Acherusiam aquam .

Π.Λ.Data erat cavere Acherusiam aquam .

Π.Λ. Data erat ut caveret Acherusiam aquam .

3.     Οι ευθείες ερωτήσεις τρέπονται σε  πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις . (Από αρκτικό χρόνο : Υποτακτική ενεστώτα / μέλλοντα / παρακειμένου – Από ιστορικό χρόνο : Υποτακτική παρατατικού , υπερσυντελίκου , - urus essem )

Ε.Λ. Quid faciam ?

Π.Λ. Nescit quid faciat .

ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΩΝ ΛΕΞΕΩΝ

Ευθύς λόγος	Πλάγιος λόγος
Ερωτήσεις μερικής άγνοιας	Οι ίδιες
Απλές ερωτήσεις ολικής άγνοιας : - ne / - num                                                                  nonne	- ne / - num - ne / - num / none ( με ρήμα εξάρτησης το quaero ) si ( με ρήματα εξάρτησης που δηλώνουν αναμονή / απόπειρα ) an , an non ( μετά τα εξής ρήματα εξάρτησης : nesciο, dubito  )
Διμελείς ερωτήσεις ολικής άγνοιας : utrum …an                                                              -ne …an                                                       an	Οι ίδιες

4.     Οι δευτερεύουσες προτάσεις παραμένουν ίδιες ως προς το είδος και εκφέρονται όλες με υποτακτική ( κατά την ακολουθία χρόνων ) .

Ε.Λ. Omnes in eo , quod sciunt , satis eloquentes sunt.

Π.Λ. Socrates solebat dicere omnes in eo , quod scirent , satis eloquentes esse.

Σόνια Σιούτη, φιλόλογος

Η Γραμματική των Αρχαίων Ελληνικών σε Ασκήσεις, εκδόσεις Έναστρον

Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική

Της Ειρήνης Νίκαρη, φιλολόγου

Αποτελεί σημαντική παρακαταθήκη για μας τους Νεοέλληνες ο θησαυρός της γλώσσας μας. Η ομορφιά και η δύναμή της αναγνωρίζονται σήμερα παγκοσμίως, γι’ αυτό το λόγο και διδάσκονται στα σχολεία του εξωτερικού τόσο τα Αρχαία όσο και τα Νέα Ελληνικά.
Γλωσσολόγοι και άλλοι επιστήμονες, αλλά και όσοι ασχολούνται με τα θέματα της γλώσσας και τις παραδόσεις ενός λαού υποστηρίζουν ότι η γλώσσα είναι παράγων και φορέας πολιτισμού. Με την γλώσσα εκφράζονται τα νοήματα και ο σκέψεις των ανθρώπων, περιγράφονται και αναλύονται έννοιες και καταστάσεις, με την γλώσσα επικοινωνούν οι άνθρωποι μεταξύ τους, με την γλώσσα μεταφέρεται ένας ολόκληρος πολιτισμός στις επόμενες γενιές. Γι’ αυτό και δίδουμε μεγάλη σημασία στην γλώσσα, ως παράγοντα και φορέα πολιτισμού. Ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Γεώργιος Μπαμπινιώτης σε συνέντευξή του στο περιοδικό «Τόλμη» ανέφερε ότι «το μέλλον της γλώσσας ενός λαού είναι ίδιο με το μέλλον του ίδιου του λαού».
Η γλώσσα ακόμη και στις πιο δύσκολες περιόδους αποτελούσε πάντα το προπύργιο του κάθε Έλληνα, όπως πολύ σωστά αναφέρει και ο Ελύτης «τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική, το σπίτι φτωχικό στις αμμουδιές του Ομήρου...».
H έμφαση λοιπόν στη γλώσσα, εφόσον πρόκειται για σωστά οργανωμένη διδασκαλία της γλώσσας, δεν αποτελεί μόνο επαφή με τις λέξεις ως μέσο επικοινωνίας, αλλά και έμπρακτη επαφή με τα σύμβολα έκφρασης της σκέψης και της όλης δράσης ενός λαού, δηλαδή οδό άμεσης πρόσβασης σ' έναν πολιτισμό.
Αποτελεί το κυριότερο εργαλείο, αλλά και ένα από τα σπουδαιότερα στοιχεία του πολιτισμού, αφού μέσω αυτής εκφράζονται και διαδίδονται αξίες, διατυπώνονται ιδέες και κοινωνικοποιούνται οι γνώσεις. Η επιστήμη, η φιλοσοφία, γενικότερα η προσπάθεια του ανθρώπου να ερμηνεύσει τον εαυτό του και τον κόσμο ενισχύθηκαν από το λόγο και τα υψηλά νοήματα που μπορεί να αποδώσει.
Δεν είναι λοιπόν η γλώσσα απλώς μια μορφή επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων, αλλά κυρίως και προ παντός είναι φορέας πολιτισμού. Όπως με τις ανασκαφές βρίσκουμε τα στοιχεία του πολιτισμού του παρελθόντος, έτσι και με την γλώσσα μπορούμε να δούμε τον πολιτισμό και τον τρόπο ζωής των κοινωνιών της εποχής εκείνης. Απώλεια μιας γλώσσας ή μιας γραφής της συνίσταται με την απώλεια ενός πολιτισμού.
Και αυτό, βέβαια, δείχνει το πώς πρέπει να σεβόμαστε την γλώσσα, να μη την υπονομεύουμε, αλλά και να την ενισχύουμε ποικιλοτρόπως. Ιδιαίτερα σήμερα, που παρατηρείται μια λεξιπενία, καθώς το λεξιλόγιο των σύγχρονων Ελλήνων έχει πτωχύνει. Οι άνθρωποι έχουν περιορίσει την γλώσσα που μιλούν σε έναν μικρό αριθμό λέξεων και έτσι με διαφόρους τρόπους η γλώσσα υποβαθμίζεται, αφού μάλιστα τις περισσότερες φορές βάλλεται και από ξένες γλωσσικές επιδράσεις.
Δυστυχώς όμως τη σημερινή εποχή, με τα τόσα προβλήματα που ταλανίζουν τον κόσμο είναι ορατή σε μεγάλο βαθμό η αποστροφή του Έλληνα για τη μελέτη ή την παρακολούθηση εκδηλώσεων λόγου ή εκδηλώσεων πολιτιστικού χαρακτήρα π.χ. διαλέξεις, θέατρο κτλ και η εμμονή του στο υλιστικό πρότυπο ζωής, επηρεάζοντας έτσι άμεσα την ποιότητα του λόγου σε ευρύτερο επίπεδο.
Γίνεται αντιληπτό ότι η κατάλληλη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας, εντός και εκτός Ελλάδος, αποτελεί οδό πρόσβασης και γνωριμίας με τον ελληνικό πολιτισμό. Ας αναλογιστούμε όχι μόνο οι φιλόλογοι, αλλά και κάθε σκεπτόμενος Έλληνας που σέβεται και θαυμάζει το μεγαλείο της ελληνικής γλώσσας, τις ευθύνες που μας «βαρύνουν» και ας προσπαθήσουμε μέσω της τέχνης να μεταλαμπαδεύσουμε τη γλώσσα μας στα πέρατα του κόσμου.

Διόδια...ο εφιάλτης του Έλληνα οδηγού

Ξυπνάς μια όμορφη μέρα και αφού βλέπεις τον ωραίο καιρό αισθάνεσαι ξαφνικά την ανάγκη να μπεις στο ΙΧ και να ταξιδέψεις από την Αθήνα που βρίσκεσαι στη Χαλκιδική,για παράδειγμα. Υπολογίζεις φυσικά και τα έξοδα...βενζίνη, ταβέρνα κ.λπ γιατί, όπως είναι γνωστό, τίποτα σήμερα δεν προσφέρεται δωρεάν। Αυτό όμως που πρέπει να υπολογίσεις είναι πως θα χρειαστεί να πληρώσεις και το δρόμο που θα χρησιμοποιήσεις। Καμιά αντίρρηση!!!!
Τι γίνεται όμως όταν χρειαστεί να πληρώσεις πάνω από 12 διόδια που το κόστος τους αγγίζει τα 30 ευρώ αν όχι παραπάνω;;;; Λες: "Δεν πειράζει αφού το κράτος χρειάζεται τα χρήματα αυτά για να φτιάξει νέα έργα υποδομής"...

Αυτό ίσως ίσχυε κάποτε। Όχι όμως σήμερα, το 2011, όπου στην Ελλάδα φορολογούνται μέχρι και όσοι έχουν 5000 ευρώ ετήσιο εισόδημα!!!! Όμως όσο παράλογο κι αν ακούγεται αυτό δεν είναι το χειρότερο। Το χειρότερο είναι πως τα χρήματα αυτά δεν τα εισπράττει το κράτος αλλά οι δανειστές του και οι διάφορες ξένες πάντα εταιρείες που έχουν κατασκευάσει τους δρόμους αυτούς! Και το ακόμα χειρότερο είναι το ότι παρά τους τρομακτικούς φόρους, την κοινωνική αδικία και τις θυσιες των Ελλήνων το χρέος συνεχώς αυξάνεται και το έλλειμμα παραμένει στην καλύτερη περίπτωση σταθερό...

Ο Έλληνας οδηγός εκτός του ότι θα πληρώσει τη βενζίνη 1.70 ευρώ το λίτρο θα πρέπει να πληρώσει στα διόδια και τους ξένους...Τη στιγμή που ο μισθός του μειώνεται με δραματικούς ρυθμούς και τα δικαιώματά του έχουν παραβιαστεί με εντελώς αντισυνταγματικό τρόπο...














 

Από Homosapiens σε «Homotech»

Της Ειρήνης Νίκαρη, φιλολόγου

Έχουμε αναρωτηθεί ποτέ πώς είναι η ζωή που ζούμε; Πόσος χρόνος μας απομένει για να ασχολούμαστε με πράγματα ή με ανθρώπους που είναι ουσιαστικοί για τη ζωή μας; Πού είναι η τέχνη που χάνεται με την τεχνολογία; Αν κοιτάξουμε γύρω μας θα δούμε τις ανύπαρκτες σχέσεις που υπάρχουν και οι οποίες αντικαθιστώνται  από την στενή σχέση που έχουμε πλέον με την  τεχνολογία και τα καινούργια gadgets .  Οι λέξεις «επιτυχία», «τεχνολογία», «μόδα» ή  διαφορετικά – για να είμαι και στο πνεύμα της εποχής- «tweet», «i-Phone», «facebook», «tech» και αναρίθμητες άλλες έχουν γίνει  λατρεία. Ίσως αν κατανοήσουμε την κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε, να μπορέσουμε να αναζητήσουμε τρόπους να ξεφύγουμε από την ασυνείδητη αυτή «ομηρία». Εξάλλου όπως είχε πει και ο Σωκράτης «η γνώση της άγνοιας είναι η αρχή της γνώσης». Έτσι λοιπόν ας συνειδητοποιήσουμε την έκταση που έχει καταλάβει η τεχνολογία στη ζωή μας και ας προσπαθήσουμε να ξαναζεστάνουμε τις διαπροσωπικές μας επαφές όχι κάνοντας «like» και «poke», αλλά κατανοώντας τα προβλήματα και τις ανάγκες του άλλου «face to face».

Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να σταματήσουμε να συμβαδίζουμε με την εποχή μας, γιατί έτσι θα κατηγορηθούμε οπισθοδρομικοί, αλλά σκοπός της τεχνολογίας θα πρέπει να είναι η εξυπηρέτηση του ανθρώπου και όχι η αντικατάστασή του. Ωστόσο την χρησιμοποιούμε ακόμα και όταν αυτή καλύπτει επίπλαστες ανάγκες. Πιο συγκεκριμένα, το διαδίκτυο κατακλύζεται κάθε λεπτό από δισεκατομμύρια επισκέπτες πολλοί από τους οποίους θέλουν απλά να περάσουν την ώρα τους αντί να συναντήσουν φίλους, για παράδειγμα. Σύμφωνα με μια βρετανική έρευνα  μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσουν σημάδια κατάθλιψης έχουν οι άνθρωποι που διαθέτουν πολλές ώρες «σερφάροντας» στο Ίντερνετ. Υπάρχει, ωστόσο, και αντίλογος, καθώς δεν είναι ξεκάθαρο εάν το Ίντερνετ προκαλεί κατάθλιψη ή αν αντίστροφα οι καταθλιπτικοί άνθρωποι έλκονται από αυτό.

Αν προχωρήσουμε ακόμα πιο πέρα και το εξειδικεύσουμε περισσότερο στην υπηρεσία κοινωνικής δικτύωσης, όπως ονομάζεται το facebook, θα δούμε τις τραγικές συνέπειες του. Ο μέσος χρήστης ξοδεύει 20 λεπτά τη μέρα στο facebook. Τις τρεις πρώτες εβδομάδες, όμως, διαθέτει ώρες ολόκληρες αναζητώντας φίλους και ανταλλάσσοντας μηνύματα. Μια άλλη άποψη λέει πως το facebook είναι ένα παγκόσμιο φακέλωμα προς χάρη των μεγάλων πολυεθνικών και των διαφημιστών, που αποθεώνουν τα εξειδικευμένα δημογραφικά στοιχεία. Μια έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε αμερικανικά πανεπιστήμια έδειξε πως το facebook είναι το δεύτερο πιο σημαντικό πράγμα στον κόσμο, μαζί με την μπίρα. Πρώτο είναι το ipod. Κάθε μέρα 200.000 άνθρωποι δημιουργούν σελίδα στην υπηρεσία. Χαριτωμένο; Όχι και τόσο.

Παρόλα αυτά δεν θα πρέπει να τρομοκρατούμαστε. Αλλά να έχουμε επίγνωση των κινδύνων και να γνωρίζουμε τη σωστή χρήση της τεχνολογίας και όλων των διαδικτυακών μέσων επικοινωνίας. Εξάλλου με αυτά τα μέσα πλέον μπορούμε να κοινοποιούμε ευκολότερα τις ιδέες, απόψεις, γνώσεις και πολλά άλλα χρήσιμα πράγματα.  Ας μην ανησυχούμε λοιπόν αφού ούτως ή άλλως ο οργανισμός μας και συγκεκριμένα ο εγκέφαλός μας εκ φύσεως αποβάλλει κάθε τι που το θεωρεί άχρηστο. Και αυτό για να έχει χωρητικότητα η μνήμη μας.