Επιμέλεια θεμάτων: Σόνια Σιούτη
Α. ΚΕΙΜΕΝΟ
i. Hannibal, dux Carthaginiensis, VI et XX annos natus, omnes gentes Hispaniae bello superavit
et Saguntum vi expugnavit. Postea Alpes, quae Italiam ab Gallia seiungunt, cum elephantis transiit. Ubi in Italia fuit,
apud Ticinum, Trebiam, Trasumenum et Cannas copias Romanorum profligavit et
delevit. Populus Romanus cladem Cannensem pavidus
audivit. In agro Falerno Hannibal ex insidiis Fabii Maximi se expedivit.
Postquam XIV annos in Italia complevit, Carthaginienses eum in Africam
revocaverunt. Ibi Hannibal bellum cum Romanis
componere frustra cupivit. Denique cum P. Scipione apud Zamam dimicavit, sed
Romani victoriam reportaverunt.
ii. Manius Curius Dentatus maxima frugalitate utebatur, quo facilius divitias contemnere posset. Die quodam Samnitium legati ad eum venerunt. Ille
se in scamno assidentem apud focum et ex ligneo
catillo cenantem eis spectandum praebuit.
Samnitium divitias contempsit et Samnites paupertatem eius mirati sunt. Nam cum ad eum magnum pondus auri publice missum attulissent, ut eo uteretur, vultum risu solvit
et protinus dixit: “Supervacaneae, ne dicam ineptae,
legationis ministri, narrate Samnitibus Manium Curium malle locupletibus
imperare quam ipsum fieri locupletem; et mementote me nec acie vinci nec
pecunia corrumpi posse”.
iii. Caesar ex
captivis cognoscit quae apud Ciceronem gerantur quantoque in periculo res
sit. Tum cuidam ex equitibus Gallis
persuadet ut ad Ciceronem epistulam deferat. Curat et providet ne, intercepta
epistula, nostra consilia ab hostibus cognoscantur. Quam ob rem epistulam conscriptam
Graecis litteris mittit. Legatum monet ut, si adire non possit, epistulam ad
amentum tragulae adliget et intra castra
abiciat. In litteris scribit se cum
legionibus celeriter adfore. Gallus, periculum veritus,
constituit ut tragulam mitteret. Haec casu
ad turrim adhaesit et tertio post die a quodam
milite conspicitur et ad Ciceronem defertur. Ille epistulam perlegit militesque adhortatur ut
salutem sperent.
Β. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
1.
Να μεταφράσετε στα νέα ελληνικά τα ακόλουθα αποσπάσματα:
Hannibal, dux Carthaginiensis… expedivit. Nam cum ad eum… fieri locupletem. Quam ob rem… ut salutem sperent.
Μονάδες 40
2. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται:
dux Carthaginiensis: την αφαιρετική πτώση της συνεκφοράς
στον άλλο αριθμό omnes gentes: την ίδια πτώση στον άλλο αριθμό vi: τις άλλες πτώσεις του ίδιου αριθμού elephantis: την ονομαστική πτώση στους δύο
αριθμούς cladem : τη γενική πτώση στον ίδιο αριθμό maxima frugalitate: τη δοτική πτώση της συνεκφοράς στον
ίδιο αριθμό με το επίθετο στους άλλους βαθμούς facilius:τους άλλους βαθμούς και τη γενική
πτώση του ενικού αριθμού του αντίστοιχου επιθέτου στο θηλυκό γένος pondus:τις άλλες πτώσεις στον ίδιο αριθμό ministri: την ίδια πτώση στον άλλο αριθμό acie:την ονομαστική πτώση στους δύο
αριθμούς quae (κείμενο iii):την αιτιατική πτώση του ίδιου
γένους στους δύο αριθμούς cuidam : τη γενική πτώση του ίδιου αριθμού στα άλλα γένη hostibus:τη γενική πτώση στους δύο αριθμούς
και την ίδια πτώση στον άλλο αριθμό se: τη δοτική πτώση του ενικού αριθμού στο α΄ πρόσωπο quodam milite:την ονομαστική της συνεκφοράς στους δύο
αριθμούς.
Μονάδες 15
3. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται:
seiungunt: το γ΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής
του μέλλοντα στην ενεργητική περιφραστική συζυγία και το β΄ πληθυντικό πρόσωπο της
υποτακτικής του υπερσυντελίκου transiit: το β΄ πληθυντικό πρόσωπο την
υποτακτικής του ενεστώτα audivit: τον ίδιο τύπο στην παθητική
περιφραστική συζυγία complevit: το α΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής
όλων των χρόνων cupivit: το ίδιο πρόσωπο στην οριστική του
ενεστώτα και του μέλλοντα στις δύο φωνές utebatur: τους ονοματικούς τύπους contemnere: το β΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής
του παρακειμένου και όλα τα πρόσωπα της προστακτικής του ενεστώτα στην ίδια
φωνή praebuit: τον ίδιο τύπο στους άλλους χρόνους mirati sunt: το β΄ ενικό και το β΄ πληθυντικό
πρόσωπο της οριστικής του παρατατικού attulissent: όλα τα πρόσωπα της προστακτικής του
ενεστώτα και τα απαρέμφατα όλων των χρόνων στην ίδια φωνή cognoscit: τις μετοχές όλων των χρόνων στις δύο
φωνές gerantur: το α΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής
του παρατατικού και του μέλλοντα mittit: το απαρέμφατο του ενεστώτα στις δύο
φωνές monet: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής
και της υποτακτικής των συντελικών χρόνων στις δύο φωνές possit: τον ίδιο τύπο στην οριστική.
Μονάδες 15
4.
Να
μετατρέψετε την σύνταξη στην αντίθετή της:
Tum cuidam ex equitibus Gallis
persuadet ut ad Ciceronem epistulam deferat. Ille epistulam perlegit milites.
Μονάδες 5
5.
copias Romanorum profligavit et delevit: Να συμπτύξετε την πρώτη πρόταση σε
μετοχικό σύνολο.
Μονάδες 2
6.
ut ad Ciceronem epistulam deferat: Να σχηματίσετε την συντακτικά
ισοδύναμη μορφή.
Μονάδες 3
7.
In litteris scribit se cum legionibus celeriter adfore: Να αντικαταστήσετε το ρήμα με το dicitur και να επιφέρετε τις αναγκαίες
αλλαγές.
Μονάδες 3
8.
quo facilius divitias contemnere posset: Να γράψετε το είδος της δευτερεύουσας
πρότασης και να δικαιολογήσετε την εισαγωγή της.
Μονάδες 2
9. intercepta (epistula): Να σχηματίσετε τη συντακτικά ισοδύναμη μορφή.
Μονάδες 5
10.
Να χαρακτηρίσετε συντακτικά τους υπογραμμισμένους
τύπους.
Μονάδες 10
