Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Λάθη στη χρήση της αύξησης

Η συλλαβική αύξηση όταν είναι άτονη παραλείπεται:

π.χ. έπαιζα αλλά παίζαμε, έτρεχαν ή τρέχανε.

λάθος
σωστό
παρεσκεύασα
εδικαιώθηκα
παρασκεύασα
δικαιώθηκα


Πολλά λάθη γίνονται από το μπέρδεμα δημοτικής και καθαρεύουσας.

1.         στο νόημα, π.χ. «Οι Άραβες κατάλαβαν μεγάλο μέρος του εδάφους» (δηλαδή κυρίευσαν)
Ενεστ. καταλαβαίνω

Ενεστ. καταλαμβάνω
Αορ. κατάλαβα

Αορ. κατέλαβον
(= κατανοώ, δημοτική)

(= κυριεύω, καθαρεύουσα)

2.         στους μορφολογικούς τύπους
ενδιάμεσος τύπος
δημοτική
καθαρεύουσα
συνεζητήθηκε
συνεπληρώθηκε
ακυρώθησαν   
επεβλήθηκε
επροτάθηκε
επεκτάθη
συζητήθηκε
συμπληρώθηκε
ακυρώθηκαν
επιβλήθηκε
προτάθηκε
επεκτάθηκε
συνεζητήθη
συνεπληρώθη
ηκυρώθησαν
επεβλήθη
επροτάθη
επεξετάθη


Είναι λάθος η χρήση της αύξησης στην προστακτική.
Η αύξηση μπαίνει και στην αρχαία και στη νέα ελληνική μόνο στην οριστική και μόνο στους παρελθοντικούς  χρόνους.

ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΕΣ
ΣΩΣΤΕΣ ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΕΣ
παρήγγειλέ μου
παράγγειλέ μου
επανέλαβέ το
επανάλαβέ το
ανέβαλέ το
ανάβαλέ το
ήλεγξέ το
έλεγξέ το
υπέγραψέ το
υπόγραψέ το
μετέφρασέ το
μετάφρασέ το


ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ
(που δείχνουν ότι οι γλωσσολόγοι έχουν δίκιο όταν απορρίπτουν τις ρυθμιστικές αντιλήψεις για το σωστό και το λάθος)
Η γλώσσα δεν κατασκευάζεται ούτε καθορίζεται πάντα από γραμματικούς κανόνες αλλά από το λαό που τη χρησιμοποιεί.

έτσι: ανεβαίνω, ανέβα, κατεβαίνω, κατέβα
σύμφωνα με τον κανόνα θά ‘πρεπε να λέμε: αναβαίνω, ανάβα, καταβαίνω, κατάβα, κάτι που ούτε ανεκτό γίνεται ούτε υπάρχει στη γλώσσα μας.

Πολλά  γλωσσικά  λάθη  έχουν  επικρατήσει  και  είναι  αποδεκτά. 


σχηματική παρουσίαση των σελίδων 171- 175 από το βιβλίο του Α.Β. Μουμτζάκη, Η γλώσσα μας και τα προβλήματά της, Δράμα, Ηχώ της Δράμας

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

ΚΛΙΣΗ ΤΩΝ ΑΟΡΙΣΤΩΝ Β΄ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ἔστην: ἔβην, ἔγνων, ἔδραν, ἔφυν, ἐρρύην

Ορισμένα ρήματα της α΄ συζυγίας (ρήματα σε -ω) σχηματίζουν τον αόριστο β΄ κατά τα ρήματα σε  -μι  και κλίνονται όπως ο αόριστος  ἔστην . Τα ρήματα αυτά είναι τα εξής: Ενεστώτας Αόριστος β΄ ἁλίσκομαι βαίνω γηράσκω γιγνώσκω (ἀπο)διδράσκω δύομαι ζήω,-ῶ ῥέω φθάνω φύομαι ἑάλων / ἥλων ἔβην ἐγήραν ἔγνων (ἀπ)έδραν ἔδυν ἐβίων ἐρρύην ἔφθην ἔφυν Παραδείγματα:  βαίνω   Οριστική Υποτακτική Ευκτική Προστακτική Απαρέμφατο Μετοχή ἔβην ἔβης ἔβη ἔβημεν ἔβητε ἔβησαν βῶ βῇς βῇ βῶμεν βῆτε βῶσι(ν) βαίην βαίης βαίη βαίημεν / βαῖμεν βαίητε / βαῖτε βαίησαν / βαῖεν βῆθι βήτω - βῆτε βάντων / βήτωσαν βῆναι βὰς βᾶσα βὰν γιγνώσκω   Οριστική Υποτακτική Ευκτική Προστακτική Απαρέμφατο Μετοχή ἔγνων ἔγνως ἔγνω...

Σύμπτυξη δευτερεύουσας πρότασης σε μετοχή

Ουσιαστικά πρόκειται για την αντίστροφη πορεία της ανάλυσης της μετοχής σε πρόταση. Γενικά , κατά τη σύμπτυξη μίας δευτερεύουσας πρότασης σε μετοχή , ανεξαρτήτως είδους, παρατηρούνται οι εξής μεταβολές : 1. Φεύγει ο σύνδεσμος εισαγωγής της δευτερεύουσας πρότασης. 2. Το ρήμα της δευτερεύουσας πρότασης μετατρέπεται σε μετοχή στον ίδιο χρόνο του ρήματος. 3. Αν η δευτερεύουσα πρόταση εκφέρεται με δυνητική έγκλιση, τότε η μετοχή θα είναι και αυτή δυνητική. ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ A.     Το υποκείμενο του ρήματος γίνεται υποκείμενο της μετοχής. Διακρίνονται δύο περιπτώσεις : ·          Η μετοχή και το υποκείμενό της τίθενται σε ονομαστική , όταν το υποκείμενο του ρήματος εξάρτησης και το υποκείμενο της δευτερεύουσας πρότασης είναι το ίδιο. π.χ. Ἡμεῖς ὁρῶμεν ὅτι ἐσμὲν δυνατοὶ = Ἡμεῖς ὁρῶμεν ὄντες δυνατοί. ·          Η μετοχή και το υποκείμενό της τίθενται σε πλάγια πτώση ( ΓΕΝ-ΔΟΤ-Α...

Συνηρημένα ρήματα (κλίση, θεωρία, ασκήσεις)

ΣΥΝΗΡΗΜΕΝΑ ΡΗΜΑΤΑ ΣΕ -αω Στα συνηρημένα ρήματα της αʹ τάξης  (-άω)  στον ενεστώτα και τον παρατατικό γίνονται οι ακόλουθες συναιρέσεις:  ᾰ + ε, η → ᾱ ᾰ + ει, ῃ → ᾳ ᾰ + ο, ω, ου → ω ᾰ + οι → ῳ τιμάω , -ῶ Ενεργητική Φωνή τιμάω , -ῶ Οριστική Υποτακτική Ευκτική Προστακτική Απαρέμφατο Μετοχή Ενεστώτας τιμῶ τιμᾷς τιμᾷ τιμῶμεν τιμᾶτε τιμῶσιν τιμῶ τιμᾷς τιμᾷ τιμῶμεν τιμᾶτε τιμῶσιν τιμῷμι/-ῴην τιμῷς/-ῴης τιμῷ/-ῴη τιμῷμεν τιμῷτε τιμῷεν τίμα τιμάτω τιμᾶτε τιμώντων/τιμάτωσαν τιμᾶν τιμῶν τιμῶσα τιμῶν Παρατατικός ἐτίμων ἐτίμας ἐτίμα ἐτιμῶμεν ἐτιμᾶτε ἐτίμων Μέλλοντας τιμήσω   Αόριστος ἐτίμησα  Παρακείμενος τετίμηκα  Υπερσυντέλικος ἐτετιμήκειν   Μέση Φωνή τιμάομαι,-ῶμαι Οριστι...